قبر حضرت علی‌اکبر(علیه السلام)

علي بن حسين بن علي بن ابي‌طالب:، ملقب به علي‌اكبر، فرزند بزرگوار امام حسين(عليه السلام) است كه در روز عاشورا، در ركاب پدر خويش به شهادت رسيد. كنيه او، ابوالحسن و مادرش، ليلا دختر ابومرّة بن عروة بن مسعود بن عامر ثقفي است.[1] برخي از علماي شيعه، ازجمله شيخ مفيد، شيخ طبرسي و حسين بن حمدان خصيبي (از امامان درزي‌هاي اسماعيليه)، معتقدند كه امام زين‌العابدين(عليه السلام) بزرگ‌تر از علي شهيد در كربلا بوده و در واقع آن حضرت، علي‌اكبر و برادر شهيدش در كربلا، علي‌اصغر بوده است.[2] اما ديگران، شهيد در كربلا را علي‌اكبر دانسته‌اند.[3] (تصوير شماره 137)

از شرح حال علي‌اكبر(عليه السلام) تا پيش از واقعه عاشورا، اطلاع چنداني در دست نيست. «ابوالفرج اصفهاني» در روايتي، برخي از ويژگي‌هاي علي‌اكبر را از زبان معاويه، چنين بيان كرده است:

شايسته‌ترين افراد براي امر خلافت، علي[اكبر]، فرزند حسين است؛ زيرا جدش رسول خدا است و شجاعت بني‌هاشم، سخاوت بني‌اميه و زيبايي قبيله ثقيف را در خود جمع كرده است.[4]

علي‌اكبر(عليه السلام) در روز عاشورا، پس از شهادت همه اصحاب امام حسين(عليه السلام)، از پدرش اجازه خواست تا به ميدان برود؛ پدر نيز به او اجازه داد و او به ميدان جنگ شتافت.[5] پس از رفتن او به سمت ميدان، امام(عليه السلام) رو به آسمان كرد و فرمود:

خداوندا! شاهد باش كه جواني به جانب آنها رهسپار شده است كه در صورت و سيرت و گفتار، شبيه‌ترين مردم به پيامبر تو(صلي الله عليه و آله) است.

سپس امام حسين(عليه السلام) اين آيه قرآن را تلاوت فرمود:

(إِنَّ اللهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ * ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ). (آل عمران: 33 و 34)

خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان برتري داد. آنها فرزندان [و دودماني] بودند كه [از نظر تقوا و فضيلت] همانند يكديگر بودند و خداوند شنوا و داناست.[6]

علي‌اكبر(عليه السلام) درحالي‌كه رجز مي‌خواند، به دشمن حمله برد و با آنان به نبرد پرداخت. به روايت ابومخنف،‌ او در رجز خود، اشعار زير را مي‌گفت:

 

 

من علي، پسر حسين هستم. به پروردگار خانه خدا سوگند كه ما به پيامبر نزديك‌تريم. به خدا سوگند! فرزند بي‌ريشه نمي‌تواند بر ما حكومت كند. من با ضربه شمشير جواني از خاندان هاشم و علي، از پدرم حمايت مي‌كنم.[7]

سرانجام حضرت علي‌اكبر(عليه السلام) پس از نبرد و حمله شديد و به خاك افكندن چند تن از دشمنان، غافلگيرانه هدف نيزه «مُرّة بن مُنقذ بن نُعمان عبدي» از قبيله عبدالقيس قرار گرفت و به زمين افتاد.[8] آن‌گاه فرياد زد: «پدر جان! بر تو باد سلام. اينك اين جدم رسول خداست كه به تو سلام مي‌رساند و مي‌فرمايد: به‌سوي ما بشتاب». سپس آهي كشيد و جان تسليم كرد. دشمنان او را محاصره نمودند و با شمشيرهاي خود، بر پيكر بي‌جان او ضربه وارد كردند.[9]

امام حسين(عليه السلام) بر بالين كشته فرزندش نشست و صورت بر صورت او نهاد و در حالي‌كه مي‌گريست، فرمود:

فرزندم! خدا بكشد قومي را كه تو را كشتند. اينان چه بسيار بر خدا و بر هتك حرمت رسول خدا گستاخ گشته‌اند. پس از تو، خاك بر سر دنيا.[10]

سپس امام(عليه السلام) فرمود:

خدايا! بركات زمين را از اينان بازدار و ايشان را سخت پراكنده‌ساز و به راه‌هاي گوناگون بيفكن و واليان را هرگز از آنان راضي مدار. آنان ما را خواندند تا ياري‌مان كنند. چون پاسخ داديم، ستم كردند و ما را كشتند.

سپس علي‌اكبر(عليه السلام) را به سينه چسباند تا جان داد. آن‌گاه خطاب به عمر سعد، فرمود: «يابنَ سَعد! قَطَعَ اللهُ رَحِمَكَ كما قَطَعتَ رَحِمي»؛ «اي پسر سعد! خداوند نسل تو را قطع كند؛ چنان‌كه نسل مرا از اين فرزندم، قطع كردي».[11]

در زيارت رجبيه، از علي‌اكبر(عليه السلام) نام برده شده و در زيارت ناحيه مقدسه، به وي، به عنوان نخستين شهيد از خاندان رسالت، سلام داده شده و بر قاتل اول، نفرين و لعنت فرستاده شده است. او كنار امام حسين(عليه السلام) و پايين پاي آن حضرت، به خاك سپرده
 شده است.

امروزه قبر مطهر وي، داخل ضريح نصب شده بر قبر مطهر حضرت سيدالشهداء(عليه السلام) قرار دارد و به همين علت، طول ضلع شرقي ضريح، در قسمت موازي قبر علي‌اكبر، به اندازه حدود يك متر بيشتر از طول ضريح در قسمت موازي قبر امام حسين(عليه السلام) است. البته عرض ضريح در اين قسمت، به مقدار دو دهانه (پنجره)، كمتر از عرض ضريح امام(عليه السلام) در قسمت بالاسر ايشان است. براي همين، ضريح مطهر امام حسين(عليه السلام)، به شكل شش‌گوشه، ساخته شده است.

شز

 

---