حرم و گنبدخانه حرم امام حسین (علیه السلام)
حرم مطهر امام حسین(علیه السلام) که صحن وسیعی، آن را از چهار جهت احاطه کرده، 3850 مترمربع مساحت دارد. بخش مرکزی حرم، شامل گنبدخانه است که وسط آن، قبر شریف امام حسین(علیه السلام) و فرزندشان علی‌اکبر قرار دارد. روی قبر، صندوقچه چوبی خاتم‌
حرم مطهر امام حسين(عليه السلام) كه صحن وسيعي، آن را از چهار جهت احاطه كرده، 3850 مترمربع مساحت دارد. بخش مركزي حرم، شامل گنبدخانه است كه وسط آن، قبر شريف امام حسين(عليه السلام) و فرزندشان علي‌اكبر قرار دارد. روي قبر، صندوقچه چوبي خاتم‌كاري نفيسي، وجود دارد و روي اين صندوقچه، ضريح فولادي و روي آن نيز ضريح نقره و طلاكوب، نصب شده است.
در زاويه جنوبي گنبدخانه، به فاصله حدود 5/1 متر از قبر علي‌اكبر و در حدفاصل گنبدخانه و رواق جنوبي، محل دفن شهداي كربلا قرار دارد. روي اين محل، ضريح يك ضلعي از نقره، به طول 8/4 متر، نصب شده است كه از پنج دهانه (پنجره) به عرض هر دهانه، 75 سانتي‌متر و ارتفاع 70 سانتي‌متر، تشكيل شده است.
بر فراز قبر مطهر امام حسين(عليه السلام)، گنبد مرتفعي وجود دارد كه از بيرون، با الواح طلاي ناب پوشيده شده و جلوه زيبايي به آستان مقدس داده است. گنبد از بيرون، پيازي شكل و ارتفاع آن از سطح زمين، حدود 37 متر است. بالاي گنبد، ميله‌اي از طلا و بر فراز آن، يك چراغ نصب شده است. در ساقه مدور گنبد نيز ده پنجره به عرض 133 سانتي‌متر براي نورگيري و نيز كتيبه‌هايي به نام ناصرالدين‌شاه و تاريخ طلاكاري گنبد، وجود دارد. براساس اين كتيبه‌ها، طلاكاري كنوني گنبد در سال 1273ه .ق و به دستور ناصرالدين‌شاه قاجار صورت گرفته است. همچنين براساس اسناد موجود در اداره اوقاف كربلا، تعداد خشت‌هاي طلاي به‌كار رفته در گنبد، 7526 خشت و مجموع سطح طلاكاري آن، 301 مترمربع است. (تصوير شماره 133)
گنبد از داخل، با پوششي از كاشي‌كاري زيبا همراه با اسامي دوازده امام، تزيين يافته است. قسمت بالاي نماي داخلي گنبد، كتيبه‌اي حاوي سوره فجر و در قاعده گنبد، آياتي از سوره منافقون و تاريخ 1371ه .ق، نقش بسته است.
در فاصله ده متري از جنوب گنبد و در دو طرف ايوان طلاي حرم مطهر، دو گلدسته بزرگ با پوشش طلا وجود دارد كه ارتفاع هريك از كف صحن، حدود 25 متر و قطر آن نيز چهار متر است. در نوك هريك از اين گلدسته‌ها، ميله‌اي نصب شده است و بر فراز آن نيز چراغي براي روشنايي وجود دارد. اين دو گلدسته، در سال 786ه .ق در دوران سلطان اويس جلايري، بنا نهاده شد و فرزند وي احمد جلايري، آنها را با كاشي‌هاي زرد طلايي، آراست. تعداد خشت‌هاي طلاي به‌كار رفته در اين دو گلدسته، در مجموع، 8024 خشت است.