درهای حرم مطهر امام حسین (علیه السلام)
صحن شریف حسینى اکنون داراى ده در است که زائران به وسیله آن‏ها به داخل صحن و مرقد مطهر راه مى‏یابند. این صحن تا عصر قاجار تنها شش در داشت.[1] 1- باب القبله‏ باب القبله قدیمى‏ترین درِ صحن و درِ اصلى است که به ایوان طلا باز مى&rlm
صحن شريف حسينى اكنون داراى ده در است كه زائران به وسيله آنها به داخل صحن و مرقد مطهر راه مىيابند. اين صحن تا عصر قاجار تنها شش در داشت.[1]
1- باب القبله
باب القبله قديمىترين درِ صحن و درِ اصلى است كه به ايوان طلا باز مىشود و چون سمت قبله قرار دارد آن را باب القبله ناميدهاند. اين دَرب در 1275 ق به دست احمد گواد ساخته شده و كتيبهاى در ضلع غربى آن حاكى از اين تاريخ است.[2] ارتفاع آن حدود پانزده و كف آن هشت متر است و درى از چوب مرغوب ساج به ارتفاع شش و عرض چهار متر بر آن قرار دارد. ساعت بزرگى بر بالاى آن نصب است و پايين آن، اين عبارت ديده مىشود: «السلام عليك يا ابا عبد اللَّه». سوره «والشمس» بر قسمت فوقانى دروازه به خط محمد مكارى زينت بخش آن است.[3] اين در را باب الذهب نيز ناميدهاند و در دو طرف آن چهارده حجره تحتانى و فوقانى قرار دارد.[4]
2- باب قاضى الحاجات
باب قاضى الحاجات در برابر سوق العرب است و به ياد حضرت مهدى (عج) آن را چنين ناميدهاند. ارتفاع آن پنج و عرض آن 5/ 3 متر است. درى به ارتفاع چهار و عرض سه متر بر آن تعبيه شده كه آن را در 1286 ق ساختهاند.[5] اين در با آيههايى از قرآن مزين است.
3- باب الشهداء
در ميانه ضلع شرقى و راه مرقد حضرت ابوالفضل واقع است و آن را به ياد شهيدان كربلا «باب الشهداء» ناميدهاند. ارتفاع آن به چهار و عرض آن به سه متر مىرسد.[6]
آيههايى از قرآن با خط زيبا بر اين در نقش بسته است. در گذشته، دو درِ صحن صغير و باب الصافى جاى آن قرار داشت.
4- باب الكرامه
باب الكرامه در دورترين نقطه ضلع شمال شرقى صحن و كنار باب الشهدا است و به سبب كرامت امام حسين عليه السلام باب الكرامه ناميده شده است. چهار متر ارتفاع و سه متر عرض دارد و با آيههايى از قرآن تزيين شده است.[7]
5- باب السلام
اين دروازه در وسط ضلع شمالى واقع است و چون مردم از آن جا به امام حسين عليه السلام سلام مىدادند به باب السلام معروف است. چهار متر طول و سه متر عرض دارد و آيههايى از قرآن بر آن نقش بسته است.
6- باب الرجاء
در ميان باب القبله و باب قاضى الحاجات درى است كه آن را، به اميد برخوردارى از فضل و كرامت الهى، باب الرجاء مىخوانند. كتيبهاى از بيرون با آيههايى از قرآن آن را جلا بخشيده است. قوس ايوانى كه بر فراز آن است با كاشىهاى زيبا همراه با آيههاى قرآن به خط ثلث تزيين شده است. ارتفاع دروازه به حدود پنج و عرض آن به 5/ 3 متر مىرسد.[8] 7- باب السّدرة
اين دروازه به ياد درخت سدرى كه نشانگر قبر بود و هارون الرشيد آن را از بيخ بركند، به «باب السدره» معروف شد. در دورترين نقطه ضلع شمال غربى صحن قرار دارد و ارتفاع آن به چهار و عرض آن به سه متر مىرسد. اين دروازه پيش از آن بر «باب القبله» نصب شده بود و در 1385 ق به اين مكان منتقل شد.[9] بالاى اين در با آيه هايى از قرآن تزيين شده است.
8- باب السلطانيه
در سمت غرب صحن، دروازهاى به وسيله يكى از پادشاهان عثمانى ساخته شد كه آن را «باب السلطانيه» نام نهادند.[10] ارتفاع آن چهار و عرض آن سه متر است و آيههايى از قرآن زينت بخش آن است. مدرسه حسن خان سردار مقابل اين در قرار دارد.
9- باب رأس الحسين
اين دروازه روبه روى سر مقدس (بالاسر) امام حسين عليه السلام باز مىشود و آن را باب رأس الحسين عليه السلام خواندهاند. محل آن به وسيله كاشىهاى زيبايى تزيين شده است.
ارتفاعش به چهار و عرضش به سه متر مىرسد و ساعت زنگ دار بزرگى نيز بر بالاى آن نصب است.[11] هم چنين در بالاى اين باب آيه هايى از قرآن با تاريخ 1372 ق نگاشته شده است.
10- باب الزينبيه
در جنوب غربى صحن يعنى نزديك تل الزينبيه ساخته شده است و به سبب نزديكى به آن مكان به «باب الزينبيه» معروف است. ارتفاع آن چهار و عرض آن سه متر است و با آيه هايى از قرآن مزين شده است.[12] شايان ذكر است همه اين ده درب اكنون به فلكهاى باز مىشود كه در 1368 ق احداث شده است.
[1]. اديب الملك، همان، 159.
[2]. پيشين، 186.
[3]. مدرسى، همان، 452.
[4]. اديب الملك، همان، 159.
[5]. آل طعمه، همان، 187.
[6]. همان جا.
[7]. همان، 188.
[8]. آل طعمه، همان، 188.
[9]. آل طعمه، همان، 189.
[10]. همان جا.
[11]. آل طعمه، همان، 190.
[12]. همان جا.