گریه کردن و عزاداری

آيا گريه كردن و عزاداري با رواياتي كه به صبر و بردباري در رويارويي با مصيبت فرامي‌خواند، سازگار است؟

 

پاسخ:

بنا به تصريح قرآن  صبر با گريه بر مصائب تنافي ندارد؛ زيرا در قرآن از قول حضرت يعقوب (ع)  نقل مي‌كند: {فَصَبْرٌ جَمِيلٌ}؛ «پس صبر زيباست» (يوسف: 18)،  اما در عين حال حضرت يعقوب ساليان طولاني در فراغ يوسف گريه نمود. ازاين‌رو آنچه در روايات ممنوع شده است و هيچيك از مذاهب اسلامي شيعه و سني آن را جايز نمي‌شمرد بي‌تابي بيش از اندازه، چنگ‌زدن به صورت و خراشيدن آن و كندن موي و داد كشيدن نامتعارف است؛ اما اشك ريختن و گريه آهسته و بدون صدا را در غم از دست‌دادن عزيزان جايز ميدانند ولي گريه‌كردن با صداي بلند نزد شيعيان، شافعيان و حنبليان (حنابله) جايز و از ديد مالكيه و حنفيه حرام است.

رسول گرامي اسلام  (ص)  در شهادت عمويش حمزه  به عزاداري فرمان داد و در شهادت جعفر بن ابي‌طالب و مرگ فرزند عزيزش ابراهيم گريست. ايشان بر پايه روايات فريقين بارها از شهادت اباعبدالله الحسين (ع)  خبر داد و در روز ولادتش در منزل ام‌سلمه در منزل زينب و... در غم و اندوه شهادت و مظلوميت آن حضرت گريه كرد.

همچنين امامان معصوم (ع)  بر مظلوميت و شهادت امام حسين  (ع)  مي‌گريستند و در روزهاي شهادت آن حضرت آيين عزا برپا مي‌كردند. امام سجاد (ع)  به رغم صبر و شكيبايي‌اش پس از حادثه كربلا همواره گريان و اندوهگين بود؛ چنان‌كه امام صادق (ع)  درباره‌اش چنين فرمود: «امام علي بن الحسين (ع)  بيست سال گريه كرد و غذايي نزد او گذاشته نمي‌شد، مگر اينكه گريه مي‌كرد».

امام باقر (ع)   امام صادق (ع)  و امام رضا (ع) كه از آزادي بيشتري برخودار بودند در زمان خويش مجالس سوگواري برپا مي‌كردند و از شاعران مي‌خواستند كه در مصايب و فضايل اباعبدالله (ع)  شعر بخوانند و خود گريه مي‌كردند.

بر پايه منابع روايي شيعه گريه بر امام حسين (ع)  نه تنها جايز و مشروع كه مطلوب و پسنديده و ثواب فراواني دارد. پيامبر گرامي اسلام (ص)  فرمود:

كُلُّ عَيْنٍ بَاكِيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلّا عَيْنٌ بَكَتْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَيْنِ فَإِنَّهَا ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعِيمِ الْجَنَّة.

هر چشمي در روز قيامت گريان است مگر چشمي كه بر مصيبت حسين (ع)  گريه كرده است كه چنين كسي خندان است و بر نعمت‌هاي بهشت بشارت داده مي‌شود.

بنابراين گريه بر شهدا و عزيزان از دست‌رفته از ديدگاه روايات جايز و مشروع است.

 

مراجعه شود: شكست اوهام ص 149.