آیا زیارت اهل قبور برای زنان جایز است ؟

پاسخ:

پاسخ اين پرسش را اينگونه مى‏توان داد:

الف - احاديثى داريم كه مى‏گويد حضرت فاطمه زهرا(س) و يا عايشه به زيارت قبور مى‏رفتند؛ انّ فاطمه كانت تزور قبر عمها حمزه كل جمعه فتصلى و تبكى عنده:(1)

فاطمه زهرأ هر جمعه به زيارت قبر عمويش حمزه مى‏رفت و آنجا نماز مى‏خواند و گريه مى‏كرد.

ابن أبى مليكه مى‏گويد: رأيت عائشه تزور قبر أخيها عبدالرّحمن و مات بالحبشى و قبر بمكه.(2)

عايشه به زيارت قبر برادرش عبدالرحمن در مكه مى‏رفت... او در منطقه‏اى به نام حبشى كه در نزديكى مكه است مرد و به مكه انتقال يافت و دفن گرديد.

ب - اين حديث - لعن الله زائرات القبور - با حديث بريده نسخ شده و يا معارض است، چنانكه حاكم نيشابورى و ذهبى به آن تصريح كرده‏اند.

و روايت بريده: نهى رسول الله(ص) عن زياره القبور ثم أمر بزيارتها.(3)

ج - علماى اهل‏سنّت فتوى به استحباب زيارت قبور براى زنان داده‏اند:

ابن عابدين مى‏گويد: هل تستحبّ زياره قبره(ص) للنساء؟

الصحيح من مذهبنا و هو قول الكرخى و غيره: من أنّ الرّخصه فى زياره القبور ثابته للرجال و النسأ جميعاً فلا اشكال و اما على غيره فذلك نقول بالاستحباب لاطلاق الاصحاب بل قيل واجبه.(4)

آيا زيارت قبور براى زنها استحباب دارد؟

آرى هيچ كرامتى هم ندارد، البته طبق ضوابط و شرايطى كه بعضى از علما بدان اشاره كرده‏اند.

صحيح‏تر نزد ما و كرخى و ديگران اين است كه جواز زيارت قبور براى مردان و زنان ثابت است و هيچ اشكالى در آن نيست. اما بنابر غير مذهب - و مبناى - ما، باز هم قائل به استحباب هستيم چون اصحاب به طور مطلق فتوى به استحباب داده و ويژه مردها ندانسته‏اند. بلكه بعضى قائل به وجوب آن شده‏اند.

در اين حديث (لعن الله زائرات القبور سه طريق كه هر سه ضعيف است:

در طريق اول ابن خثيم است و گفته‏اند كه به احاديث او احتجاج و استدلال نمى‏شود.(5)

در طريق دوم باذان است كه او هم مورد احتجاج نيست.(6)

در طريق سوم عمر بن ابى سلمه است كه او را هم ضعيف دانسته‏اند.(7)

[1].سنن الكبرى، ج 4، ص 132؛ مصنف عبدالرزاق، ج 3، ص 572.

[2].مصنف عبدالرزاق، ج 3، ص 570، معجم البلدان، 2، 214.

[3].السنن الكبرى، ج 4، ص 131؛ مستدرك حاكم، ج 1، ص 374.

[4].رد المحتار، ج 2، ص 263؛ المواهب اللدنيه، ج 3، ص 405.

[5].ميزان الاعتدال، ج 2، ص 459.

[6].تهذيب الكمال، ج 4، ص 6.

[7].سير اعلام النبلأ، ج 6، آيه 33.