مسجد توبه

يكي از مساجد مدينه، مسجد التوبه مي باشد كه به نام‌هاي مسجدالعصبه و مسجدالنور هم ياد شده و نقل شده است كه: أنّ رَسُول الله(صلي الله عليه وآله) صَلّي في مَسْجِدِ التَّوبَة بِالعُصْبَة. [۱] 
موقعيت جغرافيايي مسجد

منطقه عُصْبه در غرب مسجد قبا و از آبادترين مناطق اين ناحيه است. زماني كه مهاجران نخست به مدينه آمدند، شماري از آنان در اين محل استقرار يافتند كه سالم مولي ـ خدمت‌كار ـ حذيفه براي آنان نماز مي خواند. 
عباسي نوشته كه او جاي مسجد را در نزديك بئر هجيم يافته است. [۲] 
خيّاري نوشته است كه مسجد مزبور داخل باغ شيخ ابراهيم تركي مهندس مكانيك است كه در اداره عين الزرقاء مشغول كار است. 
در كتاب خيّاري، تصويري از بناي مخروبه مسجد التوبه چاپ شده است. [۳] 
محمد الياس عبدالغني هم نوشته است كه محل مسجد، در غرب مسجد قبا، دست راست كسي است كه از مكه، از طريق الهجره وارد مدينه مي شود. 
اين مسجد داخل مزرعه اي است كه پيش از مزارع الشيخ عبدالحميد عباس قرار دارد. 
وي مي افزايد: من در سال ۱۴۱۸ ق. اين مسجد را زيارت كردم، در حالي كه طول و عرض آن يازده در يازده بود. [۴] 
نويسنده اين سطور نيز در ۲۵ تيرماه ۱۳۸۱ ش. موفق شد تا در همان محل ياد شده اين مسجد را ملاحظه و از آن تصويري تهيه كند. 
مسجد با ديوارهاي كوتاه و تخريب شده در وسط مزرعه و نخلستان قرار گرفته و كارگر مزرعه خرماهاي خود را در آنجا پهن كرده بود. مزرعه متعلق به شخصي با نام باقدو است كه در جده زندگي مي كند. 

پانويس 
۱.    ↑ التعريف بما آنست الهجرة، ص۷۷.
۲.    ↑ عمدة الأخبار، ص۲۰۲.
۳.    ↑ تاريخ المعالم المدينة المنوره، ص۱۵۰.
۴.    ↑ المساجد الأثريه، ص۱۲۳-۱۲۴.