چرا برای خواستن حاجتها از واسطه استفاده میکنیم؟
وقتی زائران، کنار قبر رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) یا ائمه بقیع: می‌ایستند یا به آنها متوسل می‌شوند و حاجت‌های خویش را از آنها طلب می‌کنند، مبلّغ‌های وهابی به آنها می‌گویند: چرا حاجت‌های خویش را به‌طور مستق
وقتي زائران، كنار قبر رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله) يا ائمه بقيع: ميايستند يا به آنها متوسل ميشوند و حاجتهاي خويش را از آنها طلب ميكنند، مبلّغهاي وهابي به آنها ميگويند: چرا حاجتهاي خويش را بهطور مستقيم از خدا طلب نميكنيد و سراغ واسطهها ميرويد؟ مگر خداوند حاجتها و نيازهاي شما را نميداند يا نميبيند؟ ازاينرو، اين پرسش، براي دانشجوها مطرح ميشود كه چرا نميتوان حاجتها را مستقيم از خدا طلب كرد؟
× پاسخ
بيترديد، گردش عالم چه در نظام تكوين و چه در نظام تشريع، بر اساس اسباب و مسببات است. ما از خورشيد نور ميگيريم؛ در هنگام تشنگي آب مينوشيم؛ وقتي بيمار ميشويم، از دارو و دكتر استفاده ميكنيم و خداوند تبارك و تعالي براي هدايت و راهنمايي ما، پيامبران و رسولان خويش را ميفرستد. با اندكي دقت در اطراف خود، به خوبي در مييابيم كه هيچ چيز در اين دنيا، بدون علت و سبب به وجود نميآيد. امام جعفر صادق(عليه السلام) ميفرمايد:
خداوند امور عالم را جاري نميكند؛ مگر از طريق واسطهها و اسباب. خداوند براي هر چيز سببي و براي هر سبب، حكمتي و براي هر حكمت، دانشي و براي هر دانش، دروازه گويايي قرار داده است.[1]
بنابراين، اصل واسطه قرار دادن ميان خداوند تبارك و تعالي و عالَم، با توجه به واقعيتهاي موجود و آموزههاي دين (قرآن، سنت و عقل)، پذيرفته شده و با اصل توحيد منافاتي ندارد. به اعتقاد شيعيان كارهاي انبيا و اولياي الهي در طول اراده خداوند است، نه در عرض آن و كثرتهاي طولي، به وحدت بر ميگردد. از ديگر سو، براساس جهانبيني اسلامي، هدف انسان، نيل به كمالات ماوراي طبيعي و اتصال به عالم غيب است. خداوند متعال، كوشش و ميل را در فطرت انسان قرار داده و طريق وصول به اين كمال، همان صراط مستقيم است كه درجهها و مراتبي دارد. در اين مسير، كسي ميتواند رهبر رهروان راه مستقيم باشد كه خود، اين راه را پيموده باشد.
از ديدگاه شيعه، انسانهاي كامل، هم راهبر و هم وسائط فيض الهياند و از مجراي آنها فيض الهي به عالم ميرسد. ازاينرو، مؤمنان براي دعا و حاجتخواهي، به آنان متوسل ميشوند و آنها را واسطه حاجتها و هدايت خويش قرار ميدهند تا خداوند به آبرو و مقام و منزلت آنان، دعاها و درخواستهاي مشروع آنان را برآورده كند. اينگونه توسل از صحابه نيز گزارش شده است.[2]
خداوند نيز در اين باره ميفرمايد: (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ)؛ «اي كساني كه ايمان آوردهايد! از [مخالفت با فرمان] خدا بپرهيزيد و وسيلهاي براي تقرب بجوييد».[3]