چرا شیعیان تکتف ندارند؟ یا دست‌بسته نماز نمی‌خوانند؟
یکی از اختلاف‌های شیعه با اهل سنت در نماز، دست روی دست گذاشتن و نگذاشتن آن در نماز است. شیعیان این کار را جایز نمی‌دانند، ولی سه مذهب اهل سنت مانند حنفیه، شافعیه و حنابله آن را مستحب و مالکی‌ها مانند شیعیان آن را جایز نمی‌دانند. وقتی د
يكي از اختلاف‌هاي شيعه با اهل سنت در نماز، دست روي دست گذاشتن و نگذاشتن آن در نماز است. شيعيان اين كار را جايز نمي‌دانند، ولي سه مذهب اهل سنت مانند حنفيه، شافعيه و حنابله آن را مستحب و مالكي‌ها مانند شيعيان آن را جايز نمي‌دانند. وقتي دانشجويي به مكه مشرف مي‌شود و مي‌بيند بيشتر مسلمانان در حال نماز دست روي دست مي‌گذارند، اين پرسش برايش مطرح مي‌شود كه چرا ما شيعيان هنگام نماز، مانند آنها دست روي دست نمي‌گذاريم.
× پاسخ
مسئله تكتف يا تكتيف كه هر دو به يك معناست، يكي از بحث‌هاي رايج ميان فرقه‌هاي اسلامي است و اين پرسش را به وجود مي‌آورد كه چرا عده‌اي از مسلمانان در نماز، دست روي دست مي‌گذارند؛ يعني با دست بسته و عده‌اي ديگر با دست باز نماز مي‌خوانند؟ اين مسئله از يك سو، ميان اهل تسنن و شيعيان و از ديگر سو، ميان مذاهب اربعه اهل سنت مورد بحث و گفت وگو و اختلاف است.
استحبابِ بستن دست‌ها در نماز، ميان اهل سنت شهرت دارد و فقط مذهب مالكي به استحباب آن فتوا نداده است.
سند حكم استحباب، روايت‌هاي اندكي از اهل سنت است كه افزون بر ضعف سند، دلالت روشني نيز بر مدعا ندارند. در ميان روايت‌هاي اهل بيت(عليهم السلام) نيز نه‌تنها هيچ حديثي آن را تاييد نمي‌كند، بلكه برخي آن را بدعت شمرده‌اند. پس مسأله قبض در نماز ميان سنت و بدعت مردد است و مقتضاي احتياط به دليل ضعف دلايل مشروعيت آن، ترك اين عمل است. گرفتن دست چپ با دست راست و گذاشتن آن روي سينه به نشانه خضوع در نماز، از مواردي است كه استحباب آن ميان فقيهان
اهل سنت شهرت دارد.
اهل سنت شهرت دارد.
تفصيل آراي مذاهب فقهي در تكتف
حنفيه در اين زمينه گفته‌اند: تكتف (دست‌ها را به نشانه خضوع به سينه چسباندن در نماز) مستحب است و واجب نيست و بهتر است مردان، كف دست راست را بر پشت دست چپ و زير ناف خود بگذارند و زنان، دستان خود را روي سينه قرار دهند.
شافعيه معتقدند: تكتف، بر مرد و زن مستحب و بهتر است در نماز، كف دست راست بر پشت دست چپ، زير سينه و بالاي ناف و متمايل به سمت چپ بدن قرار گيرد.
حنابله نيز گفته‌اند: تكتف، سنت شمرده مي‌شود و بهتر است نمازگزار، كف دست راست خود را بر پشت دست چپ بگذارد و آن را زير ناف قرار دهد.
مالكيه در اين مسئله، از ديگر مذاهب اهل سنت جدا شده و گفته‌اند: در نمازهاي واجب، رها كردن دست‌ها مستحب است. گروهي نيز پيش از مالكيه همچون عبدالله بن زبير، سعيد بن مسيب، سعد بن جبير، عطاء، ابن جريج، نخعي، حسن بصري، ابن سيرين و برخي ديگر از فقيهان، بر اين اعتقاد بودند.
قول مشهور ميان شيعه اماميه اين است كه قبض، حرام و مبطل نماز است و از ميان آنها، معدودي از فقها مانند حلبي، در كافي به كراهت آن نظر دادهاند.[1]
در دَوَران امر ميان اينكه قبض در نماز مستحب است يا بدعت، چنان‌كه مقتضاي اختلاف است، ترك آن اولي است؛ زيرا نتيجه ترك عمل مستحب، جز محروم شدن از پاداش چيز ديگري نيست. در صورتي كه نتيجه انجام دادن عملي كه احتمال بدعت بودن آن وجود دارد، احتمال عقاب و بطلان نماز است؛ زيرا محال است با عملي كه مبغوض مولاست بتوان به او تقرب جست.
[1]. جواهر الكلام، ج۱۱، ص۱۵.