چه دلیلی دارد از خدا چیزی را درخواست کنیم که نمیدانیم در آینده به نفع یا ضررمان است؟
بارها پیش آمده است که چیزی را از خدا درخواست کرده‌ایم که فکر می‌کردیم خیر ما در آن است و بر برآورده شدن حاجتمان پافشاری کرده و سرانجام آن را به‌دست آورده‌ایم، ولی به مرور زمان دریافته‌ایم که آن به ضرر ما بوده است. بنابراین چه دلیل
بارها پيش آمده است كه چيزي را از خدا درخواست كردهايم كه فكر ميكرديم خير ما در آن است و بر برآورده شدن حاجتمان پافشاري كرده و سرانجام آن را بهدست آوردهايم، ولي به مرور زمان دريافتهايم كه آن به ضرر ما بوده است. بنابراين چه دليلي دارد از خدا چيزي را درخواست كنيم كه نميدانيم در آينده به نفع يا ضررمان است؟ آيا بهتر نيست از خدا چيزي نخواهيم و كارهايمان را به خودش واگذار كنيم تا هر چه صلاح ميداند، برايمان مقدر كند؟ من ميترسم كه از خدا چيزي بخواهم؛ زيرا ميزان درخواست و هدف ما انسانها، با توجه به عقل ناقصمان است؛ در حالي كه او داناترين دانايان است.
× پاسخ
همانگونه كه در پرسش آمده است، انسان با عقل ناقص خويش نميتواند همه چيز را درك كند و با علم محدود خويش، نميتواند بر تمام جنبههاي آشكار و پنهان امور احاطه داشته باشد. فقط خداوند تبارك و تعالي است كه گذشته و آينده، مصلحت و مفسده و خوبي و بدي اشيا را با علم بيكران خويش ميداند و هيچ چيز از او پنهان نيست. ازاينرو، ميفرمايد:
(وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيئًا وَهُوَ خَيرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللَّهُ يعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ)[1]
چه بسا چيزي را خوش نداشته باشيد، حال آنكه خير شما در آن است و يا چيزي را دوست داشته باشيد، حال آنكه شر شما در آن است و خدا ميداند و شما نميدانيد.
پروردگار جهان با اين لحن قاطع ميفرمايد: انسان نبايد با تشخيص خود مسائل مربوط به سرنوشتش را رقم بزند؛ چراكه علم وي محدود و ناچيز است و معلومات وي در برابر مجهولات، مانند قطرهاي در برابر درياست. انسان در قوانين تكويني خداوند، از اسرار آفرينش همه اشياء باخبر نيست و گاه چيزي را بيخاصيت ميداند، درحاليكه پيشرفت علوم، فوايد مهم آن را آشكار ميكند. همچنين انسان، در قوانين تشريعي، بسياري از مصالح و مفاسد را نميداند. ازاينرو، ممكن است چيزي را ناخوشايند بداند، درحاليكه سعادت وي در آن است، يا از چيزي خشنود باشد، درحاليكه بدبختياش در آن است.
البته خداي مهربان وعده داده است كه دعاهاي شما را اجابت ميكنم: (وَقَالَ رَبُّكُـمْ ٱدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ)[2]؛ «پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانيد تا [دعاي] شما را بپذيرم». بنابراين، بهتر است انسان در هنگام دعا اين قيد را نيز اضافه كند كه: «خدايا! اگر به خير و صلاح و مصلحت من است، اين حاجت مرا برآورده كن». در اين صورت، اگر آنچه از خداوند خواستهايم، اجابت شد، معلوم است كه به خير ما بوده و اگر اجابت نشد، معلوم است كه مصلحت نبوده است. بنده خوب بايد مطيع باشد.
من از درمان و درد وصل و هجران
|
پـسنـدم آنـچـه را جـانـان پـسندد
|
البته نبايد همه چيز را به دعا واگذار كرد. بلكه انسان با توجه به تواناييهايي كه خداوند به وي عطا كرده است، ميكوشد آنچه را عقل و شرع مفيد ميداند و منعي از ناحيه شرع و عقل در آن نيست، به دست آورد.