در روایت آمده است: «نماز جوان با وجود گناهان کبیره‌اش، سرانجام، سبب هدایتش خواهد شد». پس چرا نماز خوارج، سبب هدایث آنها نشد؟

در روايت، نماز جوان سبب هدايتش شده است. جوان ويژ­گي‌هاي خاصي دارد مانند اينكه: ايمانش به خدا محكم است، فطرت توحيدي و پاكش كمتر آلوده شده و گناه و معصيت، به تار و پود وجود او چندان نفوذ نكرده و اگر گاهي از جاده اصلي به انحراف رفته، به كمك همان فطرت پاكش، پشيمان مي‌شود و اين پشيماني نزد خداوند تبارك و تعالي بسيار ارزشمند است. حال اگر جوان اهل نماز باشد، بي‌شك، اين نماز سبب هدايت او خواهد شد. در اصطلاح علمي، گناه جوان در مرحله «حال» است و در جانش نفوذ نكرده و با پيشماني و توبه خالص، به سرعت پاك مي‌‌شود، ولي كساني كه سني از آنها گذشته است و آلودگي‌ها در جانشان اثر كرده و از مرحله «حال» به مرحله «ملكه» رسيده است، بسيار سخت و دشوار به پاكي روح مي‌رسند.

بنابراين اولا همه خوارج جوان نبوده‌اند؛ ثانياً گرچه خوارج اهل نماز بودند و به ظاهر دين عمل مي‌كردند، ولي از نمازگزاران حقيقي نبودند. به عبارت ديگر، به علت درك نكردن عنصر ولايت، از عمق دين و دينداري بي‌خبر بوده‌اند. نمونه برجسته تفكر خوارج را امروزه در ظاهرگرايان جريان سلفي مي‌بينيم كه دم از دين و دينداري مي‌زنند، ولي از حقيقت و جوهر دين به كلي بيگانه هستند. ممكن است آنها نماز نيز بخوانند، ولي نماز بي‌روح و بي‌‌ارزشي است كه هرگز سبب هدايت آنها نمي‌‌شود. نماز بدون ولايت، هيچ ارزشي ندارد. اين ولايت است كه به اعمال ديني ارزش مي‌دهد و به آنها اثر مي‌بخشد. از آنجا كه خوارج و جريان تحجرگراي سلفي از نعمت ولايت محروم هستند، نمازشان نيز بي‌ارزش و بي‌اثر خواهد بود.

امام رضا(عليه السلام) در حديث معروف سلسلة الذهب از اجدادشان از جانب خداوند متعال فرمودند:

كلمه لا اله الا الله (توحيد)، پناهگاه محكم من است، پس هر كه در آن داخل شود، از عذاب من مصون خواهد ماند. راوي گفته است: چون كجاوه به راه افتاد، حضرت(عليه السلام) به ما ندا داد: با عمل به شرايط لا إله إلاّ اللَّه و من يكي از آن شرايطم.

امام باقر(عليه السلام) نيز مي‏فرمايند: «اسلام بر پنج پايه استوار است: نماز، روزه، زكات، حج و ولايت و هيچ يك از آن اركان، به پاي ركن ركين ولايت نمي‏رسد».[2]

 

 

---