آیا وصلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) با دختران ابوبکر و عمر دلیل بر حقانیت پدرانشان است؟
برخی صحابه و فرزندان آنها با پیامبر وصلت می‌کردند، به ایشان دختر می‌دادند و از ایشان دختر می‌گرفتند، از جمله آنها ابوبکر و عمر بودند که دو دختر خود به نام‌های عایشه و حفصه را به عقد پیامبر درآوردند. عثمان نیز داماد پیامبر بود و... .
برخي صحابه و فرزندان آنها با پيامبر وصلت مي‌كردند، به ايشان دختر مي‌دادند و از ايشان دختر مي‌گرفتند، از جمله آنها ابوبكر و عمر بودند كه دو دختر خود به نام‌هاي عايشه و حفصه را به عقد پيامبر درآوردند. عثمان نيز داماد پيامبر بود و... .
اين وقايع دلالت بر اين دارد كه آنها با پيامبر صلي الله عليه و آله ، رابطه دوستي داشتند.
پاسخ
وصلت و ازدواج دو شخص با يكديگر، دليل شرعي بر برحق بودن خانواده طرف مقابل نيست. آنجا كه وابستگي نسبي مانند پدري و فرزندي نمي‌تواند دليل حقانيت و درستكاري باشد، مانند فرزند حضرت نوح كه خداوند فرمود: {لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ}؛ «او از خاندان تو نيست». (هود: 46) وابستگي‌هاي سببي چگونه مي‌تواند دليلي بر حقانيت باشد؟
اي بسا زن و شوهرهايي كه يكي در راه حق و ديگري در مسير باطل باشد؛ مانند فرعون كه اهل كفر و گمراهي و همسرش اهل ايمان بود؛ و حضرت لوط كه خودش پيامبر بود اما همسرش گمراه بود. هيچ‌گاه نمي‌توانيم بگوييم چون آن زن، همسر لوط پيامبر بوده، مؤمن و باتقوا بوده است. امام حسن مجتبي عليه السلام و همسرش جعده و امام محمد تقي عليه السلام و همسرش ام الفضل نيز نمونه‌هاي ديگري هستند. بنابراين، هيچ‌گاه وابستگي‌هاي سببي و حتي نسبي نمي‌تواند دليل بر درستكاري و يا محبت باشد، به‌ويژه با توجه به اينكه گاهي ازدواج‌ها به‌خاطر مصالحي كه شخص در نظر مي‌گيرد انجام مي‌پذيرد.
حضرت لوط با آنكه افراد فاسق و زشتكار قومش را قبول نداشت، ولي براي پيشگيري از آبروريزي آنان در اهانت به مهمانانش به آنان پيشنهاد مي‌دهد كه با دخترانش ازدواج كنند؛ چنان‌كه در قرآن آمده است:
{قالَ هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ} (حجر: عليه السلام 1)
گفت: اگر مي‌خواهيد كار صحيحي انجام دهيد، اين دختران من حاضرند (با آنها ازدواج كنيد).
ازاين‌رو، ازدواج رسول خدا صلي الله عليه و آله و يا دادن دختر به برخي از آنان را مي‌توان بر همين‌گونه مصالح ارزيابي نمود، به‌ويژه با توجه به تمهيداتي كه در آيات نسبت به اين همسران وجود دارد.
در روايات اهل سنت آمده است كه عايشه و حفصه آن‌چنان رسول خدا صلي الله عليه و آله را آزار مي‌دادند كه خداوند متعال آن دو را به طلاق تهديد كرده و در هشدار به آنها فرمود:
{عَسى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً} (تحريم: 5)
(اي همسران پيامبر) اگر او شما را طلاق دهد، اميد است پروردگارش به‌جاي شما همسراني بهتر براي او قرار دهد؛ همسراني مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه‌كننده، عبادت‌كار، هجرت‌كننده، زناني غير باكره و باكره.
كه در منابع اهل سنت به اين مطلب اشاره شده است.[1]
[1]. ر.ك: جامع البيان، طبري، ج28، ص207؛ تفسير سمرقندي، ج3، ص445.