اعتراض علی علیه السلام به خلفا
شیعه و سنی در شجاعت و دلیری علی[ علیه السلام ]، تردیدی ندارند. از سویی شیعه می‌گوید: علی[ علیه السلام ] جانشین بلافصل پیامبر صلی الله علیه و آله است. با این حال، چرا علی[ علیه السلام ] یک‌بار با صدای بلند اعلان نکرد که خلافت از او غصب شده
شيعه و سني در شجاعت و دليري علي[ عليه السلام ]، ترديدي ندارند. از سويي شيعه مي‌گويد: علي[ عليه السلام ] جانشين بلافصل پيامبر صلي الله عليه و آله است. با اين حال، چرا علي[ عليه السلام ] يك‌بار با صداي بلند اعلان نكرد كه خلافت از او غصب شده و او از ديگران به آن سزاوارتر است؟
پاسخ
1. در پاسخ‌هاي پيشين از جمله در پاسخ سؤال‌هاي 2 و 1 عليه السلام به اين بحث پرداختيم؛ و گفتيم علي عليه السلام براي حفظ همبستگي مسلمانان، براي رسيدن به حق خلافت خود، از توسل به زور خودداري نمود.
2. علي عليه السلام بارها حقانيت خود را در امر خلافت اعلان كرد. اهل سنت نوشته‌اند كه علي عليه السلام به ابوبكر گفت:
اَنا اَحقُّ بِهذَا الْامرِ مِنْكم لا اُبايعُكم وَ أنتُم اَوْلى بِالْبيعةِ لي... .[1]
من براي خلافت از همه شما شايسته‌ترم و با شما بيعت نمي‌كنم و بلكه سزاوار است شما با من بيعت كنيد.
علي عليه السلام مي‌فرمايد: «ما زِلتُ مَظلوماً مُنذُ قَبضَ اللهُ رسولَه حَتّى يوم النّاسِ هذا»[2]؛ «از لحظه‌اي كه رسول خدا صلي الله عليه و آله از دنيا رفت تا به امروز يكسره به من ظلم شده است».
علي عليه السلام به چه ستم‌هايي پس از رسول خدا صلي الله عليه و آله اشاره كرده است؟
عليها السلام . علي عليه السلام به ابوبكر و عمر گفت: «انا احتج عليكم بمثل ما احتججتم به علي الانصار...».
به همان استدلالي كه از انصار بيعت گرفتيد به شما احتجاج مي‌كنم، شما به انصار گفتيد از اقوام رسول خدا[ صلي الله عليه و آله ] هستيد و پيش از آنها ايمان آورده‌ايد و به اين صورت از آنها بيعت گرفتيد.
و من به شما مي‌گويم: از همه شما به رسول خدا[ صلي الله عليه و آله ] نزديك‌ترم و پيش از همه شما ايمان آورده‌ام پس بنابر استدلال خودتان، من از شما به خلافت اولي و شايسته هستم[3] اگر اين گفتار علي اعتراض نيست، پس چيست؟
همچنين، به درگاه خداوند عرضه مي‌دارد:
أَللّهُمَّ اجزِ قريشاً فإنها مَنَعَتْنِي حَقّي وَ غَصَبَتْنِي أَمري.[4]
پروردگارا قريش را مجازات كن؛ آنها مرا از حقم محروم كردند و خلافت را از من غصب كردند.
آيا اين سخن به معناي اعتراض نيست؟
علي عليه السلام از شجاعت و دليري خويش فقط در راه خدمت و براي پيشبرد اسلام بهره مي‌برد و چون اعتراض عملي و درگيري نظامي، موجب ايجاد تفرقه ميان مسلمانان مي‌شد و دشمنان از اين فرصت استفاده مي‌كردند، علي عليه السلام همبستگي و قدرت دروني مسلمانان را به هر چيز ديگري ترجيح داد.