رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات بیان کرد؛
نقش بازسازی عتبات در اقتصاد مقاومتی
حسن پلارک با بیان اینکه بازسازی عتبات عالیات به کمک‌های مردمی و محبان اهل بیت(ع) تکیه دارد و هیچ بودجه دولتی در اختیار ندارد، از نقش آن در تضعیف داعش، وحدت شیعه و سنی در عراق و اقتصاد مقاومتی کشورمان سخن گفت و به تبیین ابعاد این فعالیت‌ها از زوایای مختلف اعتقادی، اقتصادی و امنیتی پرداخت.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از خبرگزاري ايكنا، ستاد بازسازي عتبات عاليات از معدود مجموعه‌هاي فعال در حوزه مذهبي است كه نه تنها به بودجه نفتي و هيچ بودجه دولتي وابسته نيست، بلكه تنها با تكيه بر كمك‌هاي مردمي، بازسازي و توسعه عتبات عاليات را به عنوان موثرترين فعاليت پايدار مذهبي و عام‌المنفعه، ساماندهي و مديريت مي‌كند. همين كمك‌هاي خالصانه مردمي كه از عشق عميق مردم ايران به اهل بيت(ع) نشات مي‌گيرد، موجب مي‌شود كه پروژه‌هاي بزرگ بهسازي و توسعه اعتاب مقدسه، كارخانه‌هاي كشورمان را با سفارشاتي كلان در زمينه سنگ، بتن، فولاد، چوب و ... مواجه كنند، اگر چه اين كارخانه‌ها هم خود به واسطه ارادت و تمايل خدمت به اهل بيت(ع) در سفارشاتي كه مي‌پذيرند، هزينه كمتري را دريافت مي‌كنند اما از ورشكستگي نجات پيدا مي‌كنند و بسياري از كارگران تعديل شده را به كار باز مي‌گردانند؛ حسن پلارك، مسئول ستاد بازسازي عتبات عاليات و كسي كه نامش در عراق، مردي از جنس سردار سليماني را به ذهن تداعي مي‌كند، در سازمان قراني دانشگاهيان كشور و خبرگزاري ايكنا حضور يافت و با او در استديو مبين، درباره فعاليت‌ها و زوايايي ديگر از خدمات ارزنده ستاد بازسازي عتبات عاليات به گفت‌وگو نشستيم كه مشروح آن در ذيل ارائه مي‌شود.
*جنابعالي اخيراً سفري به كشور عراق داشتيد و طي آن از پروژه‌هاي در حال انجام در عتبات بازديد كرديد، در مورد ميزان پيشرفت پروژه‌ها توضيحات لازم را ارائه بفرماييد.
ابتدائا از حضور در مجموعه ايكنا ابراز خرسندي مي‌كنم و خوشحالم كه توانستم از نزديك با زحمات عزيزان و كاركنان اين سازمان قرآني آشنا شوم كه الحق و به انصاف، كار بزرگي انجام مي‌شود. اما در مورد سوال حضرتعالي، ما به شكل برنامه‌اي و دوره‌اي از پروژه‌هاي بازسازي يا توسعه عتبات بازديد مي‌كنيم و دائماً براي ادامه كارها نيازمند رايزني‌ها و پروتكل‌هايي با طرف عراقي اعم از توليت‌ها، مديران عتبات و مسئولان دولتي و مسئولان خاص اوقافي هستيم، البته چون سيستم كار بنده ميداني است، سفرهاي كوتاه متعددي را در طول سال براي كنترل پروژه‌ها دارم اما سفرهاي دوره‌اي طولاني‌تر مي‌شود و برنامه‌ها بيشتر است، در اين سفر دوره‌اي هم اولين كاري كه كرديم از پروژه‌هاي عظيم در اعتاب مقدسه بازديد كرديم، پروژه‌هاي توسعه‌اي ما ابرپروژه هستند از اين جهت كه يك دفعه بعد از چند صد سال، حرم حضرت اميرالمومنين(ع) را به ۲۰ برابر توسعه داديم كه در تاريخ عتبات جهان اسلام سابقه ندارد كه در يك مرحله، يك حرم چنين توسعه‌اي پيدا كند، يك خيز بلندي را به عنايت حق تعالي و توجه خاص حضرات اهل بيت(ع) و پشتيباني مردم عزيزمان برداشتيم، به لطف خدا اين ابرپروژه با عنوان طرح توسعه حرم علوي و ساخت صحن حضرت فاطمه زهرا(س) مراحل پاياني خود را طي مي‌كند، هرچه پروژه به پايان خود نزديك مي‌شود ريزه‌كاري‌هايش هم بيشتر مي‌شود چون بايد آيتم‌هاي مختلفي با هم تلفيق شوند و اين، هماهنگي‌هاي خاص خود را مي‌طلبد، اين پروژه با حضور همه پيمانكاران، مهندسان و مشاوران موفقيت‌هاي بسيار ارزشمندي داشته كه عملاً مي‌بايد تا پايان سال ۹۶ به اتمام برسد اما ما براي جمع‌بندي نهايي دو سه ماه هم در سال جديد، وقت نياز داريم، افتتاح رسمي اين پروژه در عيد غدير خم با حضور جمعي از بالاترين مقامات كشوري انجام خواهد شد، البته ما دو سال قبل، بخشي از صحن حضرت زهرا(س) را با حضور رئيس دفتر مقام معظم رهبري افتتاح كرديم كه از آن زمان، ۳۰ درصد پروژه زير بار جمعيت رفت و كمك كرد و صد در صدِ پروژه را هم سال آينده به صورت رسمي با حضور مقاماتي در سطح رؤساي قوا يا نماينده‌اي از جانب رهبر معظم انقلاب افتتاح خواهيم كرد. ما اين پروژه را داراي سه ويژگي خاص مي‌دانيم: يك، سرعت در پروژه، به گونه‌اي كه در طي پنج سال ۳۰۰ هزار متر زيربنا را با رعايت مسائل فني و رعايت آيتم‌هايي در سطح جهاني ايجاد كرديم مثلاً انجمن بتن، بتن ما را به عنوان بتن سال معرفي كرد، دوم بحث قيمت پروژه ما بود كه يك سومِ قيمت‌هاي عرف موجود است، شايد براي كسي قابل باور نباشد اما ما با اسناد و مدارك اين را ثابت مي‌كنيم، سوم هم اين كه ما صد در صد معماري اسلامي-ايراني را در پروژه رعايت كرديم.
پروژه ديگر ما ترفيع گنبد حرم حضرت سيدالشهدا(ع) يا معراج نام دارد، اين هم از پروژه‌هاي بسيار تاريخي و ارزشمند در اعتاب مقدسه شد، ما حرم حضرت را به بهانه تقليل ستون‌هاي اطراف ضريح مطهر كه چهار عدد هستند و گنبد مطهر روي آن نصب است، از يك متر و نيم فاصله با ضريح به چهار متر افزايش داديم، يعني سه متر اين ستون را حذف كرديم، با شرايط حضور و كثرت زائران، بالا بودن سطح آب، نامقاوم بودن ستون‌هاي قبلي و دست نخوردن گنبد به لحاظ رعايت مسائل فرهنگي و يونسكو كه اصرار داشت بر جنبه ميراثي آن، دوستان ما در جا اين كار را انجام دادند و پايان فروردين سال ۹۷ پايان مقاوم‌سازي خواهد بود، در طي اين پروژه، كف، ديوارها و سقف را يك كاور بتني مسلح با بتن اليافي هم از داخل و هم از پشت بام به هم دوختيم يعني فضاي حرم سيدالشهدا(ع) يك فضاي بتني جديد شده است بدون دست خوردن فضاي قبلي، پايه گنبد جديد را هم ايجاد كرديم و با تقويتي كه انجام شد، گنبد جديد كه ۲۰۰ تن به هزار تن وزن قبلي اضافه مي‌كند، در نيمه دوم سال ۹۷ نصب خواهد شد. اين گنبد در ايران و به صورت تركيبي از فلز و قطعات بتن ساخته شده است.
يكي ديگر از پروژه‌هاي بزرگ ما در شهر كربلا، كه يك سال و نيم از شروع آن مي‌گذرد، طرح توسعه حرم حضرت سيدالشهدا(ع) است، يك فاز از چهار فاز مد نظر را با عنوان صحن حضرت زينب(س) يا عقيله شروع كرديم كه حدفاصل خيمه‌گاه تا مقام تل زينبيه است، براي اين كار حدود ۶۵ هزار متر مربع زمين مورد نياز بود كه تامين شد، ساختما‌ن‌هاي موجود در آن محدوده تخريب و گودبرداري انجام شد، آن هم از حساسيت خاصي برخوردار بود اول اين كه نقطه، مقدس‌ترين نقطه كربلا بود، دارالحرب در آن جا واقع شده، مخيم اردوگاه آقا سيدالشهدا آن جا واقع شده و صحنه نبرد واقعي كربلا هم در همين محدوده بوده است، خاك و تربت اين محدوده از قداست بالايي برخوردار است و لازم بود كه بيشترين تمركز زيارتي و توقف زائران در آن نقطه براي طراحي مدنظرمان باشد، پس طبيعي بود كه ما آن جا رو دو طبقه كنيم مخصوصاً بخش زيارتي آن را، آن جا سطح آب بالا است و يك متر و نيم كه خاك‌برداري كنيم به آب مي‌رسيم فلذا از روش‌هاي پيشرفته روز دنيا و با كمك قرارگاه خاتم، تنها پيمانكار منطقه كه توانايي تثبيت زمين را در عمق ۱۲ متري آن محدوده داشت، گودبرداري را شروع كرديم كه الان به لطف خدا تونل‌هاي خدماتي و تونل‌هاي دسترسي اطراف حرم ايجاد شده، خاك‌برداريِ بيش از نصف پروژه انجام شده و در اربعين امسال بايد بخش غيرزيارتي آن را تحويل دهيم تا زائر بتواند آن جا بخوابد.
پروژه ديگري كه براي ما در اين سفر مهم بود و مردم هم توجه ويژه‌اي به آن دارند، طرح توسعه حرم امامين عسكريين(ع) است، به لطف خدا بعد از آن حادثه دلخراش، حرم به حالت طبيعي خود برگشته است بلكه خيلي زيباتر از قبل، از گنبد مطهر و ضريح و صحن‌ها گرفته تا آينه‌كاري‌ها و نازك‌كاري‌ها. در اين طرح توسعه‌اي، فضاي حرم به بيش از پنج برابر توسعه پيدا مي‌كند. انتهاي خط پروژه ما مراكز اقامتي و رفاهي براي اسكان زائران سامرا در حد دست كم ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر در هرشب خواهد بود، ضمن اينكه پروتكل توافق اجرايي را با حرمين امامين عسكريين(ع) نوشته‌ايم و دنبال پروتكل ريز اجرايي آن هستيم.
پروژه ديگر هم طرح توسعه حرمين امامين كاظمين(ع) بود كه آماده‌سازي زمين‌هاي اطراف به پايان رسيده، صحن صاحب الزمان با ۶۰ هزار متر به حرم اضافه كرديم به انضمام دو شبستان كه از سه سال قبل شروع كرديم و مي‌توانيم آن‌ها را در فروردين يا ارديبهشت سال ۹۷ افتتاح كنيم، اين طرح حرم مطهر را به چهار برابر فضاي قبلي توسعه مي‌دهد، همچنين عمليات اجرايي احداث يك صحن به نام امام محمدباقر(ع) در پشت مسجد صفويه كه الان جزوي از حرم هست، سال آينده توسط پيمانكار آغاز مي‌شود. اين صحن در دو طبقه و سقف آن هم زيارتي خواهد بود.
در اين سفر همچنين ديدارهايي با توليت‌هاي حرم‌هاي شريف، مسئولان وقفي عراق داشتيم، يك جلسه بسيار ارزشمندي را با جناب شيخ مهدي كربلايي، توليت محترم حرم حضرت سيدالشهدا(ع) داشتيم كه ايشان از جمعيتي ۵۰۰ نفري، متشكل از همه زحمت‌كشان طرح توسعه و معراج اعم از كارگر و مهندس و ... براي نهار و تقدير، ميزباني كرد. اما اين كه چقدر برنامه‌هاي ما با اهداف داخلي خودمان هم منطبق باشد، بحث ديگري است.
*اتفاقاً پرسش دوم هم از جنابعالي راجع به ميزان انطباق فعاليت‌هاي ستاد بازسازي عتبات عاليات با اقتصاد مقاومتي و توليد و اشتغال است، در اين مورد توضيح بفرماييد.
اين روزها بحث اقتصاد مقاومتي، اولويت كشور و مورد تاكيد مقام معظم رهبري است، من فكر مي‌كنم بيش تر از هر مجموعه‌اي، اقتصادِ صد در صد مقاومتي را پياده كرده‌ايم، ما با تجميع كمك‌هاي مردمي رقم‌هاي قابل توجهي را براي توسعه حرم‌ها هزينه كرديم و مقاومتي از اين باب كه صد در صد اين هزينه‌ها در ايران به اشتغال كمك كرد، با قاطعيت اعلام مي‌كنم سفارش‌هايي كه به كارخانه‌ها مي‌داديم باعث شد كارگرها را به كار برگردانند، كارخانه‌هاي كابل سازي، فلزكاري، لوازم برق و روشنايي، تاسيساتي، حتي فولاد و ... از اين قبيل كارخانه‌ها بودند كه از ورشكستگي نجات پيدا كردند، در پنج سال گذشته به طور ميانگين هرساله، حداقل سه هزار كارگر ايراني در عراق مشغول به كار داشته‌ايم و در مذاكراتي هم كه داشتيم اعزام اين كارگران را از فرآيند بروكراسي و سخت جدا كرديم، همه كارگرهاي ما حتي نيروهاي خدماتي، حدود ۹۶ درصد از اين‌ها حقوق بگير هستند و حدود ۴ درصد هم في سبيل‌الله براي خدمت در اين پروژه‌ها خدمت مي‌كردند، من با شهامت ادعا دارم كه خيلي از هنرهاي منسوخ شده يا در حال فراموشي كشورمان را طي ۱۴ سال اخير كه ستاد بازسازي فعاليت كرده، احيا شده است مثل هنر آينه‌كاري، حجم آينه‌كاري كه در طول چندسال اخير توسط اساتيد بنام در اعتاب مقدسه انجام شده، بي‌سابقه است، در فرآيند آينه‌كاري اعتاب مقدسه شاگرداني تربيت شدند كه مي‌توانند هنر آينه‌كاري همچون استاد خود ادامه دهند. در بحث كاشي‌هاي معرق، يزدي بندي، نقش و نگارها، قلم‌زني، منبت‌كاري و ...، الان به عنوان نمونه چندين سال است كه كارخانه چوب آستان قدس رضوي سفارشات ما را قبول زحمت مي‌كند و هنرمندان بسياري را هم جذب كرده كه هم اشتغال‌زايي است و هم احياي هنرهاي اصيل ايراني-اسلامي، حالا اگر من بخواهم دقيق اشاره كنم مجال نيست مانند طلاكاري، نقره كاري و ...، اين را يكي از خدمات بزرگ در راستاي اقتصاد مقاومتي مي‌دانم كه خادمان اهل بيت(ع) در ستاد بازسازي عتبات عاليات به منصه ظهور رسانده‌اند، امروز براي پاسخ به برخي از شبهات به مردم ايران عرض مي‌كنم كه هر آنچه براي كمك به بازسازي عتبات جمع شده به مردم كشور خودمان كمك كرده است، ضمن اينكه عشق مردم براي خدمت به اهل بيت(ع) هميشه وجود دارد و با توجه به افزايش روزافزون زائران اعتاب مقدسه، اين نياز واقعاً وجود داشت كه طرح‌هاي توسعه‌اي هر چه سريع‌تر اجرا شود، حرم‌هاي شريف عراق نه فقط متعلق به مردم عراق كه متعلق به همه شيعيان و مسلمانان جهان است همانطور كه عراقي‌ها هم حرم امام رضا(ع) را متعلق به خود مي‌دانند، ستاد بازسازي عتبات عاليات فقط با كمك‌هاي خود مردمي كه عاشق اهل بيت(ع) هستند فعاليت مي‌كند و فقط هنر ما اين است كه بتوانيم قطعات مختلف را كنار هم بگذاريم و با مذاكره و تلاش و جديت، كارهاي منظم و موثري انجام دهيم.
*نقش استراتژيك عتبات عاليات و دست با بركت ائمه اطهار(ع) چگونه خود را در تضعيف داعش نشان داد؟ و اينكه اعتاب مقدسه چگونه مردم را براي مبارزه با اين غده سرطاني تجميع كرد؟
بله، شيعيان اعتقاد خاصي به اهل بيت(ع) و حساسيت ويژه‌اي بر حرم‌هاي شريف ايشان دارند و اين آگاهي و رشدي كه شيعه داشت، به واسطه نداي مرجعيت ديني انجام شد مردم متوجه شدند كه هدف اصلي داعش از بين بردن مقدسات شيعه است، افكار و ايدئولوژي داعش مشخص بود كه حالا يا با حماقت خودشان يا با لطف الهي، مردم زود فهميدند كه هدف داعش در وهله اول از بين بردن تمام مقدسات شيعه است، با صراحت اعلام كردن كه هدف ما صاف كردن كربلا و نجف و ... است، قبلش هم كه آن حادثه تلخ را در حمله خمپاره‌اي به حرمين امامين عسكريين(ع) در سامرا انجام داده بودند، مردم اين ذهنيت و اين نگراني را داشتند فقط منتظر سازماندهي بودند، نداي مرجعيت در عراق و فرمان مقام معظم رهبري در ايران كه با درخواست دولت عراق، ايران رسماً به عنوان نيروي مستشاري وارد ميدان شد، باعث شد اين سازماندهي به وجود بيايد. خب داعش واقعاً تا نزديكي كربلا رسيده بود، در سامرا حرم را محاصره كرده بود، مستشاري ايران با مديريت سردار سليماني با فوريت و بدون وقفه جنايتكاران داعش را عقب راندند، من يادم هست موقعي كه سردار سليماني وارد عراق شدند به ايشان گفتند كه داعش از طريق جاده سامرا به دروازه بغداد رسيده است، ايشان گفتند برويد ببينيد و محل ارزيابي كنيد، جواب دادند آقا تير مي‌زنند! سردار جواب داد خب بزنند، خودم مي‌روم! ماشين ضدگلوله‌اي كه سردار با آن به ارزيابي منطقه رفتند و بازگشتند، مثل آبكش شده بود. ايشان بلافاصله تدبير كردند، خودشان جلو افتادند و نيروها هم پشت سر ايشان، داعش را كه عددي نبود و شو راه انداخته بود، عقب راندند.
خيز داعش براي محاصره كربلا، نابودي حرم شريف بود كه الحمدلله با همت نيروهاي حشدالشعبي با فوريت، ايست بازرسي‌ها به وجود آمد، خود حرم‌هاي مطهر هم از نيروهاي خود و نيروهاي داوطلب يگاني را با آموزش‌هاي فشرده براي دفاع از حرم تشكيل دادند، اين آمادگي نظامي به دو سال زمان نياز دارد اما آمادگي اعتقادي شيعه باعث شد آمادگي رزمي به سرعت محقق شود، مي‌شود با قاطعيت گفت اين اعتاب مقدسه ناجي كشور و مردم عراق شدند، حساسيتي كه شيعه به دفاع از حرم‌ها دارد باعث شد كه داعش را با حداقل آمادگي‌هاي نظامي و رزمي عقب برانند.
*در مورد سامرا هم بفرماييد كه وجود حرم امامين عسكريين(ع) و توسعه آن در چند سال اخير، چگونه به وحدت شيعه و سني در اين شهر كمك كرده است.
همه اهل سنت به جز تكفيري‌ها كه حساب آن‌ها را از اهل سنت جدا مي‌دانيم، ارادت خاصي به اهل بيت(ع) دارند به خصوص در شهر سامرا كه اهل سنت اين شهر از ديرباز ارادت خاصي به امامين عسكريين(ع) داشته‌اند، ببينيد مساله مبارزه با داعش در كل منجر به وحدت بيشتر شيعه و سني شد اما فعاليت ستاد بازسازي در سامرا هم به طور خاص، خود موجب تقويت وحدت شده است. من خاطره‌اي از اربعين ۹۵ دارم كه فكر نمي‌كرديم زائران با وجود ناامني‌هاي موجود در سامرا حضور پيدا كنند، با توجه به اينكه بنده در ستاد اربعين هم مسئوليتي براي اسكان و تغذيه زائران دارم يكي از دوستان ما ناگهان به ما زنگ زد كه فلاني، حدود ۳۰ هزار نفر در سامرا براي زيارت آمده‌اند، نه جاي خواب هست و نه امكانات رفاهي و خدماتي، براي ما تعجب‌آور بود، جالب اين است كه سردار سليماني هم همان وقت براي عملياتي در موصل از آن مسير عبور كرد و با اين جمعيت و مشكلات مواجه شدند، ايشان با همان جذبه خاص فرماندهي خود به من تلفن كردند و گفتند چه كار مي‌كنيد؟ اين چه وضعيتي است؟ فردا صبح زود اينجا باش. حالا ساعت هشت شب بود و من هم در تهران بودم، پرواز هوايي هم وجود نداشت، شبانه از مرز مهران حركت كرديم و ساعت ۱۰ صبح به سامرا رسيديم. تنها راه علاج كه پيش آمد اين بود كه چند نفر از سران عشاير اهل سنت سامرا خودشان را به ما رساندند و گفتند مگر ما مرده‌ايم؟ چرا به ما افتخار ميزباني از زائران را نمي‌دهيد؟ ما گفتيم بسم الله، مشكلي نداريم! نمي‌دانستيم براي خدمت به زائران، آمادگي داريد!، شايد باورتان نشود اما به سرعت بيش از ۲۰ موكب ۵۰۰ تا هزار نفري را در نقاط مختلف شهر سامرا برپا كردند و شب ما را براي شام به يكي از اين موكب‌ها دعوت كردند، مثل يك معجزه بود چون شب هرچه در خيابان‌ها گشتيم يك نفر بدون سرپناه و بي‌غذا پيدا نكرديم، من نمي‌دانم اين‌ها چگونه هماهنگ كردند كه بيش از ۱۰۰ تريلر در سامرا براي جابجايي زائران جمع شد، اين براي ما درسي شد كه براي اربعين ۹۶ با اين عشاير جلسه داشته باشيم. گفتيم چه كمكي از ما مي‌خواهيد؟ گفتند: هيچ، فقط ما را قابل بدانيد كه به زائران خدمات بدهيم، الان كل مديريت سامرا در موعد اربعين دست مردم و عشاير اهل سنت است، به لطف خدا الان شهر سامرا از رونق خوبي برخوردار است در همين سفر اخير هم كه از شهر بازديد كردم ديدم كه بحمدالله بازار شهر فعال است، ما هم اگر توفيق باشد قرار است خدماتي را در مسائل درماني و ...به مردم سامرا ارائه كنيم.