فلسفه گفتن «إن شاء الله» در انجام کارها

يكي از واژه هايي كه به طور معمول چندين بار در مكالمات روزمره استفاده مي كنيم، ذكر انشاء الله است، اما براستي فلسفه گفتن اين ذكر چيست و در كجاي قرآن ذكر شده است؟
پروردگار كريم در آيات 23 و 24 سوره كهف مي‌فرمايد: «وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ...‏»؛ و هيچگاه با قاطعيت نگو كه فردا چنين كاري را انجام خواهم داد، مگر آن ‌كه آن‌ را وابسته به خواست و مشيت پروردگار نمايي.
از اين آيه مي‌توان برداشت كرد كه گفتن إن شاء الله در هر كاري مطلوب است.
علاوه بر اين، آيات بسياري وجود دارند كه همين عبارت « إن شاء الله » در آنها به نقل از خود پروردگار و پيامبرانش آمده است.
بعضي وقت ها متاسفأنه پيش مي آيد كه برخي افراد خيلي راحت در مورد آينده تصميم گيري هاي جدي اي انجام مي دهند و مثلا مي گويند در فلان زمان من حتماً فلان كار را انجام خواهم داد، با اينكه حتي از پنج دقيقه بعد خود هم خبر ندارند كه اصلاً زنده هستند يا نه و يا در آن زمان خاص، آيا شرايط مختلف امكان انجام آن كار را براي آن فرد محقق مي سازد يا نه و مسائلي از اين قبيل.
لذا يك دستور كلي در اين آيه به مؤمنين گوشزد شده كه:
هرگز در مورد كارى نگو «من بعدا آن را انجام مى دهم» وَ لا تَقُولَنَّ لِشَيْء إِنِّي فاعِلٌ ذالِكَ غَداً؛ ‌بلكه كمي آينده نگر باش و بگو: «مگر اينكه خدا بخواهد: إن شاءَ اللّهُ»
حداقل فايده اين كار علاوه بر اينكه خود را در مقابل خداوند متعال خاضع نشان مي دهيم آن است كه اگر بر فرض در تحقق آن فعل تلاش نموديم، اما به هر دليل ممكن نشد كه آن را انجام دهيم، خلف وعده و يا دروغي از ما سر نزده زيرا تحقق آن فعل را مشروط به خواست و اراده خداوند متعال نموده بوديم.
حال بر فرض به علت فراموشي، قولي نسبت به آينده داديم (به ديگران و يا حتي به خودمان) و تصميمي گرفتيم ولي بعد به يادمان آمد (با اينكه حتي از چند دقيقه آينده خود نيز آگاه نبوديم) تصميمي را گرفتيم كه هيچ از تحقق آن مطمئن نيستيم؛در اين هنگام كه يادت افتاد، پروردگارت را به خاطر بياور، و بگو: «اميدوارم كه پروردگارم مرا به راهى روشن تر از اين هدايت كند.»
«...واذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا»
پيام ها: در سخن گفتن و تصميم گيرى خدا را فراموش نكنيم. هرگز خود را مستقل از خدا ندانيم و به طور قطع از انجام كارى هر چند كوچك، در آينده خبر ندهيم. به امكانات و توان خود تكيه نكنيم، كه فراهم بودن مقدّمات، تضمين كننده انجام قطعى كار نيست، در آنچه هم يقين داريم، بايد ان شاءالله بگوييم. انسان پيوسته نيازمند خداست و در هر كارى بايد خود را وابسته به اراده ى الهى بداند. جبران از دست رفته ها لازم است. پيامبران نيز به تعليم و هدايت الهى نياز داشته اند. اظهار اميدوارى به امدادهاى الهى، از شيوه هاى صحيح دعاست. هدايت مراحلى دارد و همه آنها به دست خداوند است. بايد راه ميان بُر و نزديك ترين راه به حقّ و صواب را پيدا كرد. آرزوى رسيدن به رشد برتر، آرزوى انبياست. براى انبيا نيز رشد و رسيدن به مراحل بالاتر وجود دارد. تداوم ذكر خدا، كوتاه ترين راه رسيدن به رشد است.