تحلیل روایت کعبه در قرآن و حدیث با تکیه بر آیة «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ...»

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، مقاله «تحليل روايت كعبه در قرآن و حديث با تكيه بر آية «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ...» به قلم صالح حسن زاده در صدو يكمين شماره فصلنامه ميقات حج به چاپ رسيد.
روايت گفتار و عمل زباني با هدف انتقال معناست. يكي از اهداف قرآن، معرفي الگوها و حقايق در حوزه‌هاي تربيتي و ديني است. از اين رو، روايت‌ها و قصص قرآني به نحو واقعي، و بدون تخيل و دروغ و مبالغه، در خدمت بيان اهداف تربيتي و هدايتي قرآن است.
در قرآن خانه كعبه كه نام ديگرش «بيت اللَّه» هست به عنوان خانه مردم معرفي شده، و اين تعبير بيان كننده اين حقيقت است كه آنچه بنام خدا و براي خدا است بايد در خدمت مردم و بندگان او باشد، و آنچه در خدمت مردم و بندگان خدا است براي خدا محسوب مي‏شود.
در روايت قرآن كعبه مبارك و مركز هدايت است. كعبه هم از نظر معنوي و هم از نظر مادي مبارك است ؛ بركات معنوي اين سرزمين و جذبه‏هاي الهي و تحرك و جنبش و وحدتي كه در پرتو آن مخصوصا در مراسم حج به وجود مي‏آيد، مبرهن و آشكار است.كعبه، هدايت به سوي سعادت دنيا و آخرت است و هدايت آن فراگير مي‏باشد ؛ كعبه به تمامي مراتب هدايت از خطور ذهني گرفته تا انقطاع تام از دنيا و اتصال كامل به عالم معنا، و به تمام معنا هدايت است.
همچنين كعبه عالم اسلام را به وحدت كلمه، و ائتلاف امت و شهادت منافع خود، و عالم غير اسلام را هم هدايت مي‏كند به اينكه از خواب غفلت بيدار شوند و به ثمرات اين وحدت توجه كنند و ببينند كه چگونه اسلام قواي مختلفه و سليقه‏هاي متشتت و نژادهاي گوناگون را با هم متفق و برادر كرده است. پژوهش حاضر با روش تحليلي ـ توصيفي و بر اساس آيه 96 و 97 سوره آل عمران اهداف روايت كعبه در قرآن را بررسي مي‌نمايد.
در نتيجه گيري مقاله مي خوانيم: در اين پژوهش كه براساس تحليل آيات قرآن و احاديث تاريخي، پيرامون كعبه انجام گرفته، نتايج زير به دست آمده است:
1. قرآن پيش از هر چيز، كتاب هدايت و تربيت است.
2. روايت‌هاي قرآني، در خدمت اهداف تربيتي و توحيدي است.
3. همة اجزاي روايت در قرآن و احاديث قطعي و متواتر، حقيقي است و در آن‌ها خبري از جعل، كذب و مبالغه نيست.
4. نخستين خانه‏ اي كه براي مردم بنا شده، در مكه است. اين خانه براي جهانيان ماية بركت و هدايت است.
5 . اگر كعبه به عنوان قبلة مسلمانان انتخاب شده، جاي تعجب نيست؛ زيرا اين نخستين خانة توحيد است و باسابقه‏ترين معبدي است كه در روي زمين وجود دارد. هيچ مركزي پيش از آن، مركز نيايش و پرستش پروردگار نبوده؛ خانه‏اي است كه براي مردم و به سود جامعة بشري در نقطه‏اي كه مركز اجتماع و محلي پربركت است ساخته شده است.
6 . خانة كعبه به دست آدم7 ساخته‏ شد و سپس در طوفان نوح آسيب ديد و به وسيلة ابراهيم خليل تجديد بنا شد.
7. خانة كعبه كه نام ديگرش «بيت اللَّه» است به عنوان خانة مردم معرفي شده و اين تعبير بيان كنندة اين حقيقت است كه آنچه به نام خدا و براي خدا است، بايد در خدمت مردم و بندگان او باشد.
8 . كعبه از اين جهت مبارك است كه هم از نظر معنوي و هم از نظر مادي در يكي از پر بركت‏ترين سرزمين­هاي جهان ساخته شده است. هدايت بودن كعبه به اين است كه خداي تعالي با تأسيس آن و تشريع عباداتي در آن، سعادت آخرتي مردم را به ايشان نشان دهد و علاوه بر آن، ايشان را به كرامت و قرب خدا برساند و بيت الحرام از روزي كه به دست ابراهيم ساخته شد، اين خاصيت هدايت را داشته و همواره مقصد قاصدان و معبد عابدان بوده است.كعبه به تمامي مراتب هدايت از خطور ذهني گرفته تا انقطاع تام از دنيا و اتصال كامل به عالم معنا و به تمام معنا هدايت است.
9. علاوه بر اين، كعبه عالم اسلام را به سعادت دنيايي­شان نيز هدايت مي‏كند و اين سعادت عبارت است از وحدت كلمه، و ائتلاف امت و شهادت منافع خود
و عالم غير اسلام را هم هدايت مي‏كند به اينكه از خواب غفلت بيدار شوند و به ثمرات اين وحدت توجه كنند و ببينند كه چگونه اسلام قواي مختلفه
و سليقه‏هاي متشتت و نژادهاي گوناگون را با هم متفق و برادر كرده است.
براي مشاهده متن كامل مقاله اينجا را كليك كنيد.