یادداشت/
نقش حج در ابلاغ پیام وحدتآفرین ایران به مسلمانان جهان
حجاج ایرانی در مراسم حج می توانند نقش دیپلماتهای کشور را ایفا کنند. دشمن برای منحرف کردن جهان اسلام از مساله فلسطین و وجود دشمنی به نام رژیم صهیونیستی، جای دوست و دشمن را عوض کرده و درصدد است که ایران و شیعه را به عنوان خطری برای جهان اسلام معرفی کند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، محسن فرامرزي در ياداشت خود در ايسنا نوشت: مراسم حج كه هر ساله با حضور مسلمانان كشورهاي مختلف برگزار ميشود، فرصت مغتنمي براي تاكيد بر اشتراكات مسلمانان، رفع سوءتفاهمها و نزديكشدن ذهنيت و برداشت مسلمنان نسبت به يكديگر است. حجاج كشورمان نيز در نقش سفراي جمهوري اسلامي ايران در مراسم حج نقش بسيار مهمي در دستيابي به اين اهداف دارند. اهدافي كه با برجسته كردن اشتراكات و پرهيز از مسائل اختلافي، احترام به فرهنگ و اعتقادات ساير مسلمانان و همچنين ارائه تصوير واقعي از كشورمان، قابل دستيابي هستند.
ديپلماسي و دستگاه سياست خارجي يكي از راههاي ايجاد ارتباطات سياسي، اقتصادي، تجاري و فرهنگي هر كشوري با ساير كشورها براي تامين منافع ملي آن كشور است. وزير خارجه، ديپلماتها، سفرا، رايزنهاي فرهنگي و ساير مقامات رسمي، مسئوليت برقراري ارتباطات بين المللي هر كشوري را برعهده دارند. هدف از برقراي ارتباط با ساير كشورها، تامين منافع ملي كشوراز مسير نزديكشدن كشورها به يكديگر است. البته به همان ميزان كه ارتباطات سياسي و اقتصادي ميان كشورها اهميت دارد، ارتباط فرهنگي و نزديك شدن ذهنيت دولت ها و ملتها هم اهميت زيادي دارد و چه بسا ارتباط فرهنگي، زمينه ارتباطات سياسي و اقتصادي دو كشور را فراهم كند يعني به هر ميزاني كه دو ملت داراي اشتراكات فرهنگي از جمله باورها، ارزشها، دين و مذهب، تاريخ و فرهنگ بيشتري باشند، ميتوانند زمينه نزديك شدن دولتهاي خود به يكديگر را فراهم كنند.
البته جدا از ساختارهاي رسمي حكومت، نهادهاي غيرحكومتي از جمله نهادهاي فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و سياسي نيز ميتوانند در برقراي ارتباط يك كشور با ساير كشورها نقش مهمي ايفا كنند. در اينجا مفهموم ديپلماسي عمومي مطرح ميشود كه به معناي اثرگذاري بر شهروندان كشورهاي ديگر بوسيله نهادهاي غيرحكومتي در كنار فعاليت نهادهاي رسمي حكومتي است. در ديپلمسي عمومي، شهروندان و نهادهاي مدني يك كشور با شهروندان و نهادهاي مدني كشورهاي ديگر وارد گفتو گوي ميشوند، اشتراكات يكديگر را پيدا ميكنند، سوءتفاهمها و كليشههاي شكل گرفته نسبت به يكديگر را رفع كرده و اينچنين، ذهنيتها را به يكديگر نزديك ميكنند. پس از آنكه دو ملت اشتراكات و منافع مشترك خود را كشف كردند، زمينه مناسبي در اختيار دولتها باي برقراري ارتباطات سياسي، اقتصادي و تجاري و فرهنگي و اجتماعي فراهم ميشود.
مراسم حج بزرگترين گردهمايي مسلمانان و يكي از فرصتهاي مناسب براي برقراي ارتباط بيشتر مسلمانان است. حجاج كشورهاي مختلف در كنار برگزاري اين مراسم، فرصت دارند تا تعاملي رودررو با يكديگر برقرار كنند. از خود بگويند، از ديگري بشنوند، اشتراكات ميان خود را كشف كرده و دنبال تقويت آن باشند و در سايه اشتراكات، اختلافها را كنار بگذارند. ضرورت اين گفتو گو وقتي بيشتر حس ميشود كه به توطئه دشمنان هم توجه كنيم. دشمني كه سالهاست با تبليغات خود به دنبال ايجاد شكاف ميان مسلمانان است. مطرح كردن مساله شيعه و سني و بيش از حد برجستهكردن اختلافات اين دو مذهب اسلام، نقشه دشمن است كه سالهاست اجرا ميشود و متسافانه بخشي از مسلمانان هم فريب دشمن را خوردهاند.
ايجاد سوء تفاهم يا ذهنيت اشتباه ايجاد كردن در ميان مسلمانان نتيجه كار تبليغاتي دشمن براي فاصله انداختن ميان مسلمانان است. وقتي دشمن با ابزار تبليغاتي خود ميان مسلمانان شكاف ايجاد ميكند، ذهنيتي اشتباه در ميان مسلمانان ايجاد مي شود كه ممكن است به اتهامزني مسلمانان عليه يكديگر منجر شود. واقعيت اين است كه جهان اسلام از دو مذهب شيعه و سني (با زير شاخههاي دو مذهب) و از اقوام و طوايف بسيار متعددي تشكيل شده است و بنابراين وجود اختلاف در برخي مسايل به دليل وجود همبن تنوعات مذهبي، قومي، زباني، فرهنگي و اجتماعي وجود دارد و خداوند هم در آيه 22 سوره رم ميفرمايد:
وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ
و يكي از آيات او خلقت آسمانها و زمين است و يكي ديگر اختلاف زبانها و رنگهاي شما آدميان، كه در اين امور نيز ادلهاي براي دانشمندان عالم آشكار است.
در آيه 13سوره حجرات خداوند به وجود همين اختلافات اشاره ميكند:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَيٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
اي مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زني آفريديم و آن گاه شعبههاي بسيار و فرق مختلف گردانيديم تا يكديگر را بشناسيد، همانا بزرگوار و با افتخارترين شما نزد خدا با تقواترين شمايند، همانا خدا كاملا دانا و آگاه است.
بنابراين طبق اين آيات قرآن مجيد وجود اين حد از اختلافات طبيعي است اما دشمن با برجسته كردن اين اختلافات، درصدد اين است تا ميان مسلمانان اختلاف باشد تا بتواند در سايه اين اختلافات، منافع خود را به پيش ببرد. اكنون اين پرسش مطرح است كه وظيفه حجاج ايراني در مراسم حج براي مقابله با اين توطئه دشمن چيست؟
حجاج ايراني در مراسم حج مي توانند نقش ديپلماتهاي كشور را ايفا كنند. دشمن در طول چهل سال گذشته با استفاده از ابزار تبليغاتي خود چهره نادرستي از ايران و مردم كشورمان نمايش داده است؛ چهرهاي كه فاصله زيادي با واقعيت دارد. دشمن براي منحرف كردن جهان اسلام از مساله فلسطين و وجود دشمني به نام رژيم صهيونيستي، جاي دوست و دشمن را عوض كرده و درصدد است كه ايران و شيعه را به عنوان خطري براي جهان اسلام معرفي كند. در كنار تلاشهاي دستگاه ديپلماسي كشور براي مقابله با اين توطئه، حج فرصت مناسبي است تا تصوير واقعي از ايران براي مسلمانان ساير كشورها ساخته شود. حجاج مي توانند حامل پيام صلحطلبي مردم ايران باشند و با رفتار صحيح خود بيانگر اين واقعيت باشند كه مسلمانان ايران احترام زيادي براي ارزشها، اعتقادات و فرهنگ ساير مسلمانان قائل بوده و با ساير مسلمانان دنيا دشمني ندارند.
حجاج ايراني به جاي نوجه به وجود برخي اختلافها ميان مسلمانان، بر اشتراكات جهان اسلام تاكيد داشته باشند و اعلام كنند كه تمام مسلمان برادارن و خواهران ديني ما هستند. دشمن به اين درك رسيده است كه وحدت جهان اسلام خطر بزرگي براي آنهاست و تمام تلاش خود را ميكند كه اين وحدت حاصل نشود بنابراين حجاج ايراني در مواجهه با ساير حجاج با رفتار، گفتار و اعمال خود و همچنين رعايت نظم و انضباط و احترام به قوانين و فرهنگ كشور ميزبان، پيامرسان وحدت و برادري مسلمانان باشد.