کنگره بزرگ حج هم عبادی و هم سیاسی است
حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی عسگر نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت معتقد است ما حج را از روابط سیاسی دو کشور جدا کرده‌ایم نه از سیاست، چرا که کنگره بزرگ حج هم عبادی است و هم سیاسی، مگر می‌شود مسلمانان از سراسر جهان در کنار کعبه حضور یابند و از مهم‌ترین فلسفه حج غافل باشند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، حجت‌الاسلام والمسلمين قاضي عسگر نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت در گفتوگو با «ايران» خبر داد كه مسأله حج را نه از سياست بلكه بايد از روابط سياسي جدا كرد ولي در عين حال در گفت‌وگوهاي دو كشور درباره مسأله حج روابط سياسي هم به صورت حاشيه اي مطرح شود. او تأكيد دارد كه از ديپلماسي حج براي كمك به ديپلماسي عمومي كشور بايد استفاده كرد.
** پيگيري ايجاد دفتر حافظ منافع ايران و عربستان براي حمايت از منافع حجاج كشورمان در چه وضعيتي قرار دارد. گفته شده علاوه بر پيگيري‌هاي ديپلماتيك قرار است دفتر حافظ منافع حجاج ايراني در عربستان گشايش يابد.
وزارت امور خارجه بعد از قطع روابط ديپلماتيك بين دو كشور با مقام‌هاي ديپلماتيك عربستان به توافق رسيدند تا درهر دو كشور دفتر حافظ منافع ايجاد و آن را راه‌اندازي كنند ليكن متأسفانه هنوز به نتيجه نرسيده است؛ توافق ديگري هم صورت گرفت كه دو طرف هيأت‌هايي به كشور مقابل اعزام كنند تا وضعيت سفارتخانه‌ها را بررسي و چنانچه تعميراتي لازم باشد، انجام دهند اما اين موضوع نيزهنوز تحقق نيافته است، تا جايي كه بنده اطلاع دارم جمهوري اسلامي ايران آمادگي ارائه ويزا به طرف مقابل را داشته ليكن عربستان تاكنون اقدامي صورت نداده است. البته درخصوص تعاملات در حوزه حج، ما تلاش كرده‌ايم تا حج را از روابط سياسي دو كشور جدا كنيم. ايران و عربستان در حوزه حج مشكل مهمي با يكديگرندارند و سعودي‌ها پذيرفته‌اند كه تحريم‌ها شامل مسائل مربوط به حج نشود. ولذا حج و زيارت اقدامات خود را در جهت انتقال ارز مربوط به هزينه‌هاي سفر حجاج ايراني انجام داده و طي چند روز آينده قرار است كار نهايي شود.
** شما اشاره داشتيد كه حج را از امور سياسي جدا كرديم، آيا در گفت‌و‌گوها پيرامون حج مسائل مربوط به چالش‌هاي ديپلماتيك دو كشور هم مطرح مي‌شود؟
ما حج را از روابط سياسي دو كشور جدا كرده‌ايم نه از سياست، چرا كه كنگره بزرگ حج هم عبادي است و هم سياسي، مگر مي‌شود مسلمانان از سراسر جهان در كنار كعبه حضور يابند و از مهم‌ترين فلسفه حج كه به تعبير قرآن (ليشهدوا منافع لهم) غافل باشند ليكن درپاسخ به سؤال ديگرجنابعالي بايد بگويم كه مسئوليت ايجاد روابط سياسي با دولت و بويژه وزارت امور خارجه است ليكن درعين حال ما مي‌كوشيم از ديپلماسي حج به نفع ديپلماسي عمومي كشور هم استفاده كنيم و اگر اين اتفاق بيفتد خوشحال خواهيم شد. به هر حال دو كشور نمي‌توانند روابط شان را طولاني مدت قطع كنند يك روز بايد بنشينند و با حفظ حقوق طرفين و منافع امت اسلامي به توافق برسند.
** آيا طرف هاي گفت‌و‌گوي شما هم اين نگاه را دارند؟
آنها هم دوست دارند اما طبيعي است چون ما به‌طور مستقيم نمي‌توانيم وارد اين حوزه شويم سعي مي‌كنيم اين مسائل را به طور حاشيه‌اي دنبال و به تحقق اين مهم كمك كنيم و اميدواريم كه به نتيجه برسيم.
** پيام‌هايي كه در خلال مذاكرات حج مطرح مي‌شود را به دستگاه ديپلماسي هم منتقل مي‌كنيد؟
در دوره گذشته ما با برخي مقام‌هاي كشور ميزبان ارتباط‌هاي خوب و گرمي داشتيم و كارها نيز بشكل مطلوبي جلو مي‌رفت ليكن در دوره جديد جز وزير حج كه در سال گذشته با ايشان ديدار داشتيم ديدار ديگري با مسئولان عربستان نداشته‌ايم. در ملاقات وزير حج نيز بيشتر در رابطه با مسائل مرتبط با حج و عمره گفتوگو شد، اما بحمدالله به رغم همه نكات منفي در روابط سياسي، سال گذشته مراسم حج بسيار خوب و مطلوب برگزار شد و آنها به اكثر آنچه در تفاهمنامه امضا كرده ، پايبند بودند يعني حرمت و عزت حجاج ايراني را رعايت كردند و از فتنه‌هايي كه ممكن بود به وجود بيايد جلوگيري كردند. اين، يك گام رو به جلو است يعني وقتي روابط سياسي‌مان قطع است، مي‌توانيم در حج با هم بنشينيم و حرف بزنيم و توافق كنيم. در حوزه سياسي چنين امكاني وجود دارد، اما بايد فضا را براي اين كار مساعد كرد و دو طرف بستر را براي انجام مذاكرات سازنده فراهم سازند.
** پس اين ظرفيت بالقوه وجود دارد كه «حج» فضاي سياسي دو كشور را تلطيف كند؟
ظرفيت بالقوه آن وجود دارد اما نمي‌توان با قطعيت گفت كه قريب الوصول است مقداري شرايط سخت شده است. مسائل پيراموني كشورمان هم به اين مسأله كمك مي‌كند فتنه‌هاي امريكا مشكلات را تشديد كرده و در نتيجه، امروز نسبت به چند سال قبل شرايط براي تحقق چنين هدفي دشوار‌تر شده است.
شعاردشمنان اسلام هميشه تفرقه بيانداز و حكومت كن و شعار جمهوري اسلامي ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايجاد امت واحده اسلامي و تقريب بين مذاهب بوده است. ما نمي‌توانيم از اين شعارفاصله بگيريم، براين اساس لازم است سياستمداران و انديشمندان دو كشوربراي حل فوري اختلاف‌ها چاره انديشي كرده و با بهره‌گيري از خرد جمعي و رعايت مصالح امت اسلامي به صلحي پايدار دست يابند تا هم منطقه را از لوث حضور دشمنان اسلام پاكسازي كنند و هم با پشتوانه مردمي و اقتصادي كه كشورهاي اسلامي در اختيار دارند درجهت معرفي و گسترش فرهنگ اسلام در جهان تلاش كنند.
** تريبون‌هاي رسمي و جريان‌هاي رسانه‌اي تا چه اندازه مي‌توانند در كاستن از تنش روابط سياسي دو كشور تأثيرگذار باشند؟
من همواره معتقد بوده‌ام با مردم از هر تريبوني كه حرف مي‌زنيم بايد تحليل درستي از شرايط موجود ارائه دهيم و در كنار آن هم به راهكارها اشاره كنيم.
اگر طرفين بپذيرند كه طبق اصول و ضوابط اسلامي با يكديگر گفتوگو كنند كار به نتيجه خواهد رسيد. راه حل دامن زدن به دشمني‌ها و دشنام دادن به يكديگر نيست و ما از طريق دشنام به اهدافمان نمي‌رسيم اما اگر تحليل سياسي درستي داشته باشيم مي‌توانيم مردم را آگاه و آنها را دقيقاً در جريان امور قرار دهيم البته مي‌توانيم نقد منصفانه داشته باشيم كما اينكه وقتي سپاه اميرالمؤمنين در خلال جنگ با معاويه پيروز شد و سربازان اميرالمؤمنين به تندي با سربازان مقابل صحبت كردند، حضرت فرمودند: «من دوست ندارم شما دشنام دهنده باشيد». هدف از اين سخن اين بود كه بايد اخلاق اسلامي را حتي در برخورد با دشمنان رعايت كنيد.
اسلام معرفي شده توسط اهل بيت عليهم السلام روشش در برخورد با دشمنان اينگونه است در متون ديني هم توصيه شده كه اگر در جنگ بر دشمن غلبه كرديد به پيرمردها و پيرزن‌ها كاري نداشته باشيد، آب‌ها را مسموم نكنيد و... همه اينها نشان مي‌دهد ما در جنگ هم بايد اخلاق اسلامي را رعايت كنيم.