مسجد شجره، میقات زائران حج

در راه خروج از مدینه به سمت مکه، در فاصله هشت کیلومتری مسجد النبی (ص) درجنوب مدینه، سه کیلومتر پس از مسجد قبا، منطقه ذوالحلیفه است که مسجد شجره یا میقات یا ذوالحلیفه در آنجا قراردارد. مسجد شجره محلی است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) هنگام رفتن به مکه ، در زیر درخت سمره نماز خواند و به همین مناسبت، آن را مسجد شجره می نامند.
افزون بر آن، رسول خدا درجریان سفر سال ششم هجرت که منتهی به امضای معاهده حدیبیه شد، درهمین جا مُحْرم شدند. درسال هفتم جهت عمرة القضاء و همچنین در سال دهم هجری برای انجام حَجّة الوداع در آنجا مُحرم شدند. طبیعی است اهمیت این مکان از لحاظ دینی مسلّم بوده و به دلیل استفاده دائم مردم از آن ، همواره مورد توجه بوده است. این مسجد یکی از مساجد بسیارمهم خارج از مدینه و میقات کسانی است که از مدینه عازم حج یا عمره می شوند. کسانی که قصد ورود به مکّه معظمه و بیت الله الحرام را دارند چه ساکن و چه مسافر باشند، بدون بستن احرام حق ورود به این شهر را ندارند. مسجد شجره درقرن هشتم دچار خرابی شد، اما همچنان مورد استفاده بود. گویا در بنای اولیه، شبستان و صحن داشته، اما در قرون هشتم و نهم تنها دیواری گرد آن بوده است. این مسجد در دوره عثمانی در سال 1058 قمری، به دست یکی از مسلمانان هند بازسازی شد و مناره ای برای آن ساختند..
آخرین بازسازی مسجد در روزگار ملک فهد بن عبدالعزیز صورت گرفت و منطقه بسیار وسیعی به مسجد و امکانات جانبی مانند پارکینگ اختصاص یافت، به طوری که اکنون جمع مساحت آن نود هزارمتر مربع است. مساحت خود مسجد حدود 26000 متر مربع است. مسجد شجره ، یکی از زیباترین معماری ها را در میان مساجد بازسازی شده مدینه منوره دارد.