یک مسجد و دو قبله

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج ، سابقه تاریخی  مسجد قبلتین به گونه ای است که درصدراسلام دارای دو قبله بوده و در دو جهت جغرافیایی مخالف – با اختلاف حدود (180) درجه – وجود داشته است.
در این مکان حادثه مهمی رخ داده است که از زمان صدر اسلام به نام مسجد دو قبله معروف گردیده و هم اکنون نیز به همین نام مشهور است.
حجاج و زائران کشورهای اسلامی که برای زیارت قبر پیامبر(ص) و ائمه بقیع (علیهم السلام) به مدینه می آیند، یک روز هم به زیارت مساجد مقدس تاریخی، از جمله مسجد قبلتین می روند و برای ادای نماز تحیت مسجد به این مکان مقدس مشرف می شوند.
رویداد تغییر قبله
هفده ماه از ورود پیامبر خدا (ص) به شهر مدینه می گذرد، روز دوشنبه پانزدهم ماه رجب سال دوم هجرت، پیامبر اکرم (ص) به همراه تنی چند از اصحاب، برای تسلی دادن به مادری مسلمان که فرزند جوانش را از دست داده بود، به طرف قبیله‌ای به نام بنی‌سلمه حرکت می کنند. نام این مادر ام بشر است. مادر داغدیده از حضور رسول خدا (ص) در خانه اش بسیار خشنود شد و به افتخار رسول خدا گوسفندی ذبح کرد و طعامی تهیه نمود.
ظهر شد هنگام ادای فریضه نماز فرا رسید. پیامبر با همراهان که تعدادی اندک بودند به نماز ایستادند. تا آن زمان قبله مسلمانان بیت المقدس بود و پیامبر خدا (ص) از زمان بعثت به مدت پانزده سال (سیزده سال در مکه و نزدیک به دو سال مدینه) به سوی بیت المقدس نماز می‌گزارد.
متأسفانه یهودیان مدینه و اطراف آن به پیامبر و مسلمانان طعنه می زدند و می گفتند: دین شما دین کامل نیست، زیرا قبله شما همان قبله ما یهودیان است!
پیامبر(ص) از گفته آنان آزرده خاطر شد و منتظر امر و دستور الهی بود تا به گونه ای از طعنه های یهودیان رهایی یابد. انتظار به پایان رسید وهنگامی که پیامبراکرم (ص) و همراهان در خانه «اُم بشر» مشغول نماز ظهر بودند، جبرئیل براو نازل گردید و خبر جابجایی قبله را آورد:
«قَدْ نَری تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّینَّکَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ…؛ نگریستن تو را به اطراف آسمان می بینم. تو را به جانب قبیله ای که می پسندی می گردانیم؛ پس روی به سوی مسجد الحرام کن…» (سوره بقره، آیه 144)
پیامبر، بی درنگ به سمت جنوب روی گردانید و نماز گزاران نیز چنین کردند و پشت سر پیامبر(ص) قـرار گرفتند و رکعت باقیمانده را به جانب مسجد الحرام ـ قبله جدید ـ به پایان بردند.
خبر این حادثه مهم در سراسرمدینه و اطراف و نواحی آن پخش شد و مسلمانان از آن پس به سوی قبله جدید ـ مسجد الحرام ـ نماز گزاردند.
تعدادی از مردان قبیله بنی سلمه، از «اُم بشر» درخواست کردند تا خانه اش را بفروشد و به پاس بزرگداشت این واقعه عظیم، مسجدی بنام مسجد قبلتین احداث شود.
«اُمّ بشر» گفت: من خانه ام را نمی فروشم، آن را هدیه می کنم تا شما مسجد بسازید. وآنان اولین بنای مسجد قبلتین را برپا کردند.
پس از گذشت قرنها و تجدید بنای متعدد، هم اکنون مسجد قبلتین با دو گنبد، دو مناره بسیار زیبا و با دو جایگاه ویژه (محرابی زیبا به سوی مسجد الحرام و جایگاه محراب سابق به طرف بیت المقدس) چشمان بینندگان را خیره می کند و خاطره عطرآگین صدر اسلام را در ذهن بازدید کنندگان خود زنده می نماید.
گفتنی است بیت المقدس و فلسطین نسبت به شهر مدینه، به لحاظ جغرافیایی در شمال این شهر واقع است و مکه مکرمه در سمت جنوب و به فاصله 420کیلومتری مدینه قرار دارد.