چه صدقه ای را آشکار و چه صدقه ای را پنهان بپردازیم
انفاقِ علنى، سبب تشویق دیگران و رفع تهمت بخل از انسان و یک نوع تبلیغ عملى است.
پایگاه اطلاع رسانی حج: استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 271 سوره بقره پرداخته است.
* آیه
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ یُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئاتِکُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ
* ترجمه
اگر صدقات را آشکارا بدهید، پس آن کار خوبى است، ولى اگر آنها را مخفى ساخته و به نیازمندان بدهید، پس این براى شما بهتر است و قسمتى از گناهان شما را مى زداید و خداوند به آنچه انجام مى دهید آگاه است.
* نکته ها
امام باقر علیه السلام ذیل این آیه فرمود: زکات واجب را علنى پرداخت کنید، ولى زکات مستحبّ را مخفیانه بدهید. [تفسیر نورالثقلین، ج1، ص289]؛ شاید دلیل این باشد که زکات واجب یک وظیفه عمومى، معمولى و دور از ریا است. گرچه آیه در مورد کمک هاى مالى است، ولى در فرهنگ اسلام، به هر کار خیرى صدقه گفته مى شود. حتّى اگر سنگى را از میان راه مسلمین کنار زدیم، صدقه است. بنابراین کمک به محرومان از طریق علم و آبرو و وساطت نیز صدقه مى باشد.
* پیام ها
1- انفاقِ علنى، سبب تشویق دیگران و رفع تهمت بخل از انسان و یک نوع تبلیغ عملى است. «فنعمّاهى»
2- شرط رسیدگى به فقرا، مسلمان بودن آنها نیست. «فقراء»
3- با اینکه صدقات و زکات، مصارف زیادى دارد، لکن نام فقرا در آیه نشانه اولویّت آنان است. «تؤتوها الفقراء»
4- شما باید به سراغ فقرا بروید، نه آنکه آنان به سراغ شما بیایند. «تؤتوها الفقراء» و نفرمود: «یأتکم الفقراء»
5 - انفاقِ پنهانى، از ریا و خودنمایى دور و به اخلاص نزدیک است و آبروى گیرنده صدقه را محفوظ نگه مى دارد. «فهو خیر لکم»
6- انسان، غریزه سودجویى و خیرخواهى دارد، گرچه در مصداق گاهى به سراغ شر مى رود. لذا پیامبران الهى، مصادیق و نمونههاى خیر را براى انسان بیان کرده اند. «فهو خیر لکم»
7- کمک به فقرا، بخشى از گناهان صغیره را مى بخشد. «یکفّر عنکم من سیئاتکم» «سیّئات» در قرآن در برابر گناهان کبیره آمده و به گناهان صغیره گفته مى شود.
8 - آن [*] چه مهم است علم خداست، نه اطلاع و آگاهى مردم. «واللّه بما تعملون خبیر»
*) ان تجتنبوا کبائر ما تنهون... نکفّر عنکم سیئاتکم...« نساء، 31»