ساز و کار‌های تبدیل صنایع دستی به سوغات زیارت
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی در تبیین ساز و کار‌های تبدیل صنایع دستی ایرانی به سوغات زیارت در داخل و خارج کشور بر نقش تأثیرگذار بخش خصوصی تأکید کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، پویا محمودیان، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت و گو با ایکنا؛ به تبیین جایگاه صنایع دستی در سبد سوغات شهر‌های مذهبی کشور پرداخت و بیان کرد: در این راستا طرحی را در دستور کار قرار دادیم و با محوریت خراسان رضوی آغاز به کار کردیم. نتایج طرح حاکی از آن بود که غیر از مواردی همچون نبات، زعفران و نخودچی و کشمش، الباقی سوغاتی‌ها غالبا از تولیدات خارجی هستند.
وی ادامه داد: بدین ترتیب آن دسته از صنایع دستی که قابلیت قرار گرفتن در سبد سوغات شهر‌های مذهبی را داشتند انتخاب کردیم و نمایشگاهی با دعوت از تجار و بازرگانان و کسبه بازار رضا(ع) و طرقبه برپا شد. در این طرح کالا‌هایی را ارائه کردیم که قابلیت رقابت پذیری به لحاظ قیمتی را با کالا‌های خارجی داشته باشد. به لحاظ رنگ، طرح، شکل و فرم زیبا بوده و نظر مخاطب را جذب کند و همچنین نظر زائر را به عنوان یادگاری از سفر زیارتی جلب کند.
محمودیان استقبال صورت گرفته از این طرح را در خراسان رضوی بسیار مطلوب ارزیابی و بیان کرد: در این سبد سوغات، محصولاتی همچون تسبیح و سجاده و کاشی‌های سفالین و زیورآلات مزین به نام آقا علی ابن موسی الرضا(ع) قرار گرفته بود.
وی افزود: درصدد هستیم تا پس از معرفی این ظرفیت صنایع دستی، طرح را گسترش داده و در شهر‌های قم، شیراز و پس از آن بازار عتبات عالیات، نجف، کربلا، سامرا و کاظمین نیز اجرایی کنیم. در خراسان رضوی بد عمل نکردیم، اما هنوز از این روال رضایت نداریم و باید فعالیت های بیشتری صورت گیرد، اگرچه گروه‌های بازرگانی و فعالان اقتصادی مختلفی را با ایجاد تشویق و حمایت پای کار آوردیم تا در این حوزه سرمایه گذاری کنند و با هتل داران نیز وارد مذاکره شدیم تا در لابی هتل‌ها به ارائه بسته سوغات حاوی صنایع دستی برآیند اما هنوز راه طولانی را در پیش داریم.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی با بیان اینکه درصدد بودیم تا دبیرخانه سوغات زیارت را در مشهد مقدس که به عنوان شهر جهانی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی مطرح است، ایجاد کنیم و به ارائه هنرهای ایرانی اسلامی به سایر شهر‌های مذهبی بپردازیم، گفت: این امر تا کنون محقق نشده است و دلیل آن نیز کمبود مشارکت بخش خصوصی بود. گرچه بخش خصوصی پای کار آمده، اما با توجه به اینکه سازمان نقش تصدی گری ندارد و صرفا می تواند به منزله ناظر، بسترساز، حمایت گر و سیاست گذار عمل کند، نیاز به مشارکت بخش خصوصی دارد.
وی با اشاره به مشارکت چند شرکت خصوصی در زمینه ایجاد بسته سوغات از صنایع دستی ایرانی برای عراق بیان کرد: با توجه به وسعت بازار‌های عراق و ظرفیتی که وجود دارد، هنوز رضایتمندی کامل محقق نشده است. بسیاری از سوغاتی که ایرانی‌ها از عراق خریداری می کنند محصولات چین و هند است؛ بنابراین با توجه به نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی با عراق می‌توان بسته سوغات از صنایع دستی ایرانی تهیه و در این بازار‌ها به فروش رساند تا شیعیان سایر کشور‌ها نیز در هنگام خرید سوغات از عراق، از این محصولات نفیس بهره‌مند شوند.
محمودیان با اشاره به اینکه برای بخش خصوصی تسهیلاتی به منظور ورود به این عرصه در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: در مناسبت‌های مذهبی نیز صنایع دستی می‌تواند بازار خوبی داشته باشد. در مراسم راهپیمایی اربعین این اتفاق رخ داده است و بر سر راه موکب‌ها بازارچه‌های صنایع دستی برپا می‌شود که مورد استقبال نیز قرار گرفته است. اما باید این روند را گسترش دهیم و از صنایع دستی در مناسبت‌های مذهبی با ایجاد نمایشگاه و بازارچه و ارائه کالا‌هایی که قابلیت و ارتباط موضوعی دارند، استفاده کنیم. به طور مثال ولادت امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) که به عنوان روز پدر و مادر شناخته می‌شود، این قابلیت را دارد. همچنین در مراسم های مذهبی می توان به ارائه کتب ادعیه با چرم هایی که محصول هنر دست ایرانیان است بپردازیم، اما تمام این امور مشارکت بخش خصوصی را می طلبد.