گفتاری درباره فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در وصف حضرت زهرا سلام الله علیها می فرمایند: "فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی"
آیت الله وحید خراسانی می فرمایند: ترجمه پاره تن غلط است و بضعه در این جا یعنی پارهای از وجود عقل کل و کُلّ ِ عقل. یعنی پارهای از علم او، پارهای از نور و مقام او، پارهای از عصمت و قدسیّت او و بالاخره پارهای از عقل کل و کُلّ ِ عقل است.
آیت الله مکارم شیرازی در رابطه با جمله "فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی" می فرمایند: مقصود حضرت محمّد صلی الله علیه و آله از این عبارت این است که فاطمه بخشی از هستی من است.
در بحار الانوار از موسى بن جعفر به نقل از امیرالمؤمنین علیهما السلام آمده است؛ روزى حضرت زهراء سلام الله علیها نزد پدرش رسول خدا صلی الله علیه و آله بود که مردى نابینا وارد شد، حضرت فاطمه سلام الله علیها خود را مخفى کرد. پیامبر صلی الله علیه و آله به او فرمود: "چرا در حجاب قرار گرفتی در حالىکه او تو را نمىدید؟" حضرت فاطمه پاسخ داد: "اگر او مرا نمىبیند، من که او را مىبینم، و او بوى تن مرا نیز حسّ مىکند." پیامبر فرمود: "أَشْهَدُ أَنَّکِ بَضْعَةٌ مِنِّی"؛ شهادت مىدهم که تو پارهاى از وجود من هستى".
وجود حضرت زهرا سلام الله علیها آنقدر با حق منطبق است که حضرت رسول فرموده: "اِنّ َ اللهَ یَغضِبُ لِغَضَبِ فاطِمَه وَ یَرضی لِرِضاها" خدا با غضب فاطمه غضب کرده و با رضای او راضی می شود یعنی رضای فاطمه رضای خداست و غضب او غضب خداست.
هرگاه حضرت زهرا سلام الله علیها وارد میشدند. پیامبر صلی الله علیه و آله از جای خود برخاسته و به استقبال دختر خود میرفتند و او را جای خودشان مینشاندند.
تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها ذکری است که پیامبر صلی الله علیه و آله به فاطمه آموخت و مصحف فاطمه سلام الله علیها مطالبی است که فرشته الهی به او الهام کرده و امیرالمومنین علیه السلام آنها را نوشته است. این صحیفه بنا بر روایات، در دست امامان معصوم بوده و هماکنون در دست امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف است.
رسول گرامی اسلام می فرمایند؛ "فاطمه سُرور و شادمانی قلب من، دو پسر وی میوه دل من، شوهر او روشنائی چشم من و امامان دین از نسل او امینان من می باشند و پیشوایان دین از نسل فاطمه، رشته نورانی هدایت خدا هستند که از سوی حق تعالی تا زمین و میان آفریدگان کشیده شده است. هر کس به این رشته هدایت چنگ زند نجات یابد، و هر که از آن روی برتابد گمراه می شود."
ایشان مسئله خلافت را امری شخصی و حزبی نمیدانست بلکه آن را مسئلهای از جانب خدا محسوب میکرد که از مجرای رسول خدا به همگان ابلاغ شده بود و خود را مکلف می دانست که وارد صحنه شود و از حریم ولایت الهی دفاع کند. حضرت زهرا می فرمایند؛ اگر مردم از اهل بیتِ پیامبر اطاعت و تبعیت میکردند، مردم با یکدیگر اختلاف نمیکردند. ایشان در بیانی می فرمایند"طَاعَتَنَا نِظَاماً لِلْمِلَّةِ، وَ إِمَامَتَنَا أَمَاناً مِنَ الْفُرْقَة؛" خداوند اطاعت ما را نظام و سامانی برای آئین اسلام و امامت ما را امانی از اختلاف و پراکندگی قرار داد.
حضرت زهرا سلام الله علیها بهترین و مهربانترین یار حضرت علی علیه السلام بود. بنا بر نقل علامة مجلسی در بحار الانوار، حضرت زهرا سلام الله علیها حتی در حضور پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر المومنین علیه السلام محبت میکردند و ایشان را بهترین همسر میخواندند، ایشان در خانه، شوهر خود را با کلمات محبتآمیز و در میان مردم با کنیه اباالحسن خطاب میکردند.
دوره نخست زندگی حضرت فاطمه و حضرت علی علیهما السلام با شرایط دشوار اقتصادی همراه بود اما فاطمه سلام الله علیها نه تنها اعتراضی نمیکرد حتی برای کمک به همسر خود در تأمین معاش، پشمریسی میکرد. ایشان به حضرت علی علیه السلام گفتند: در تمامی سختیها و شیرینیها کنار شما بودم و شما بهترین یاور من بودید و حضرت علی علیه السلام می فرمایند هر موقع به صورت فاطمه سلام الله علیها نگاه میکردم، غم از دلم بیرون میرفت.
قال الحسن علیه السلام: رَاَیْتُ اُمّى ... تَدْعُو لِلْمُؤْمِنینَ وَلاتَدْعُو لِنَفْسِها فَقُلتُ: یا اُمّاهُ لِمَ لاتَدْعینَ لِنَفْسِکِ؟ ... قالَتْ علیهاالسلام: یا بُنَىَّ! اَلجارُ ثُمَّ الدّارُ. (بحارالانوار، ۴۳، ۸۲.)
امام مجتبى علیه السلام می فرماید: مادرم را دیدم که در نیمه شب مؤمنین را دعا مى کند و براى خودش دعا نمى کند، گفتم: مادرجان چرا براى خودت دعا نمى کنى؟ مادرم فرمود: پسرم اول همسایه سپس اهل خانه.
فاطمه علیها السلام در روزهای آخر زندگی، "اسماء بنت عمیس" را فراخواند و فرمود: "دوست ندارم بر پیکر زن پارچه ای بیفکنند و اندام وی زیر آن نمایان باشد." اسماء عرضه داشت: "من چیزی به شما نشان خواهم داد که در حبشه دیده ام " سپس چند شاخه تر خواست، آنها را خم کرد و پارچه ای بر روی آن کشید و تابوت گونه ای ساخت. حضرت فاطمه علیها السلام فرمود: "چه چیز خوبی است پیکر زن و مرد در آن قابل تشخیص نیست."
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها آن بانوی بزرگوار و انسان با برکتی است که تمام اولیاءِ الهی با چنگ زدن به ریسمان ولایتش رستگار شده اند. فاطمهای که در توصیف و شناخت واقعیش زبانها الکن و خردها حیران گشته است. طاهره ای که والاتر از شناخته شدن با گفتار است و بزرگتر از آن است که آثار و نامهها و مسندات، بازگو کنندة شأن او گردند. در عظمت شأن او کافی است که پدر بزگوارش رسول خدا صلی الله علیه و آله او را "ام ابیــها" خوانده و به او "فداهــا ابوهــا" گفته است.
خدای متعال را شاکر و سپاسگزاریم که چنین انسان های مقدسی را برای هدایت ما قرارداده و بر این الگوهای ارزنده درود می فرستیم و امیدواریم با تبعیّت از آن ها مورد شفاعتشان قرار گیریم.
در روز قیامت که یوم الحسره و روز افسوس و پشیمانی است، همه آنها که مسیری جز مسیر اهل بیت علیهم السلام را برگزیده اند، انگشت ندامت خواهند گـزید و آرزو میکنند که ای کاش ائمه طاهرین و به خصوص مادر مظلومه شان حضرت زهرا سلام الله علیها را الگوی زندگی خود می کردند.
هادی سلطانی شیرازی