در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین»
در قم برگزار شد؛

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین»

نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» به همت پژوهشکده حج و زیارت با ارائه مقالات برتر در قم برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، نشست علمی تخصصی «مسلمانان هند، حج و حرمین شریفین» (روز پنجشنبه نهم اسفندماه) با حضور جمعی از پژوهشگران و اساتید حوزه تاریخ و سیره به همت  پژوهشکده حج و زیارت در ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت درقم برگزار شد.


درابتدای این نشست آقای دکتر علی اکبر ضیائی رییس پژوهشکده حج و زیارت هدف از برگزاری آن را تحقق بخشی  از فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب مبنی بر نگاه تمدنی به شرق عنوان کرد.


وی گفت: رهبر معظم انقلاب معتقدند نباید از شرق غفلت کنیم چون آنها دارای ذخایری هستند که می‌ تواند مایه پیشرفت ایران اسلامی باشد.


وی افزود: به همین جهت ازهند در شرق آسیا شروع و اولین نشست را به عنوان نشست تخصصی مسلمانان هند برنامه ریزی کرده ایم.


آقای ضیائی عنوان کرد: در ارتباط با عراق و روسیه و ترکیه نیز نشست هایی با موضوع حج برگزار خواهد شد تا رویکرد آنها به خانه خدا و زیارت بررسی شود وامیدواریم این نشست ها به تولید ادبیات در زمینه حج منجر شود.


رییس پژوهشکده حج و زیارت در ادامه با اشاره به این که نشریات و کتاب های پژوهشکده باید رویکرد جدیدی در ارتباط با شناخت مسلمانان در سایر جهان داشته باشند، گفت: تلاش می کنیم تا تنوعی در انتشارات پژوهشکده صورت بگیرد.


وی افزود: ما اعتقاد داریم در این مباحث باید سراغ مخاطبان خاص نیز برویم و از آنها بخواهیم که مشارکت علمی داشته باشند و مقاله ارائه کنند.


دکتر سید محمود سامانی دبیر علمی نشست


در ادامه آقای دکتر سید محمود سامانی دبیرعلمی نشست به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: اهمیت هند به عنوان کشوری مهم و بزرگ با داشتن ده ها میلیون مسلمان و در صدربودن جمعیت مسلمان پیش از استقلال پاکستان و بنگلادش بر کسی پوشیده نیست.


وی افزود: برخی از ایرانیان در گذشته از مسیر هند به حج می رفتند و همین امر موجب شد پژوهشکده حج در حوزه میراث مشترک حج با هند نشستی را برگزار کند.


مدیرگروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت با بیان این که فراخوان مقالات این نشست به چهل مرکز علمی و آموزشی حوزوی و دانشگاهی ارسال شده است، گفت: بیش از 20 مقاله به دبیرخانه نشست رسیده  و مقالات برتر در مجموعه ای منتشر شده است و پژوهشکده نیز متعهد است که مقالات رسیده را به مجلات و فصلنامه علمی ارسال و منتشر کند.


وی افزود: این نشست تجربه ای برای نشست ها و همایش های دیگر خواهد بود واولویت دهی به هند نیز برای این بود که تعامل و مناسبات ایران و هند در طول تاریخ بسیار گسترده بوده و روابط مستحکم و وثیقی بین این دو کشور حکم فرما بوده است.


آقای سامانی اضافه کرد: صاحب منصبان و شعرا و سیاست مداران ایرانی زیادی در هند مستقر بوده و در تحولات سیاسی و منطقه ای یکدیگر تأثیرگذار بوده اند و این دو فرهنگ در عین تفاوت ها سنخیت های زیادی دارند.


ارائه مقاله بازتاب حج گزاری در هند


در ادامه این نشست تعدادی از صاحبان مقالات برتر به معرفی مقالات خود پرداختند.


حجت الاسلام محمد سعید نجاتی عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت در مقاله خود با عنوان «بازتاب حج گزاری در هند» اظهار داشت: بخشی از تاریخ حج گزاری های هند مربوط به خاطرات اروپایی هایی است که در قالب مسلمان به مکه سفر کرده اند و به همین جهت افرادی مثل پیتس، ریلاند و امثال آنها با ادعای مسلمانی حج رفته و خاطراتی را ثبت کرده اند.


وی افزود: همین طور پرونده های استعمارگران اروپایی در هند از جمله پرتغال که حضور 450 ساله در هند دارد و هلند، انگلیس و اسپانیا نیز تاریخ هایی را در ارتباط با حج گزاری های هندیان ثبت کرده اند.


حجت الاسلام نجاتی در ادامه با اشاره به مشکلات پژوهش در این عرصه عنوان کرد: سوء تفاهم و برداشت نادرست مطالب و فرهنگ مسلمانان با ذکر مثال های جالب و متعدد، مشکل عدم تطابق تقویم میلادی با تقویم قمری و عدم انتقال دقیق نام های عربی به زبان های لاتین و بالعکس، ممنوعیت ورود به مکه و مدینه و تکراری بودن بسیاری از گزارش ها از جمله مشکلات پژوهش در این عرصه برای اروپاییان است.


پژوهشگر پژوهشکده حج و زیارت با اشاره به انگیزه ها و اهداف حج گزاران در کتاب پیرسون، گفت: او در کتاب خود ارتفاع جایگاه اجتماعی حج گزار، تقویت ایمان و پرهیزکاری، ماجراجویی و هیجان طلبی و منافع و مناسبات اقتصادی را از جمله دلایل حج گزاری های هندیان عنوان کرده است.


معرفی کتاب «انیس الحجاج»


احمد خامه یارعضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت نیز دراین نشست با معرفی کتاب «انیس الحجاج» راهنمای تصویری حج، اظهار داشت: این کتاب از نخستین آثار موجود است که اهمیت خاصی در حوزه تاریخ حج گزاری از شبه قاره هند به حجاز دارد و تا الان هنوز متن کامل آن تصحیح نشده و چند نسخه خطی از آن وجود دارد.


عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت یادآور شد: از سده ششم شاهد پیدایش آثار راهنماگونه حج هستیم و تا پایان سده نهم عمده این گونه آثار متعلق به حوزه جغرافیایی خراسان بزرگ است.


رییس پژوهشکده حج و زیارت در ادامه با اشاره به این که انیس الحجاج نوشته صفی بن ولی قزوینی بیشتر کارکرد تصویری دارد، گفت: درنگاره های انیس الحجاج نسخه مجموعه خلیلی لندن به چهار بخش تقسیم می‌ شود که از جمله آنها مناسک حج است که خود شامل وقوف مزدلفه و اعمال منا می‌ شود.


وی افزود: نقشه های جغرافیایی و پلان ها از جمله قسمت های دیگر این کتاب است، نگاره شهرمکه که در موزه بمبئی نگاه داشته می‌ شود نیز در بخشی از این کتاب دیده می‌ شود؛ نقشه بندر سورات که مبدأ بسیاری از سفرهای دریایی حجاج به شمار می‌ رفته نیز در این کتاب به تصویر کشیده شده است.


سفرنامه خواجه عبدالکریم کشمیری


آقای دکتر نادر کریمیان سردشتی پژوهشگر تاریخ و تمدن ملل و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست در سخنانی با اشاره به سفرنامه خواجه عبدالکریم کشمیری اظهار داشت: وی در دوره افشاریه می‌ زیسته و در مورد احوال و آثار خود عبدالکریم کشمیری جز آن چه که ما از کتاب «بیان واقع» که از تألیفات او است چیز دیگری در تذکره ها و تواریخ و کتب ذکر و گزارش نشده است.


آقای کریمیان سردشتی افزود: بیان واقع یکی از کتاب های ارزشمند دوران نادری است که در ایران متأسفانه ناشناخته مانده و چندان استنادی به این کتاب نشده است هرچند این کتاب ابتدا در پاکستان چاپ شد و دسترسی به این کتاب سخت بود و سال 1349 شمسی به ایران منتقل  شد.


پژوهشگر تاریخ و تمدن ملل با اشاره به این که در کتاب کشمیری نویسنده سفرنامه را که  از هند و خراسان و قزوین به حج می‌ رود، گزارش کرده ، افزود: این کتاب در سال 1193 هجری قمری تألیف شده است ولی سفر حج ایشان از سال 1154 شروع شده و تا 1155 به پایان می‌ رسد؛ او همچنین منازل بین بغداد تا مدینه و مکه را نیز گزارش کرده است.


آقای کریمیان بیان داشت: نکته دیگری که اهمیت دارد ویژگی هایی است که این سفرنامه دارد و به نظر من تأمل برانگیز است.


سفرنامه خواجه غلام الحسنی


در ادامه خانم دکتر لیلی خجسته عبدی به وضعیت حج در شبه قاره هند اشاره کرد و با تأکید بر این که حج برای مردم شبه قاره هند یک سفر مقدس تلقی می‌ شده است، گفت: کمتر شنیده می‌ شود که مردمی از شبه قاره هند از عنوان های تعظیمی و توصیفی در ارتباط با مکه و مدینه استفاده می‌ کنند.


وی یادآور شد: یکی از سعادت های پسر بزرگ در خانواده های مردم هند این بوده است که پدر و مادر خود را به حج ببرند و در این صورت بین خانواده و اقوام از جایگاه بلندی برخوردار می‌ شده است.


خانم عبدی بیان داشت: آنها از شعر و نعت در طول سفر حج استفاده های زیادی می‌ کنند به ویژه وقتی به حرم پیامبر می‌ رسند نعت های زیادی می‌ خوانند و بعد از سفر حج نیز معمولا خاطرات خود را ثبت و برخی از آنها سفرنامه حج خود را منظوم می‌ کنند.


دکتر خجسته عبدی عنوان کرد: سفرنامه خواجه غلام الحسنی از رجال برجسته هندوستان از آثار ارزشمند در این حوزه به شمار می‌ رود و برادرش سفرنامه حج او را ثبت کرده است.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران