ردی بر شبهات وهابیت؛
زیارت در سیره پیامبر اعظم(ص)
وهابیت تکفیری با شبهه افکنی، زیارت قبر رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) و نیز توسل به حضرات معصومین(ع) را شرک دانسته و به مقابله با این امر مهم می پردازد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، مشروعیت سفر به قصد زیارت قبور اهل بیت (ع) را می‌توان از جنبه‌های مختلف در قرآن و حدیث بررسی کرد. به طور مثال آیه ۳۵ سوره مائده «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَهَ وَ جاهِدُوا فی سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ/ ای کسانی که ایمان آورده اید، از خدا پروا کنید و به او [توسل و] تقرب جویید و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید»، یکی از رساترین آیاتی است که در خصوص زیارت قبور اولیای الهی و توسل جستن به آنان، می‌توان به آن اشاره کرد.
«وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً / و اگر آنان وقتی به خود ستم کرده بودند، پیش تو میآمدند و از خدا آمرزش میخواستند و پیامبر [نیز] برای آنان طلب آمرزش میکرد، قطعا خدا را توبه پذیرِ مهربان می یافتند»، یکی دیگر از آیات قرآن در تایید زیارت و توسل به اولیای الهی است. این آیه که بسیاری از علمای اهل سنت مانند سبکی شافعی، حصنی دمشقی و محمود سعید ممدوح نیز در تایید زیارت قبور و توسل به اولیای الهی و رد نظرات ابن تیمیه به آن استناد کرده اند، به صراحت بیان می‌کند هر زمان که مؤمنین مرتکب گناهی شدند، باید به نبی مکرم اسلام (ص) توسل جویند تا آن حضرت برای آنها طلب آمرزش کند. بسیاری از علمای اهل سنت مانند سبکی شافعی، حصنی دمشقی و محمود سعید ممدوح نیز درتایید زیارت قبور و توسل به اولیای الهی و رد نظرات ابن تیمیه به این آیه استناد کرده اند.
در سیره نبی مکرم اسلام (ص) و اهل بیت (ع) نیز زیارت و توسل جایگاه ویژه ای دارد تا جایی که پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می‌فرمایند: «مَنْ زَارَنِی أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّیَّتِی زُرْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا / کسى که من یا یکى از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت به زیارت او آمده و وى را از هول و وحشتهاى آن روز مى رهانم».
علاوه بر آثار فراوان معنوی زیارت، روانشناسان عقیده دارند که حضور مردم در زیارتگاه ها، نوعی آرامش روحی و روانی را برای آنان ایجاد می‌کند و همچنین در کاهش و درمان بیماری‌های روحی و روانی بسیار اثرگذار است.
اما در این بین، وهابیت تکفیری با شبهه افکنی‌های فراوان، زیارت قبر رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) و نیز توسل به حضرات معصومین (ع) را شرک دانسته و به مقابله با این امر مهم می‌پردازد و در این راه، از کشتن مسلمانان به ویژه شیعیان بی‌گناه و غارت اموال و هتک حرمت آنان دریغ ندارد!
آنچه در پی می‌آید، احادیث و روایاتی از نبی مکرم اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) در تایید زیارت و توسل و آثار تربیتی این موضوع مهم است و تلاش شده تا با استناد به این روایات، خط بطلانی بر نظرات مخالفان اسلام ناب و تشیع کشیده شود.
زیارت در سیره معصومین (ع)
۱- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَنْ زَارَنِی أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّیَّتِی زُرْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا
پیغمبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: کسى که من یا یکى از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت به زیارت او آمده و وى را از هول و وحشتهاى آن روز مى رهانم.
۲-َ قَالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ (ع) لِرَسُولِ اللَّهِ (ص) یَا أَبَتَاهْ مَا جَزَاءُ مَنْ زَارَکَ فَقَالَ ص یَا بُنَیَّ مَنْ زَارَنِی حَیّاً أَوْ مَیِّتاً أَوْ زَارَ أَبَاکَ أَوْ زَارَ أَخَاکَ أَوْ زَارَکَ کَانَ حَقّاً عَلَیَّ أَنْ أَزُورَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِه
حضرت حسین بن على (ع) به رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: اى پدر، پاداش کسى که شما را زیارت کند چیست؟
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: فرزندم، کسى که من را در حال حیات و بعد از آن زیارت کند یا به زیارت پدر و برادر تو و شما بیاید بر من است که او را در روز قیامت زیارت کرده و از گرفتارى گناهانش برهانمش
۳- قَالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ (ع) لِرَسُولِ اللَّهِ (ص) یَا أَبَتَاهْ مَا جَزَاءُ مَنْ زَارَکَ. فَقَالَ یَا بُنَیَّ مَنْ زَارَنِی حَیّاً أَوْ مَیِّتاً کَانَ حَقّاً عَلَیَّ أَنْ أَزُورَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِه
حضرت حسین بن على (ع) به رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم عرض کرد:
پدرم: پاداش کسى که شما را زیارت کند چیست؟
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: پسرم، کسى که در حال حیات و مماتم من را زیارت کند بر من است که روز قیامت به زیارتش رفته و او را از گرفتارى گناهانش برهانم.
۴- قَالَ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ لَأَعَدُّوا لَهُ الزَّادَ وَ الرَّاحِلَةَ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ وَ قَالَ صَلَاةٌ فَرِیضَةٌ فِیهِ تَعْدِلُ حِجَّةً وَ نَافِلَةٌ فِیهِ تَعْدِلُ عُمْرَه
حضرت ابى جعفر علیه السّلام نقل کرده که آن جناب فرمودند: اگر مردم به فضیلتى که در مسجد کوفه است واقف بودند از راه دور توشه برداشته و بر مرکب سوار شده و به آنجا مىرفتند و سپس فرمودند: یک فریضه در آن به جا آوردن مساوى با یک حج بوده و یک نافله در آن خواندن معادل با یک عمره مىباشد.
۵- عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) قَالَ مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) بِشَطِّ الْفُرَاتِ کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فَوْقَ [فِی] عَرْشِه
حضرت ابى الحسن الرضا علیه السّلام، آن حضرت فرمودند: کسى که قبر حضرت ابى عبد اللَّه الحسین علیه السّلام را در کنار فرات زیارت کند مثل کسى است که خدا را بالاى عرش زیارت نموده است.
حضور در حرم پیامبر (ص)
حضور در حرم پیامبر صلی الله علیه و آله، گذشته از آن که بیعت و قدر شناسی از جان فشانی‌ها و فداکاری‌های آن حضرت است، پایداری بر آرمان‌های ایشان نیز به شمار می‌رود.
این مطلب از امام هشتم علیه السلام وارد شده است «إن لکل إمام عهدا فی عنق أولیائه و شیعته و إن من تمام الوفاء بالعهد زیارة قبورهم»؛ هر امامی بر گردن دوستان و شیعیان خویش پیمانی دارد و زیارت قبور پیشوایان، بخشی از عمل به این پیمان است.
گویی با این زیارت با پیشوای خود پیمان می‌بندد که جز راه و رسم آنان، از راه و رسم دیگری پیروی نکند.
زائر مرقد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با رهبر خویش چنین گفتگو می‌کند: ای رسول خدا! اگر انصار در «عقبه دوم» با تو بیعت کردند تا از حریم رسالت دفاع کنند و یا گروهی از مهاجر و انصار در «حدیبیه» زیر شجره با تو بیعت کردند تا از دین خدا دفاع کنند، من نیز ای شفیع امت! با حضور در حرم و تماس با تربت پاک تو، با تو بیعت می‌کنم که پاسدار آرمان‌های تو باشم، گرد شرک و گناه نگردم و از تو می‌خواهم که برایم از درگاه الهی طلب آمرزش کنی. اگر گردشگران عالم برای دیدار آثار باستانی و مناظر زیبا، رنج سفر برخود هموار می‌کنند، من با دویدن در بیابان و خفتن در کنار خار مغیلان، خواهان زیارت مرقد تو هستم. از آنجا که دستم به تو نمی‌رسد، تربت و را می‌بویم و می‌بوسم.
زیارت تربت شهداء
زائر خانه خدا در طواف، حجر الاسود را استلام می‌کند. هدف از دست گذاردن بر این سنگ سیاه چیست؟ هدف، نوعی پیمان بستن با ابراهیم خلیل (علیه السلام) است که پیوسته در راه آرمان او، سعی و کوشش کند و چون دست زائر به قهرمان توحید نمی‌رسد، دست بر چیزی می‌گذارد که بازمانده از اوست.
در احادیث اسلامی وارد شده است که زائر خانهٔ خدا به هنگام استلام حجر می‌گوید: «أمانتی أدیتها و میثاقی تعاهدته لتشهد لی بالموافاة» امانتی که بر ذمه ام ادا کردم و بیعت خود را تجدید نمودم تا به ادای آن گواهی دهی.
از این بیان روشن می‌شود که چرا اسلام دستور می‌دهد به زیارت شهیدان أحد، کربلا و دیگر شهدای عزیز بشتابیم؛ زیرا حضور در کنار تربت آنان و یا دست گذاردن بر ضریح و قبر آنان نوعی بستن پیمان با روح و هدف آنان است که زائر راه آنان را تداوم خواهد بخشید.
پس زاریت قبر شهید، گذشته از تکریم و احترام او، پاسداری از آرمان‌های اوست.
آثار تربیتی
شکی نیست که انسان با حرص و ولع به مال و جاه آفریده شده، ولی در عین حال عواملی در حیات او هست که این خواسته را تعدیل می‌کند و به این غریزه سر و سامان می‌بخشد و کاری می‌کند که تلاش او برای زندگی در مسیر سعادت باشد، نه در مسیر گردآوری اموال.
یکی از عوامل تعدیل کننده این درخواست، رفتن به وادی خاموشان است که در آن بزرگان و قدرتمندان و ثروتمندان جهان با یک لباس سفید هم شکل آرمیده اند و چیزی جز کفن همراه خود نبرده اند. همین دیدار، سبب می‌شود که انسان از حرص و آز خویش بکاهد.
در روایاتی که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده به این نکته تصریح شده است.
پیامبر گرامی می‌فرمایند «کنت نهیتکم عن زیارة القبور. ألا فزوروها فإنها ترق القلب و تدمع العین و تذکر الآخرة»؛ من شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، به خاطر این که به زیارت قبور مشرکان می‌رفتند که خود ممنوع است، اکنون (که قبور مسلمانان و شهیدان در برابر شماست)، زیارت کنید! زیرا زیارت، دل‌ها را نرم و دیدگان را اشک بار می‌سازد و آخرت را به خاطر می‌آورد.
و در حدیث دیگر فرمودند: «زوروا القبور فإنها تذکر الآخرة» گور مردگان را زیارت کنید؛ زیرا آخرت را به یاد شما می‌آورد.
ام سلمه می‌گوید «پیامبر صلی الله علیه و اله فرمودند«زوروا القبور فإن لکم فیها عبرة»؛ قبور را زیارت کنید؛ زیرا برای شما آموزنده است».
فواید زیارت
۱- بهره‌مند شدن از فضای معنوی حرم‌های شریف که محل تردد فرشتگان و ارواح انبیاء و اولیاء و محل تردد و تعلق ویژه روح بلند آن مزور و دعا کردن در محل استجابت است.
۲- گسترش فرهنگ توحیدی و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام در مکان‌ها و گذرگاه‌های مختلف.
۳- اثبات صداقت زائر در دوستی و علاقهٔ به معصومین (ع)
۴- ارتباط ملت‌ها و ملیت‌های مختلف و آگاهی از مشکلات، مشقّات و امکانات یکدیگر
۵- وفاداری به مقتدا و تعهد به پیمانی که با او بسته است و…
