آیات سوره احزاب بر فراز پنجرۀ ضریح شهدای کربلا
قبور شهدای کربلا بهجز حضرت عباس (ع)، حر و حبیب بن مظاهر در نزدیکی جنوب شرقی ضریح امام حسین (ع)، داخل یک اتاقک دوازده متری و حاوی صندوق خاتم و یک ضریح قرار دارد که بر فراز پنجرۀ ضریح، آیات بیستودوم و بیستوسوم سورۀ مبارکۀ احزاب نوشته شده است.
شهیدان کربلا، بهجز حضرت اباالفضل العباس (ع) و حر بن یزید ریاحی و حبیب بن مظاهر در نزدیکی قبر مطهر امام حسین (ع) به خاک سپرده شدهاند و قبرهای آنان در سمت جنوب شرقی ضریح حضرت و به فاصلۀ چندمتری آن قرار دارد. اکنون این قبرها در داخل یک اتاقک دوازده متری و حاوی صندوق خاتم و یک ضریح است. بر فراز پنجرۀ این ضریح، آیات بیستودوم و بیستوسوم سورۀ مبارکۀ احزاب حک شده است:
وَ لَمَّا رَأَ الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ قالُوا هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُمْ إِلَّا إِیماناً وَ تَسْلِیماً * مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلا
یعنی: مؤمنان وقتى لشکر احزاب را دیدند، گفتند: «این همان است که خدا و رسولش به ما وعده داده، و خدا و رسولش راست گفته اند!» و این موضوع جز بر ایمان و تسلیم آنان نیفزود.*در میان مؤمنان مردانى هستند که بر سر عهدى که با خدا بستند صادقانه ایستادهاند؛ بعضى پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند) و بعضى دیگر در انتظارند و هرگز تغییر و تبدیلى در عهد و پیمان خود ندادند.
این آیات اشاره به گروه خاصى از مؤمنان است که در تأسى به پیامبر (ص) از همه پیشگامتر بودند و بر سر عهد و پیمانشان با خدا یعنى فداکاری تا آخریننفس و آخرین قطره خون ایستادند و کمترین انحراف و تزلزلى در کار خود پیدا نکردند، بهعکس منافقان و یا مؤمنان ضعیف الایمان که طوفان حوادث آنها را به اینطرف و آنطرف مىافکند و هر روز فکر شوم و تازهاى در مغز ناتوان خود مىپروراندند، اینان همچون کوه، ثابت و استوار ایستادند، و اثبات کردند « عهدى که با او بستند هرگز گسستنى نیست».
دربارۀ این آیات در تفسیر" صافى" چنین آمده است: یاران امام حسین (ع) در کربلا هرکدام که مىخواستند به میدان بروند با امام (ع) وداع مىکردند و مىگفتند:
سلام بر تو اى پسر رسول خدا (سلام وداع).
امام (ع) نیز به آنها پاسخ مىگفت و سپس این آیه را تلاوت مىفرمود:
فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ.
از کتب مقاتل نیز استفاده مىشود که امام حسین (ع) این آیه را بر کنار پیکر شهیدان دیگرى همچون مسلم بن عوسجه و به هنگامیکه خبر شهادت عبد اللَّه بن یقطر به او رسید نیز تلاوت فرمود.
(برگرفته از تفسیر نمونه، ج17، ص245 و 246)