حکم صید حیوانات در حال احرام
امام صادق(ع) فرمودند: در هنگام احرامت از همه شکارهای صحرا اجتناب کن و از آنچه غیر تو صید کرده، نخور! و به‌سوی آن اشاره نکن تا آن را صید کند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، قرآن کریم در موضوع حج، تقریبا به همه مباحث و مسایل مرتبط به آن پرداخته و از مجموع یکصد و چهارده سوره، در بیست و پنج سوره به اجمال یا تفصیل به مسایل حج اشاره کرده و از شش هزار و دویست و سی و شش آیه قرآن، بیش از یکصد و بیست آیه به عنوان «آیات الحج» لقب گرفته است.
پایگاه اطلاع‌رسانی حج برای آگاهی از مقام رفیع حج در قرآن و جایگاه بلند و عظیم حاجیان در این کتاب آسمانی، به ارائه نکات ناب و پیام‌های زیبای آیات بیان‌گر احکام و تشریع‌گر مناسک حج براساس تفسیر نور حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی و دیگر منابع پرداخته که در این شماره، آیه 96 سوره مائده مورد بررسی قرار گرفته است.
آیه
«أُحِلَّ لَکُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَکُمْ وَلِلسَّیَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»
ترجمه
بر شما صید دریا و طعام آن حلال گردید تا شما و کاروانان از آن بهره‌مند شوید، ولی صید بیابان تا زمانی که مُحرِم هستید بر شما حرام است. و بترسید از آن خدایی که به سوی او محشور می‌شوید.
الصّادق (علیه السلام)- وَاجْتَنِبْ فِی إِحْرَامِکَ صَیْدَ الْبَرِّ کُلَّهَ وَ لَا تَأْکُلْ مِمَّا صَادَهُ غَیْرُکَ وَ لَا تُشِرْ إِلَیْهِ فَیَصِیدَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- در هنگام احرامت از همه شکارهای صحرا اجتناب کن و از آنچه غیر تو صید کرده، نخور! و به‌سوی آن اشاره نکن تا آن را صید کند.(1)
نکته ها
تفسیر مجمع‌البیان و برخى تفاسیر دیگر و کتب فقهى، از این آیه استفاده کرده‌اند که در حال احرام، صید حیوانات دریایى و مصرف آن حلال است، امّا حیوانات صحرایى، شکار و مصرفشان حرام است.
البتّه مراد از حیوان دریایى، آبزیان و حیواناتى است که در آب زندگى مى‌کنند، گرچه در رودخانه باشد.
امام صادق علیه السلام درباره «وَ طَعامُهُ مَتاعاً لَکُمْ وَ لِلسَّیَّارَةِ» فرمودند: «مقصود ماهى نمک‌زده‌اى است که مى‌خورند».(2) (که براى مدّت طولانى و در سفرها به وسیله نمک زدن مانع فاسد شدن آن مى‌شدند.)
پیام ها
1- براى افراد محرم، همه راه‌ها بسته نیست. (خداوند در کنار منع شکار صحرایى، شکار دریایى را جایز دانسته است.) أُحِلَ ... حُرِّمَ
2- شکار آنگاه حلال است که براى تغذیه باشد، نه تفریح و لغو. «مَتاعاً لَکُمْ»
3- فرآورده‌هاى دریایى و منافع آن، تنها مخصوص ساحل‌نشینان نیست. «مَتاعاً لَکُمْ وَ لِلسَّیَّارَةِ»
4- ساحل نشینان، در بهره‌گیرى از دریا اولویّت دارند. «لَکُمْ وَ لِلسَّیَّارَةِ» (کلمه «لَکُمْ» قبل از کلمه «لِلسَّیَّارَةِ» آمده است)
5- صید حیوانات صحرایى یا خوردن آن در حال احرام، بى‌تقوایى است. «حُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً وَ اتَّقُوا اللَّهَ»
6- به متخلّفان باید هشدار داد. «وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»
7- ایمان به قیامت و محاسبه اعمال، عامل بازدارنده از گناه است. «وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»
پانویس
«1». تفسیر اهل بیت علیهم الاسلام ج۴، ص۲۵۸ تهذیب الأحکام، ج۵، ص۳۰۰.
«2». کافى، ج 4، ص 392.
