کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان کعبه بی نقاب در برابر حاجیان

کعبه بی نقاب در برابر حاجیان

کعبه، قبله گاه مسلمین جهان این روزها با ورود حجاج از کشورهای مختلف اسلامی، نقاب از رخسار برداشته و چهره ای دیگر به روی زائرانش گشوده است.

کعبه بی نقاب در برابر حاجیان


کعبه، قبله گاه مسلمین جهان این روزها با ورود حجاج از کشورهای مختلف اسلامی، نقاب از رخسار برداشته و چهره ای دیگر به روی زائرانش گشوده است. 


کعبه که درمرکزمسجدالحرام قرار دارد، در طول سال، دارای پرده ای سیاه با نوشته ها و آیاتی طلایی رنگ از قرآن کریم است و زائرانی که در ماههای مختلف برای انجام مناسک عمره مفرده به مکه مکرمه سفر می کنند، به طواف کعبه یکرنگ می پردازند.


هر ساله با آغاز موسم حج و حضور زائرانی در مکه که روزهای بعد، «حاجی» می شوند، کعبه نیز رنگ رخسار عوض کرده و با جلوه ای متفاوت، خود را به عاشقانش می نمایاند.


این اتفاق در روزهای اخیر نیز رخ داده است. از روز جمعه گذشته – 28 تیرماه- مصادف با 16 ذیعقده، پرده کعبه به میزان بیش از سه متر بالا رفته و سنگهای کعبه، بوسه گاه خیل عظیم عاشقانش شده است.


حدفاصل میان سنگها و پرده سیاهرنگ کعبه را نیز نواری سفید از یک پارچه پشمی فراگرفته است تا کعبه ای رنگارنگ در برابر دیدگان زائران خودنمایی کند.


هر روز جمعیتی بی شمار از زائران کشورهای مختلف، خود را به سنگهای کعبه می رسانند تا با بوسیدن یا لمس کردن آن، خود را به خدای خویش نزدیکتر احساس کنند.


از آنجا که رکن حجرالاسود بخاطر ازدحام جمعیت مشتاق دیدن و زیارت آن همواره شلوغ است و از سوی دیگر، به دلیل وجود حجر اسماعیل در حد فاصل میان رکن عراقی و شامی، دست زدن به دیوار کعبه میسر نیست، در نتیجه، دیوارهای متصل به رکن یمانی شاهد انبوه زائرانی است که در حال دست کشیدن به سنگهای کعبه هستند.


«محمد» یکی از زائران ایرانی است که پس از لمس سنگهای کعبه، دستش را به صورتش می کشد و زیر لب دعا می خواند. او می گوید: «اینجوری، احساس خوبی هنگام زیارت به انسان دست می دهد و حتما، استجابت دعا نیز در چنین لحظاتی بهتر خواهد بود. »


یک زائر سیاهپوست از کشورهای آفریقایی، کلاهش را به نشانه تبرک به سنگها نزدیک می کند و یک خانم عرب زبان هم پارچه ای را  به نشانه تبرک چند بار روی سنگهای کعبه می کشد.


بسیاری دیگر اما در حالی که دست روی سنگها گذاشته اند، دعا می خوانند و برخی نیز با حالت تضرع و گریه، حاجات خویش را از خدا طلب می کنند. با این وجود، به دلیل ازدحام جمعیت، همه این افراد، خیلی زود جای خود را به دیگران می دهند.


بر خلاف رکن حجرالاسود که همواره یکی از نیروهای سعودی موسوم به «شرطه» در حال کنترل نظم زائران به شیوه خویش است، در رکن یمانی و دیگر دیوارهای کعبه شرطه ای دیده نمی شود  مگر در ورودی حجر اسماعیل که جمعیت زیادی تلاش می کنند برای گزاردن نماز، خود را به آنجا برسانند.


کعبه شکلی مکعب مستطیل دارد. ارتفاع دیوار آن، 1/13 متر و طول و عرض آن، 11/22 در 10/22 متر است. «خانه خدا» روی قاعده ای از سنگ مرمر سفید به ارتفاع 25 سانتیمتر بنا شده که به اندازه 35 سانتیمتر جلوآمدگی دارد. سنگ های دیوار کعبه از سنگ های سیاه و سختی است که از کوههای اطراف آورده شده است.


مقدس ترین مکان از نظر دین اسلام مطابق آنچه در قرآن آمده، نخستین بار توسط حضرت آدم (ع) بنا شده و بعد، حضرت ابراهیم و فرزندش اسماعیل(ع) آن را بازسازی کرده اند. برخی رویدادها در طول تاریخ از جمله جنگ ها، آتش سوزی و سیل باعث شده کعبه چندبار بازسازی شود که آخرین آن، 1040 قمری یعنی 400 سال پیش بوده است.


با این حال، به اعتقاد مسلمانان، «حجرالاسود» از جمله سنگهایی است که در دوران ساخت آن توسط حضرت آدم(ع)، فرشتگان آن را از بهشت آوردند و آغاز طواف نیز از برابر همین سنگ است.


پرده کعبه چیست و چرا در موسم حج بالا می رود؟


پرده کعبه، جامه ای سیاه رنگ است که روی دیوارهای آن را می پوشاند.


تا آنجا که اسناد و شواهد تاریخی نشان می دهد پرده کعبه از دیرباز وجود داشته اگرچه رنگ آن از ابتدا سیاه نبوده و در دوره های مختلف تغییر کرده است.


گفته می شود نخستین بار حضرت اسماعیل (ع) پرده ای روی کعبه کشید. بعدها، قریش این سنت را ادامه داد و پرده داری کعبه برای آنان حتی پیش از ظهور اسلام به منصبی ویژه تبدیل شده بود.


بنا بر آنچه در نوشته های تاریخی آمده، در دوران اسلامی، نخست، حضرت محمد (ص) پارچه یمنی که لباسی خط دار به رنگ سفید و قرمز بود، بر تن کعبه کرد. بعد از ایشان، خلفا پارچه ای به رنگ سفید روی کعبه کشیدند. در سال 64 هجری، ابن زبیر، کعبه را با دیباج قرمز پوشاند و در دوران عباسی نیز جامه کعبه چند بار به رنگ سفید یا قرمز بود. در سال 456 هجری و دوران سلجوقیان نیز رنگ پرده کعبه به شکل دیباج زرد درآمد و در سال 614 هجری نیز سلطان الناصر عباسی، پرده ای به رنگ سبز بر کعبه پوشاند اما اندکی بعد، آن را به رنگ مشکی تغییر داد و از همان زمان تاکنون، خانه خدا با رنگ مشکی خو گرفته است.


پوشاندن پرده بر کعبه بیشتر با هدف حفظ دیواره های آن از آسیب های بیرونی و نیز، حرمت نهادن به آن صورت می گیرد. به دلیل اهمیت کعبه و پرده آن، تهیه و تولید پرده همواره از نظر سیاسی مهم بوده و برای بافندگان افتخار داشته است.


به همین دلیل، در دورانهای مختلف، حکومتهای گوناگون تلاش کرده اند افتخار بافت پرده کعبه نصب آنها شود و معمولا، دولتهایی که از قدرت سیاسی بیشتری برخوردار بودند، چنین سعادتی نصیب آنها می شد.


عباسیان، امویان، فاطمیان مصر، حاکمان یمن و در دوره هایی، برخی از قدرتهای بانفوذ محلی، کار تهیه پرده کعبه را بر عهده داشتند و نام خود را نیز بر آن می نوشتند؛ نامی که تا زمان برقراری پرده، در معرض دید طواف کنندگان قرار داشت.


مهمترین مرکز تولید پرده کعبه در این دوران، مصر بود که به داشتن هنر بافندگی عالی شهرت داشت.


بر پایه اسناد تاریخی، ایرانی ها نیز چند بار پرده کعبه را تهیه کرده اند که مشهورترین آنها، شاهرخ فرزند تیمور بود که چندین سال پرده خانه کعبه را از ایران می فرستاد.


در دوره عثمانی ها، سلاطین آن اقدام به تهیه و ارسال پرده خانه خدا به مکه می کردند.


پس از روی کار آمدن آل سعود در عربستان در سال 1343 قمری، کارگاه بافت ویژه پرده کعبه در این کشور راه اندازی شد که در طول دوره های مختلف، توسعه و تجهیز شده است، هر چند در برخی سالها، پرده کعبه همچنان در مصر تهیه می شد.


با این حال، از سال 1384 قمری – 56 سال پیش- تاکنون بافت پرده کعبه بی وقفه در داخل عربستان صورت می گیرد.


جامه کعبه در حال حاضر از ۵۴ قطعه تشکیل می شود که طول هر قطعه ۱۴ متر و پهنای آن ۹۵ سانتی متر و مساحت کلی آن به ۲۶۵۰ متر مربع می رسد. کمربند پرده نیز از ۱۶ قطعه با  محیط  ۴۵ متر و پهنای  ۹۵ سانتی متر تشکیل شده است.


برای تهیه جامه (پرده) کعبه به ۶۷۰ کیلوگرم ابریشم سفید خالص نیاز است تا با ۷۲۰ کیلوگرم مواد رنگ آمیزی ترکیب شود. دوخت کمربند و پرده دروازه کعبه نیز به رشته‌های نقره‌ای و طلا فام نیاز دارد که وزن مجموع آن به ۱۲۰ کیلوگرم می‌رسد. پرده کعبه در مجموع دارای دو بخش است؛ یکی پوشش ظاهری که همیشه رنگ سیاه دارد و دیگری پرده داخلی آن است که دارای رنگ غیر سیاه است.


اگرچه روشن نیست علت انتخاب رنگ سیاه برای پرده خانه کعبه چه بوده  اما از نظر همگان، این رنگ موجب می شود کعبه در سطح سفید مسجدالحرام به خوبی بدرخشد و جلوه کند.


رسانه های عربستان در توجیه بالازدن پرده کعبه که امسال نیز همچون سالهای گذشته در موسم حج انجام شد، نوشته اند که این کار برای محافظت از سلامت و پاکیزگی پرده و ممانعت از صدمه دیدن آن انجام می شود.


به گفته آنها، هر ساله میلیونها نفر در موسم حج به شهر مکه می آیند و تلاش می کنند کعبه یا پرده آن را لمس کنند. این وضعیت می تواند موجب صدمه دیدن پرده شود.


این در حالی است که به سنتی قدیمی، هر ساله، پرده کعبه در روز عرفه (نهم ذیحجه)، یک روز پیش از عید قربان و زمانی که تقریبا همه حجاج برای انجام مناسک در سرزمین عرفات وقوف دارند، تعویض می شود.


پس از تعویض، پرده قدیمی به موزه مکه انتقال می یابد.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران