کتابفروشی های عربستان؛ آخرین حلقه های ایران هراسی

یکی از اندیشمندان ایرانی که سالها است در ایام حج یا عمره به عربستان سفر می کند، به ستاد خبری حج می گوید: «چند سال پیش به کتابفروشی طیبه در منطقه عزیزیه مکه مراجعه کردم. دیدم دهها جلد کتاب علیه ایران، حضرت امام خمینی  (ره)، اندیشه و مذهب تشیع دارد. واقعا تعجب کردم. از پشت جلد کتابها و برخی فهرستها، تصویری تهیه و به کتابفروش مراجعه کردم.»
وی می افزاید: به زبان عربی از کتابفروش پرسیدم: اخوی، آیا کتابی علیه صهیونیستها هم داری؟ گفت: در رد صهیونیستها؟!. گفتم: بله. گفت: نه. به او گفتم: صهیونیستها دشمن ترین دشمنان اسلام هستند. آیا حتی یک کتاب علیه آنها نداری؟ گفت: نه!.
به او گفتم: اما دهها عنوان کتاب علیه شیعه و ایران داری آنهم در حالی که شیعه مذهب اسلامی و ایران سرزمین اسلامی است!
این اندیشمند ایرانی می گوید: از این حرف، آن بنده خدا سرافکنده شد و چیزی نداشت بگوید.
هفت سال پس از آن تاریخ، خبرنگار ستاد خبری حج روز گذشته از چند کتابفروشی معتبر در سطح شهر مکه دیدن کرد تا ببیند آیا تغییری در این وضعیت رخ داده است.
نخستین کتابفروشی «مکتبه الرشد» در خیابان طائف بود. یک کتابفروشی بزرگ و معتبر که فروشنده آن، یک مهاجر بنگالی بود. 
او گفت که در میان کتابهای اندیشه ای هیچ کتابی در باره اسراییل و صهیونیستها ندارد.
خبرنگار و فرد همراه او، بیش از یکساعت در میان قفسه های کتابفروشی در جست وجوی کتابهای موردنظر بودند. علیه ایران و تشیع، کتابهای بسیاری یافت می شد. «الفخ الایرانی» از انتشارات مکتبه الرشد و «عروبه الاحواز» از انتشارات داردجله اردن از جمله آنها بود اما در مورد اندیشه های صهیونیستی کتابی بدست نیامد. تنها کتاب در باره رژیم صهیونیستی، «حقیقت اسراییل» بود که 19 سال از انتشار آن می گذشت و نگاهی تاریخی به ماجرای تشکیل رژیم صهیونیستی داشت.
پس از آن به کتابفروشی «دار اجیال التوحید» در «شارع علم» مقابل دانشگاه ام القری رفتیم؛ جایی که کتابفروشی های متعدد در آنجا گرد هم جمع شده اند.
این کتابفروشی بزرگ را شهروندان سعودی اداره می کردند و در زمان بازدید، دست کم 10 مشتری در حال خرید کتاب از آن بودند. 
در حالی که مطابق معمول هیچ کتابی در باره رژیم صهیونیستی در آن دیده نمی شد، علیه شیعه و ایران کتابهای بسیاری در بخش تازه های نشر برای فروش عرضه شده بود؛ کتابهایی با چاپ نفیس و گاه چند جلدی که در آن نویسندگان وهابی تلاش کرده بودند اندیشه های شیعی را زیرسوال ببرند و یا، علیه ایران مطالبی نادرست عرضه کنند.
«مکتبه الاسدیه» در خیابان عزیزیه نیز شرایط بهتری نداشت. این کتابفروشی بر خلاف دیگر کتابفروشی ها که عمدتا در زمینه های مذهبی و اندیشه ای کتاب داشتند، آثاری از ناشران مختلف عرب را در حوزه های ادبیات، تاریخ، جغرافیا، روانشناسی، کودک و نوجوان و حتی، رمانهای ویلیام شکسپیر را به زبان انگلیسی عرضه کرده بود.
در جست وجوی کتابهایی در مورد ایران و شیعه، نتیجه بهتر از کتابفروشی های قبل نبود همانطور که هیچ نسخه ای در باره اسراییل و رژیم صهیونیستی در آن به چشم نخورد.
جالب آن بود که خود کتابفروشها نیز پاسخی برای این وضعیت نداشتند و توضیح در باره وضعیت بازار نشر عربستان را به مسئولان این کشور و انتشاراتی ها حواله می دادند.
«حسین غفاری» از کارشناسان حوزه نشر و کتاب عربستان در این باره می گوید: بازار نشر در عربستان، عمدتا مذهبی و در انحصار یک تفکر سلفی است که خصوصا از دانشگاه مدینه و ام القرای مکه تغذیه می شود.
به عقیده وی، در سالهای اخیر به نظر می رسد چند اتفاق در این زمینه افتاده است. نخست آنکه، ابن تیمیه مهم ترین رهبر فکری این جماعت به شمار می رود و با توجه به زیاده نویسی وی مطالب مختلفی در ساحات مختلف می توان در کتب او جستجو کرد. توجه به ابن تیمیه با رویکردهای منهج شناسی، جمع آوری آرای او در یک مساله و بحث بر سر آن، ترمیم چهره ابن تیمیه و معرفی او به عنوان یک عالم منصف از جمله این محورها است.
 غفاری در باره اتفاق دیگر در بازار نشر عربستان می گوید: پایان نامه های دانشگاهی مهمترین دستاوردهای تفکر سلفی است و با توجه به تعداد زیاد فارغ التحصیلان دانشگاههای یادشده، بخشی از پایان نامه های آنان به کارهای تطبیقی میان شیعه و اهل سنت وهجوم به تشیع اختصاص دارد.
این کارشناس بازار نشر عربستان خاطرنشان می کند: در چنین شرایطی، کتابهای تند و صریح علیه شیعه همچنان در عربستان منتشر می شود.
وی توضیح می دهد: داعیه دار این کتب، کتابهای قفاری و قصیمی بود که هنوز هم عرضه می شود و علاوه بر آن، کتب برقعی هم مشتریان خود را دارد.
در میان کتابهای جدیدی که در این حوزه انتشار یافته است، نه یک رویکرد انتقادی بلکه مطالبی از سر کینه و بغض علیه شیعه به چشم می خورد.
یک کارشناس دیگر هم که خواست نامش فاش نشود، می گوید: در بازار نشر عربستان در بخش سیاسی کتابهایی علیه ایران و در باره موضوعاتی نظیر انرژی هسته ای، حقوق اقلیتها و یا با اسم جعلی خلیج عربی چاپ می شود  که در صدد اثبات عربی بودن خلیج فارس و منطقه اهواز است.
 در میان همه این فعالیتها در بازار نشر عربستان، اما کتابهایی با رویکردهای تاریخی و سیاسی خصوصا بحث های ضد امریکا یا غرب و یا اسراییل جایگاهی ندارد.
یکی از روحانیون فرهیخته در این باره تصریح می کند: باید به روشن بینی پیر جماران (ره) درود فرستاد که در چهار دهه قبل، مرزهای اسلام ناب را از اسلام امریکایی جدا کرد. اسلام ناب، اسلام مقاومت، ایستادگی و آزادگی است که مظهر آن، ایران اسلامی است در حالی که اسلام امریکایی، وابستگی، ذلت، وادادگی و تسلیم در برابر دشمن را ترویج می کند.
وی می افزاید: البته، در طول دوران پیروزی انقلاب اسلامی، جراید عربستان نگاه خوبی به کشورمان نداشتند. در وهله اول، طرفدار صدام  و خلق عرب بودند و در دهه های بعد نیز در دنباله روی از مستکبرین، علیه انقلاب اسلامی و راه نورانی امام (ره) می نوشتند و در همین ماههای حج، جراید عربستان پر بود از سمپاشی علیه تنها کشور مستقل جهان اسلام که می خواهد خود راهش را انتخاب کند و زیر بار زور نرود.
این روحانی اندیشمند تصریح می کند: نتیجه اسلام امریکایی آن می شود که پس از آن همه مبارزه مدعیانش با اسلام ناب و همکاری با مستکبرین، خود امریکا از آنها به عنوان «... شیرده» نام می برد.
در مجموع، به نظر می رسد دست کم طی 7 سال گذشته تغییری ماهوی در رویکردهای بازار نشر کتاب عربستان رخ نداده است.  این در حالی است که از آن زمان تاکنون، ایران اسلامی محبوب تر شده و بدخواهان آن در انزوای بیشتری قرار گرفته اند.
به راستی، پایان این ایران هراسی به کجا ختم می شود؟!