الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی

الگوی «مداحی پندآموز» به روایت مداح دهها ساله حرم رضوی

حجت‌الاسلام سیدجعفر ماه‌رخسار مداح ۷۳ ساله حرم مطهر رضوی است که بیش از ۵۰ سال افتخار مداحی اهل بیت علیهم‌السلام را دارد و معتقد است مداحی باید پندآموز باشد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، اینجا، قطعه‌ای از بهشت و مدفن نگین انگشتری ولایت است، شهری که عشق به اهل بیت علیه‌السلام هنوز هم از پس روزهای سرد و گرم روزگار، عاشقان بسیاری را برای لحظه‌ای درد و دل کردن با هشتمین امام شیعیان و گوش سپردن به مدح و ثنای مداحانی که حضرت سلطان (ع) را خطاب می‌کنند، راهی صحن و سرای این امام همام می‌کند، همان امامی که نوکری کردن و خادمی‌اش هم نشان افتخار دارد.


حجت‌الاسلام سید جعفر ماهرخسار مداح ۷۳ ساله قطعه‌ای از بهشت است که به گفته خودش بیش از ۵۲ سال مدح اهل بیت می‌کند.


ماه رخسار تیرماه امسال به عنوان خادم فرهنگ رضوی، این نشان افتخار را دریافت کرد.


نزدیک شدن به ایام شهادت امام رضا علیه السلام بهانه‌ای شد تا با این خادم بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) به گفت‌وگو بنشینیم.


متولد کجا هستید و چه شد که وارد کار مداحی شدید؟


در سال ۱۳۲۵ در روستای ابرده متولد شدم، زمستان‌ها به مشهد می‌آمدیم و تابستان‌ها آنجا بودیم. بعد از کلاس ششم، درس حوزه را آغاز کردم.


یک روز کنار منزل پدری ما در طبرسی، ولادت امام زمان (عج) را جشن گرفته بودند، همه می‌خواندند، بنده هم رفتم خودم را امتحان کردم و سه بیت شعر از حسان حفظ بودم که خواندم، بعد دوستان گفتند صدای خوبی داری، من را با جلسات مداحی آشنا کردند و در این مسیر قرار گرفتم و دیگر درسم را ادامه ندادم.


از اینکه حوزه را ادامه ندادید پشیمان و یا ناراحت هستید؟


 اگر درس عربی را ادامه می‌دادم مبتدا و خبر عربی را بهتر می‌فهمیدم، موصول و فعل را بهتر متوجه می‌شدم، انسان هرچه بیشتر علم و سواد داشته باشد بهتر است، در حوزه‌های آن زمان روی ادبیات عرب بسیار خوب کار می‌کردند، یکی از درس‌های آسان آن، حفظ کردن کتاب هزار شعر عربی بود؛ بهتر بود که من درس می‌خواندم اما از این کار مداحی هم راضی هستم و خدا را شاکرم که من را در مسیر مدح اهل بیت(ع) قرار داد.


بیشتر از شعرهای کدام شعرا استفاده می‌کنید؟


شعرهایم از مرحوم کرمانی، مرحوم صغیر اصفهانی و بیشتر از شاعران مشهدی مثل قاسم ثابت، خسرو احتشام‌فر، سیدرضا مؤید و محمدجواد غفورزاده(شفق) است.


 از همان ابتدا که گاهی در جلسات، خدمت مقام معظم رهبری می‌رسیدیم، ایشان تاکیدشان بر این بود که شعر خوب حفظ کنید و اشعارتان بی‌محتوا نباشد، می‌گفتند که شعر باید محتوایش مردم را حرکت دهد و ادبیات عربی و فارسی مردم را بالا ببرد و فرهیخته باشد، ایشان با شعرهای بی‌محتوا و بی‌قافیه موافق نبودند.


قبل شما کسی هم در خانواده مداح بوده است؟


خیر، پدر من خوش صدا و قرآن دوست بود اما مداح نبود و  تنها من در این مسیر قرار گرفتم.


برای مردم جالب است که یک نفر هم مداح باشد و هم منبری، شما ظاهرا منبر هم می‌روید، درست است؟


 بله بیشتر از ۵۲ سال است که در دهه آخر محرم و دهه آخر صفر به هیأت سجادیه کاشان می‌روم امسال هم انشالله می‌روم.


از ارتباطتان با مقام معظم رهبری بگویید که چطور این ارتباط شکل گرفت؟


 آشنایی من و مقام معظم رهبری قبل از انقلاب در مجالس امام حسین(ع) شکل گرفت، هنوز هم گهگاهی افتخار دیدار ایشان نصیبم می‌شود، یک بار که ایشان مشهد بودند و من خدمتشان رسیده بودم، از من پرسیدند هنوز روضه‌های قدیمی را می‌روید؟ گفتم بله آقا، ایشان نکته ارزشمندی گفتند و آن این بود که گفتند هرچه هست در همان روضه‌ها است اخلاص و پاکی در همان مجالس است، شما این مجالس را ترک نکنید و ما هم هیچ وقت ترک نکردیم.


شما در اوایل انقلاب فعالیت‌های انقلابی هم داشتید، کمی در خصوص آن موقع برایمان بگویید؟


بله، آن زمان هر کس به نوعی سعی می‌کرد به پیروزی انقلاب کمک کند، من هم بنا بر شغلی که داشتم و به سفارش اساتید و به ویژه حضرت آقا، شعرهایی می‌خواندم که بوی انقلاب می‌داد، مثلا یک شب در کاشان شعر «اشک یتیم» سروده پر مایه پروین اعتصامی را خواندم، مضمون این شعر در مزمت ظلم و ستم پادشاهان بر مردم بود، صبح از طرف شهربانی آمدند مرا بردند و تا شب نگه داشتند، بالاخره شب با وساطت بزرگان آن شهر آزاد شدم.


در مشهد هم دستگیر شدید؟


بله، در مشهد هم از همین اشعار انقلابی که مقام معظم رهبری سفارش کرده بودند می‌خواندم و از این طریق فعالیت ضد رژیم می‌کردم؛ یک روز در پایین خیابان در میان جمعیت بسیار انقلابی، شعری از پروین اعتصامی خواندم به نام «شکایت پیرزن» که در واقع اعتراض یک پیرزن به ظلم و جور پادشاه زمان خودش است سپس از طرف شهربانی من را دستگیر کردند و بردند که روز بعد با وساطت آزاد شدم.


در خصوص سبک‌ها و انواع مداحی‌های جدید چه نظری دارید؟


خداوند انشاء الله این جوان‌ها و بچه‌ها را حفظ کند، نظرم این نیست که اینطور خوانده نشود، اما می‌گویم این خواندن‌ها برای امام حسین(ع) و ائمه اطهار را مخلوط با آهنگ‌ها و خواندن‌های دیگر نکنید، قداست مداحی را حفظ کنید.


منظورتان این است که از شعرهای فاخر استفاده شود؟


 بله، نظر خود حضرت آقا هم این است، چه بعد انقلاب چه قبل آن، وقتی شعر درست می‌خواندیم ایشان تایید می‌کردند، امروزی‌ها سینه زنی و زنجیر زنی دارند اما آنطور که باید حال درونی‌شان عوض بشود نیست.


خاطره‌ای از نقدهای مقام معظم رهبری به مداحی‌ها در ذهن دارید؟


خاطره بسیار است، قبل از انقلاب من یادم است شبی هوا سرد بود، بعد از پایان یک جلسه، من یک فولکس داشتم و قرار شد حضرت آقا و یکی از دوستان مشترک را که شاعر بود به منزلشان برسانم، در مسیر حضرت آقا برگشتند به طرف دوست شاعرشان که در صندلی عقب نشسته بود و گفتند قاسم آقا بهتر نبود شعری بخوانی که مردم را حرکت بدهد به قول خودمان فرهیخته باشد، آن بنده خدا گفت حالا ببینیم انشالله چشم، از آن زمان بنده خدا شعرهایش فرهیخته‌تر شد، روزی من از شعرهای خوب او در محضر مقام معظم رهبری خواندم، ایشان فرمودند این شعرهای آقا قاسم است؟ گفتم بله، ایشان لبخندی از سر رضایت و تایید زدند و گفتند پس تذکر من اثر داشته است.


چه توصیه‌ای به مداحان جوان دارید؟


همیشه به مداحان جوان توصیه کرده‌ام که شعرهای پند آمیز حفظ کنند و بخوانند، غزل‌های گنگی که کسی‌ معنایش را نفهمد شاید قشنگ باشد و بعضی‌ها متوجه بشوند اما عوام پسند نیست، شعری خوب است که عوام پسند باشد مثلا اشعار صائب هم عوام پسندانه و هم سطح بالا دارد و خیلی قشنگ است مردم پسند می‌کنند. در واقع شعرهایی که یک سری مبانی اخلاقی، مطالبات درست و امر به معروف و نهی از منکر داشته باشد.


خیلی وقت ها به مداح ها گفتم تا زمانی که جوان هستید برخی شعرها را حفظ کنید چراکه وقتی پیر شوند نمی‌توانند اشعار را حفظ کنند، این اشعار در آینده به کارشان می‌آید و خود آدم نیز لذت می‌برد، وقتی مداح شعر را حفظ باشد، دیگر دغدغه نگاه کردن از روی کاغذ یا خاموش کردن چراغ‌ها نیست.


بهتر است که مداح غزل، مدح و پند را حفظ کند اکنون مد شده و بیشتر مداح ها از روی کاغذ و تبلت می‌خوانند و زحمت هم نمی‌کشند، این وابستگی به کاغذ و تبلت خوب نیست، از حافظه‌تان استفاده کنید.


لازمه مدح و ثنای ائمه چیست؟


مداح اول باید بداند مدح و ثنای چه کسی را می‌خواهد بگوید، برای چه کسی می‌خواهد شعر بخواند و یاد بگیرد شعرهایی بخواند و حفظ کند که مطابق با آیات قرآن و کلمات معصومین باشد، نمی‌گویم نخوانند، جوان‌ها را جذب نکنند می‌گویم غذای روح خوبی به آنها بدهند.


بعضی از مداحان جدید معتقدند که برای جذب جوانان به مجالس امام حسین(ع) موسیقی را بیشتر وارد مداحی کنند نظر شما چیست؟


به مداحان احترام می‌گذارم که قصد دارند جوان‌ها را جذب کنند، اما به چه قیمتی؟ حاصل چنین مجالسی فقط گرفته شدن وقت است، آن برکات معنوی و تحول درونی با این شکل اجرا، محقق نمی‌شود، چنانچه به برخی از مجالسی که برگزار می‌شود دقت کنید، متوجه می‌شوید اشکی در گوشه چشم‌ها پیدا نمی‌شود چون قداست مقام ائمه(ع) آنطور که باید حفظ نمی‌شود بنابراین برکات معنوی هم ندارد.


چند سال است شما مداح هستید این شغل چه آثاری و برکاتی در زندگی شما داشته است؟


بیش از ۵۲ سال است مداح هستم، این کار برکات بسیاری داشته است الحمدلله از برکت امام حسین(ع) هر جایی رفتم این مردم به حرمت آقا امام حسین(ع) به من هم احترام گذاشتند، تا کنون هم در زندگی ام به گره کور و مشکل بغرنجی برخورد نکرده‌ام و ارباب حواسش به نوکرانش هست، هر چه دارم از برکت ائمه اطهار(ع) است.


مداحی برای اهل بیت آن هم در کنار مضجع منور علی ابن موسی الرضا حال و هوای دیگری دارد، شما چطور وارد این آستان مقدس شدید؟


قبل از انقلاب با مرحوم آیت‌الله طبسی در مجالس اباعبدالله(ع) آشنا شده بودم، بعد از انقلاب هم من و مرحوم حسین زاده جزو انقلابیون رفت و آمد داشتیم و همین مسأله زمینه همکاری ما با آستان قدس را فراهم کرد؛ قرار شد آقای حسین زاده دعاها را بخواند و چون صدایم قوی‌تر بود روضه‌ها را بنده بخوانم از همان موقع ماندگار شدیم.


اگر مداح نمی‌شدید فکر می‌کنید اکنون چه شغلی داشتید؟


مداح شدم و به همین هم افتخار می‌کنم، راستش سراغ کار دیگری هم نرفتم، البته برخی از دوستان شغلی دیگری هم دارند و برای رضای امام حسین(ع) و خدا رایگان می‌خوانند، به عقیده من این بهتر بود ولی من در این مسیر قرار گرفتم.


به چشم خودتان کرامتی از اهل بیت مشاهده کردید؟ مخصوصا امام رضا(ع) که بیشتر شما آنجا حضور داشتید؟


 از کرامت اهل بیت همین بس است که امام رضا(ع) من گریزپا را به مداحی درگاه خودش پذیرفته است، عالی‌ترین کرامتی است که در وصف نمی‌گنجد؛ من هم برای مداحی در درگاه امام رضا(ع) حساب مالی باز نکردم، گفتیم هرچه خدا بخواهد همان می‌شود همین که ما را پذیرفته‌اند افتخار می‌کنیم.


هر وقت هر چه خواستیم به ما عنایت کردند مثلا مادرم سردردهای بسیار شدیدی داشت، یک شب ماه محرم بود به منزل رفتم، مادرم را دیدم که از شدت سردرد تا نیمه شب ناله می‌کرد، رفتم حرم امام رضا(ع)، به آقا گفتم آقا ما از سر شب برای شما داد زدیم و مداحی کردیم برای پدر بزرگوارت روضه خواندیم، یک نظری به مادرم بکنید و از این درد مزمن نجاتش دهید، وقتی برگشتم مادرم حال خوب بود و تا وقتی زنده بودند دیگر سردردی به‌ خود ندید.


سوزناک‌ترین شعری که خواندید برای کدام یک از حضرات معصومین(ع) بوده است؟


اشعاری که در وصف حال حضرت فاطمه زهرا(س) می‌خوانم همیشه برای خودم سوزناک‌ترین است، مظلومیت، شجاعت و جان سپر کردن برای ولایت و جلوگیری از ورود بدعت‌ها در دین پیامبر(ص) همه به وسیله یک زن جوان که در نهایت باعث می‌شود در اوج مظلومیت به شهادت برسد، از این سوزناکتر مگر می‌شود؟


بزرگترین خواسته شما از امام حسین (ع) چیست؟


اولین و بزرگترین خواسته‌ای که همیشه در دعاهایم مدنظر دارم، سربلندی و رشد و عزت نظام جمهوری اسلامی ایران در تمام جهان بوده و هست، بعد از آن اینکه ائمه (ع) هم در دنیا و هم آخرت دست من و خانواده ام را بگیرند و بچه هایمان دنباله روی راه ائمه(ع) باشند که تنها راه نجات و سعادت در دنیا و آخرت وصل بودن به این خاندان است.


در سال‌های اخیر دشمن از طرق مختلف تلاش کرد ارادت مردم را به روضه‌ها و مجالس امام حسین(ع) کم کند، به نظر شما چقدر موفق شده اند؟


دشمنان موفقیتی به دست نیاورده اند، ایرانی جان و خونش با محبت اهل بیت(ع) عجین شده، هنوز هستند کسانی که برای مجالس ائمه(ع) هزینه می‌کنند ‌و پرچم آقا را سرافراز نگه داشته اند، با این وضعیت اقتصادی مردم مانند قدیم ۳۰ سال قبل نمی‌توانند هزینه کنند اما روضه هست، علاقه مردم کم نشده است دلیل آن هم‌ همین اربعین حسینی است که مردم بسیاری هم به زیارت رفتند، علاقه مردم به اهل بیت الحمدالله خوب است ولی شکل آن فرق پیدا کرده است.


حرف آخر؟


قدر حرفه خود را در رسانه بدانید، کاروانی که از شام به کربلا می‌رود، سردمدارانش حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) هستند؛ روزی که وارد شام شدند یک وضعیتی داشتند اما زمان خروج وضعیت خیلی متفاوت شده بود، مردم شام در مصیبت اباعبدالله ماتم زده بودند.


کاری که حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) بعد از واقعه عاشورا در شام و مدینه انجام دادند بیان واقعیت‌ها و روشنگری بود، کار رسانه‌ای مگر غیر از این است؟ پس قدر حرفه‌تان را بدانید زینب‌گونه جلو بروید و خدا را همیشه در نظر داشته باشید تا مورد عنایت اهل بیت(ع) قرار بگیرید.


منبع: فارس




مطالب مرتبط

نظرات کاربران