نگارش جلد دوم مفاتیح‌الجنان به قلم آیت‌الله جوادی‌آملی
مدیر پروژه تدوین کتاب «مفاتیح‌الحیات» یا «دومین جلد مفاتیح‌الجنان» از تالیف بیش از 70 درصد این اثر توسط آیت‌الله جوادی آملی خبر داد و اظهار داشت: این اثر با توجه به نیازهای کنونی بشر امروز، فرهنگ زندگی در جوامع جدید را بر اساس روایات بازآموزی می‌کند.
حجت‌الاسلام يدالله مقدسي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، عنوان كرد: با مطالعه «مفاتيح‌الجنان» به اين نكته مي‌رسيم كه اين اثر بخش‌هايي از نياز انسان در زمينه بندگي، طاعت و عبادت خداوند را كه در شمار نيازهاي معنوي‌اند، در قالب بيان عباداتي مانند نماز، دعا و مناجات عنوان مي‌كند، اما برخي ديگر از نيازها نيز وجود دارند كه انسان در زندگي اجتماعي و در تعامل با ديگران با آنها رو‌به‌روست. اين نيازها در تعاملات انساني، ارتباط انسان با ساير موجودات، طبيعت و نحوه معيشت و زندگي فردي او متجلي مي‌شوند.
وي ادامه داد: كتابي كه اكنون آيت‌الله جوادي آملي در حال نگارش آن است، به اين دسته از نيازهاي انساني توجه دارد و مي‌كوشد با استناد به روايات گوناگون، اعمال انسان را در زندگي اجتماعي شرح دهد و راهنمايي براي انواع تعاملات وي باشد.
حجت‌الاسلام مقدسي با اشاره به خلاء موجود در حوزه كتاب‌هايي كه زندگي شهروندي و معيشت در دنياي كنوني را با استناد به روايات و سخنان بزرگان دين عنوان كنند، اين موضوع را يكي از انگيزه‌هاي تاليف اين كتاب از سوي اين مرجع تقليد شيعي برشمرد و توضيح داد: چنانچه چنين اثري برگرفته از آموزه‌هاي دين در اختيار مردم قرار گيرد تا آنها به لحاظ اعتقادي و مباني ديني به اين دسته از وظايف خود آشنا شوند و به آن عمل كنند، بسياري از مشكلات اجتماعي در حوزه‌هاي رفتاري از ميان خواهد رفت.
مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج يادآور شد: به عنوان نمونه، روزها و مناسبت‌هاي فراواني در سال داريم كه از جمله مي‌توان به روز طبيعت اشاره كرد. بنابراين اين سوال ايجاد مي‌شود كه آيا از نگاه آموزه‌هاي ديني، در اين روز و براي استفاده از طبيعت، مردم وظيفه‌اي در قبال نگهداري و حفظ محيط و منابع طبيعي دارند؟ به يقين دين در اين زمينه نيز توصيه‌ها و راه‌كارهايي را براي مردم جامعه عنوان مي‌كند.
وي با اشاره به ضرورت گردآوري و استخراج اين نكات از ميان منابع ديني و تاثير آنها در حل بخشي مشكلات و معضلات اجتماعي، گفت: چنانچه مردم و اقشار گوناگون جامعه بدانند كه اگر خاري را از سر راه ديگران بردارند، يك فضا آلوده را پاكسازي و سالم كنند و ... علاوه بر فوايد اجتماعي آن، از نظر معنوي و در نزد خداوند چه جايگاهي خواهند يافت، اهتمام بيشتري به اين امور مي‌يابند. مطالعه اين كتاب اين انگيزش معنوي را در افراد جامعه ايجاد مي‌كند كه با استفاده از روايات مي‌توانند بخشي از رفتارهاي اجتماعي و تعاملات خود را سامان بخشند.
مدير پروژه تدوين كتاب «مفاتيح‌الحيات» با تاكيد بر اين كه اين اثر آيت‌الله جوادي آملي همان نقش كتاب «مفاتيح الجنان» را در امور اجتماعي مردم بازي مي‌كند، گفت: اين كتاب در چهار بخش اصلي توصيه‌هايي را از زبان دين و در حوزه مسايل اجتماعي زندگي شهرنشيني دربر مي‌گيرد. «نوع ارتباط انسان‌ها با يكديگر» اعم از مسلمان و غير مسلمان، نخستين بخش «مفاتيح الحيات» را شكل مي‌دهد و نوع برخورد «انسان با طبيعت و استفاده از منابع طبيعي» دومين بخش اين كتاب به شمار مي‌آيد.
وي يادآور شد: اين استاد عرفان و فلسفه در سومين بخش اثرش «تعامل انسان با حيوانات» را مد نظر قرار داده و با اشاره به حقوق حيوانات، دستورالعمل‌هايي را عنوان مي‌كند. همچنين «وظايفي كه انسان در زندگي فردي خود دارد» اعم از نحوه معيشت، كار و تلاش، تحصيل علم و ... بخش نهايي اين كتاب را تشكيل مي‌دهد.
حجت‌الاسلام مقدسي نحوه برخورد و رفتارهاي اجتماعي افراد جامعه نظير زمان حضور در زيارتگاهها، تجمعات گوناگون اجتماعي، ديني، مذهبي، حضور مردم در خيابان‌ها و ... را از جمله انگيزه‌هاي تاليف اين نوشتار براي بازسازي روابط و تعاملات زندگي در شهر خواند و يادآور شد: دومين جلد مفاتيح‌الجنان، فرهنگ زندگي در جوامع جديد را بر اساس روايات بازآموزي مي‌كند.
وي درباره نوع نگاهي كه اين كتاب به زندگي و وظايف افراد جامعه دارد، اظهار داشت: با وجود وظايفي كه دولت و نهادهاي مرتبط دارند، علاوه بر زمان‌هاي عادي، در برخي از روزهاي خاص و تجمعات مردمي در مكان‌هايي مانند زيارتگاهها، مردم در نگهداري از محيط و حفظ آنچه خداوند در اختيار ما قرار داده، ممكن است غفلت‌هايي داشته باشند، بنابراين اين كتاب با يادآوري وظايف افراد جامعه و حقوق ديگران، مي‌كوشد تعاملات اجتماعي را بر مبناي آموزه‌هاي ديني تنظيم كند.
مدیرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحیانی معارج، هدف رسالت اصلي اين نوشتار را تبين دستورات ديني در ابعاد گوناگون فردي و اجتماعي براي مردم جامعه همراه با توصيف اجر معنوي و دنيوي امور خواند و گفت: بيان پاداش انجام امور گوناگون به ويژه كمك‌رساني و وظايفي كه در قبال تك تك افراد جامعه، آسيب‌ديدگان و ... داريم، ساختار اصلي اين اثر را مي‌سازند. مردم بايد از اين موضوعات آگاهي داشته باشند تا با كاستن از مشكلات، زمينه پيشرفت‌هاي گوناگون اجتماعي فراهم شود.
پژوهشگر حوزه دين با توجه به اين كه نگارش به‌كار گرفته شده در اين كتاب تخصصي نيست و با متني استوار و متين به رشته تحرير در آمده است، مخاطبان آن را عامه افراد جامعه برشمرد و گفت: اين كتاب با توجه به ذكر تمامي منابع در پانوشت اثر، مي‌تواند زمينه تاليفات و پژوهش‌هاي آتي را فراهم كند.
اكنون آيت‌الله جوادي آملي تاليف حدود 70 درصد متن اين كتاب را انجام داده است و پيش‌بيني مي‌شود اين كتاب تا نيمه نخست سال 90 از سوي موسسه فرهنگي ـ تحقيقاتي اسراء منتشر و روانه بازار نشر شود.