زندگی امام سجاد(ع) در آینه مکتوبات
به مناسبت سالروز ولادت امام سجاد (ع) کتاب‌های مفید و خواندنی درباره زندگانی و سیره این امام بزرگوار معرفی می‌شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج به نقل ازایکنا؛ با طلوع چهارمین خورشید آسمان امامت و ولایت، حضرت علی بن الحسین (ع)، آن حضرت ۳۵ سال امامت کرد و زمانی به امامت رسید که جامعه روزگار پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته بود و وارث شرایطی بود که کج‌اندیشی، فرصت‌طلبی، عدالت‌گریزی، دنیاپرستی و عافیت‌طلبی از ویژگی‌های بارز آن بود.
پیامبر اکرم (ص) پس از بیست و سه سال نورافشانی و در واپسین لحظات عمر خویش فرمودند، «از میان شما رخت می‌بندم در حالی که کتاب خدا و مفسران این کتاب که اهل بیتم باشند را در میانتان باقی می‌گذارم و آگاه باشید این دو از هم جدایی ناپذیرند تا زمانی که در قیامت به من ملحق شوند». در واقع اهل بیت پیامبر (ص) به عنوان الگویی مناسب معرفی شده‌اند تا مردم جوامع گوناگون پیشوایانی برای زندگی خود داشته باشند.
راهیابی به مسیر صحیح زندگی الهی نیازمند مطالعه هر چه بیشتر در سبک سلوک و سیره اهل بیت (ع) است. در ادامه بسته مطالعاتی به بیان و توضیح هر چه بیشتر زندگانی و سیره رفتاری امام چهارم شیعیان، حضرت زین العابدین (ع) پرداخته است تا دریچه جدیدی را برای شناخت بیش از پیش آن حضرت به روی مخاطبان بگشاید.
نگین حلقه بندگی، نوشته مهدی قزلی، انتشارات امیرکبیر
ساده‌نویسی و کوتاه‌نویسی در نثر از فنون خاصی در نویسندگی است که اثر را قابل فهم‌تر و جذاب‌تر می‌کند، حال اگر این فن در بیان معارف عمیق به کار برده شود، جذابیت و کشش آن را دو چندان می‌کند، مجموعه «نگین حلقه بندگی» کتابی با این ویژگی است و نویسنده سعی کرده با کنکاش در گزیده‌هایی از سیره امام سجاد (ع) به واکاوی شخصیت و زندگی پیشوای پنجم پرداخته و زمینه آشنایی با ایشان را فراهم کند. دوران امامت سی و پنج ساله ایشان و نوع مبارزاتشان، شیوه بیان معارف در اوج خفقان اموی، رشد جامعه شیعه و تقویت مبانی آن بعد از حادثه عاشورا از مطالبی است که قزلی در این اثر بیان کرده است.
علی‌بن الحسین (ع) امام سجاد، نوشته مرضیه محمدزاده، انتشارات دلیل ما
کتاب در دو فصل به نگارش درآمده است، فصل اول با نام زندگانی تاریخی امام سجاد (ع) شامل ۱۰ بخش است که با طلوع خورشید شروع می‌شود و مسائلی، چون ولادت، سیره عملی، نصوص و دلایل امامت، اوضاع اجتماعی، سیاسی عصر امام و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی امام، مبارزات امام در واقعه کربلا، دوران اسارت تا ورود امام به مدینه، جنبش‌های مسلحانه عصر امام و برخورد امام با آن جنبش‌ها، حاکمان هم‌عصر امام و برخورد امام با آنان، علل عدم قیام امام بر علیه حاکمان وقت و شهادت آن بزرگوار را در برمی‌گیرد. در انتهای این بخش سخنانی ارزنده از امامان معصوم و سایر بزرگان در مورد امام آمده است.
فصل دوم شامل ۹ بخش است و اختصاص به زندگانی معرفتی امام سجاد (ع) دارد و حیات آن امام از منظر علمی مورد کنکاش قرار می‌گیرد. در ابتدا اوضاع فرهنگی عصر امام مورد بررسی واقع و فعالیت‌های آن حضرت و شاگردان بزرگوار ایشان مطرح می‌شود. در بخش‌های دیگر این فصل بررسی گرایش‌های الحادی عصر امام، ادعیه صحیفه سجادیه، رساله حقوقیه، تفسیر آیات، کلمات قصار، مسئولیت‌شناسی از دیدگاه امام و سایر ادعیه مطرح می‌شود. اشعار منسوب به آن حضرت بخش پایانی این فصل را تشکیل می‌دهد.
زندگانی علی بن الحسین، نوشته سیدجعفرشهیدی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
کتاب حاضراز سلسه عناوین تاریخی تحلیلی از نویسنده محقق مرحوم سید جعفر شهیدی است که به رشته تحریر درآمده است، آنچه در این کتاب آمده، مطالبی است که تمامی مورخان اسلامی و حتی غیرمسلمانان، آن را پذیرفته‌اند. صاحب اثر کوشیده است با بیان آنچه در اسناد تاریخی مورد اعتماد بوده، چهره راستینی از آن سیره و زندگی آن امام همام ارائه دهد.
در ابتدای کتاب مولف شرحی از اوضاع آموزش عقاید در مکتب خانههاى قدیم و کمبود‌هایی که در شناساندن مقام امامت وجود داشته و سپس وارد بحث اصلی کتاب می‌شود و از تولد امام تا شهادت ایشان را مورد بررسی تحلیلی قرار می‌دهد.
اوضاع مناطق مسلماننشین در زمان حضرتش، بررسی عوامل حادثه‌ساز عاشورا، حرکت بیدارکننده امام در کوفه و در دربار اموی، سیر مسیر کاروان از کوفه به شامات و نقد و بررسی اقوال مقتل نویسان، ذکر گفتار‌ها و بیاناتی کوتاه از حضرت، ذکر رساله حقوق شارحان و ترجمه‌کنندگان صحیفه سجادیه همگی بخشی از مطالبی است که در این اثر آمده است.
بررسی نقش امام سجاد در رهبری شیعه پس از واقعه کربلا، محسن رنجبر، انتشارات مؤسسه امام خمینی
امامت پیشوای پنجم مصادف بود با حکومت شش نفر از حاکمان اموی که می‌توان به حق گفت این دوران یکی از سخت‌ترین و پر اختناق‌ترین دوران‌های حکومت امویان به شمار می‌آمده است. درست زمانی که حاکمان، بدون هیچ پرده‌پوشی به مقدسات اسلام اهانت می‌کردند و زیردستان آنان نیز سخت‌ترین رفتار‌ها را با شیعیان انجام می‌دادند.
دورانی که به شهات بسیاری از مورخان، دوره ناامیدی از پیروزی حرکات انقلابی، نام گرفته است، اما سؤال اینجاست اگر در برهه‌ای از زمان، قیام و هدایت سیاسی مردم امکان پذیر نبود، آیا هدایتگری و تهذیب روحی بندگان خدا نیز امکان‌پذیر نبود؟ پرداختن به این موضوع و نقش امام سجاد (ع) در مدیریت مسائل گوناگون و نقش حضرتش در تقویت بنیان‌های فکری و اعتقادی مکتب تشیع هدف از تالیف اثر حاضر است و مولف کوشیده تا در ضمن فصول کتاب به این پرسش پاسخ پاسخ دهدکه آن امام همام، چگونه پس از واقعه کربلا شیعه را هدایت و رهبری کردند تا آنان را از خطر حوادث مصوم داشته و از نابودی برهانند.
امام سجاد(ع)، جمال نیایشگران، نوشته احمد ترابی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی
اثر حاضر را از جهت رجوع به منابع مهم و دست اول و و جامعیت پژوهش و گستره اطلاعات مرتبط با زندگی و سیره امام سجاد (ع) در نوع خود قابل توجه است و به نوعی می‌توان آن را مکتوبی راه‌گشا برای محققان دانست، به ویژه آنچه به غنای محتوایی ان افزوده، اضافه کردن مجموعه‌ای از فهرست‌وار‌ها از نکات و موضوعات کلیدی متن در شناخت افراد و نام‌های اماکن به انتهای کتاب است. ذکر این نکته ضروریست که نویسنده به خوبی اقوال گوناگون در موضوعات مطروحه را دسته بندی کرده و با نثری روان آن را به مخاطبان خود ارائه کرده است.
این کتاب در پنج فصل گردآوری شده و مطالبی مانند گفتار‌هایی پرامون ولادت تا شهادت حضرتش، صفات اخلاقی، و سیره اجتماعی و عبادی آن امام همام، مواضع بیدارکننده ایشان دربرابر حاکمان زمان، معرفی بیش از یکصد تن از اصحاب و شاگردانشان و بررسی اجمالی زندگی برخی از آن‌ها و ... را می‌توان به عنوان نمونه ذکر کرد.
در مکتب پیشوای ساجدان، علی قائمی، انتشارات امیری
صاحب اثر مقدمه کتاب را با بیان شیوه مبارزاتی امام شروع کرده و دعا را یکی از کاربردی‌ترین ابزار‌های بیداری و هدایتگری دانسته که توانست موضوعاتی مانند مسایل عقیدتی کلامی و اخلاقی، و بیان حقوق و تکالیف اسلامی و آداب احکام دینی را برای تشنگان معارف الاهیه و تابعان واقعی بیان کند و باعث تقویت بنیان‌های تشیع از عصر حضور معصوم تا زمان حاضر شود.
وی با شرح بسیط از زندگی آن حضرت، کوشیده تا به شناخت مکتب حضرتش و جنبه‌های فکری و شیوه رهبری ایشان دست یابد و عظمت حرکت امام را توصیف کند تا بدین وسیله به شبهات منکران و جاهلان نیز پاسخ داده و از ارزش حرکت امام سجاد (ع) دفاع کند. کتاب از از هفده بخش تشکیل شده که هر بخش آن شامل فصول متنوعیست.
نیلوفر نیایش، نوشته حسین سیدی، نشر معارف
«نیلوفر نیایش» جلد ششم از مجموعه چهارده جلدی «سیره کاربردی چهارده معصوم (ع)» یا «سبک زندگی معصومین (ع)» است که برخی از مجلداتش در دهه ۸۰، برنده جایزه یا کاندیدای جایزه کتاب سال حوزه علمیه قم شدند. در این مجموعه سعی شده مسایل مختلف زندگی از دیدگاه اهل بیت (ع) بیان شود و هدف این مجموعه پاسخ به این سؤال است که در روزگار امروز و برای انسان قرن بیست‌ویکم چگونه اهل بیت (ع) می‌توانند الگو باشند و چگونه آن‌ها می‌توانند گرهی از زندگی مردم باز کنند.
این سیره کاربردی که بیش از ۵۰ موضوع مثل سیمای ظاهری، سیمای باطنی، سبک زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و سیاسی، حماسه عاشورا، خطبه‌های انقلابی حضرت (ع)، اهمیت صحیفه سجادیه، ارتباط با خدا، دیگران و طبیعت، حقوق مخالفان و حیوانات و... را شامل می‌شود، برای عموم مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
پرسش‌های مردم و پاسخ‌های امام سجاد، نوشته احمد قاضی زاهدی، انتشارات عصرظهور
این اثر یکی از مجلدات مجموعه‌ای با عنوان «پرسش‌ها مردم و پاسخ‌هائی از ائمه معصومین (ع)» به قلم احمد قاضی زاهدی است که در آن معارف والای الهی و سخنان حکمت‌آمیز و راهگشای پیشوایان دین و حضرات معصومین به همراه سیره عملیشان را در قالب پرسش و پاسخ بیان می‌کند.
این مجلد به پاسخ‌های پیشوای پنجم شیعیان امام زین العابدین اختصاص دارد، پاسخ‌هایی به سوالات مردم پیرامون خداشناسی و معارف توحیدی، نبوت انبیا معاد و قیامت، پرسش‌هایی پیرامون ولایت و جانشینی ان حضرات بعد از پیامبر، کرامات و فضائل اخلاقی و رفتاری و برتری‌های امام بر سایر مردم و دیگر مسائل اعتقادی و در ادامه نیز به سوالاتی پیرامون ایمان کفر رذایل اخلاقی و آداب معاشرت و سنن اسلامی و... پرداخته شده است.
تحلیلی از زندگانی امام سجاد، نوشته علامه باقرشریف قرشی، کنگره جهانی امام رضا (ع)
یکی از آثار جامع و تحقیقی پیرامون شخصیت و سیره عملی امام سجاد کتاب تحلیلی از زندگانی امام سجاد (ع) است که به قلم علامه باقر شریف قریشی تالیف شده است. کتاب حاضر در دو جلد نگارش یافته است، در مجلد اول نویسنده مهمترین دوره‌های تاریخی از ادوار امامت را مورد واکاوی قرار می‌دهد، دوره‌ای که از لحاظ قیام‌های شیعی و خفقان دستگاه اموی و فشار طاقت‌فرسا بر شیعیان مورد توجه محققان واقع شده، کتاب دارای اطلاعات جامع و گسترده از ابعاد مختلف زندگانی آن حضرت است.
در جلد اول ابتدا اطلاعاتی از شخصیت امام و همراهی آن حضرت در قیام حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را بیان می‌کند و به تحلیل آن می‌پردازد و در جلد دوم کتاب پیرامون علوم الهی حضرت، سخنان و احادیث گهربارشان و همچنین بیان مطالبی از مجموعه ادعیه آن حضرت و هر آنچه در منابع با عنوان کتاب علی ابن الحسین آمده، بحث می‌کند.
حضرت سجاد (ع)، نوشته فضل‌الله کمپانی، نشر مفید
از دیر باز ابعاد گوناگون زندگی معصومین به عنوان الگو مورد توجه بوده است، زیرا آن بزرگواران ودیعه‌های الهی بر روی زمین هستند که به عنوان الگو و راهنمای برای هدایت بشری معرفی شدند که توجه به گفتار و کردارشان مانع گمراهی و اسباب سعادت است. کتاب حاضر نوشته فضل الله کمپانی نیز در این راستا نگاشته شده است، مولف کتاب خود را در چهار بخش تنظیم کرده است.
فصل اول را به تاریخ ولادت امام سجاد و صفات عالیه ان حضرت مانند صبر و حلم و تواضع و فروتنی و مانند آن اختصاص داده و در بخش دوم به دوران امامت حضرت اشاره کرده است، بخش سوم کتاب به شناخت اولاد و اصحاب حضرت اختصاص یافته و در بخش آخر سخنان و کلمات قصار پیشوای پنجم و نامه‌ها و و ادعیه آن حضرت را ذکر کرده و با بیان شهادت حضرت کتاب را به پایان می‌برد.
نگاهی نو به زندگی امام سجاد، نوشته علی کرمی فریدونی، انتشارات نسیم انتظار
در برهه‌ای از زمان که نفس در سینه‌ها حبس شده و توان از پیکره نهال تشیع رو به زوال است، در زمانی که خورشید بر نیزه افراشته شده و ستارگان گرداگردش همگی درپنجه اهریمن گرفتار آمده‌اند، بار عظیم‌ترین ودیعه الهی و سکانداری کشتی نجات در دشت نینوا بر شانه‌های مردی از جنس نور قرار می‌گیرد، فرزندی از تبار خورشید که باید تاریکی‌ها را بشکافد و چراغی باشد برای هدایت در ظلمات.
این ذخیره الهی در بستر زمان از دامان مادری شاهزاده و پدری خوشید واره در مدینه متولد شد. آن امام خوبی‌ها وقایع گوناگونی را پشت سر نهاد از حادثه کربلا تا کوفه و شام و دوران طولانی پس از اسارت، دعا‌های عارفانه و هدایگر و تقویت بنیان‌های تشیع در کمال تقیه و کتمان، همگی و همگی مطالبی است که علی کرمی فریدونی در کتاب نگاهی نو به زندگی امام سجاد بدان پرداخته است. مولف کتاب را در سه بخش به رشته تألیف درآورده و در آن به ابعاد گوناگون زندگی آن حضرت پرداخته است.
موسوعه کلمات الإ‌مام علی‌بن الحسی، انتشارات پژوهشکده باقر العلوم
توجه به سیره و روش اهل بیت پیامبر و دقت در احادیث معصومین یکی از اماناتی است که توسط پیامبر اسلام در راستای هدایت بشر و حفظ آن‌ها از گمراهی در کنار قرآن به مردم معرفی شد؛ لذا از دیرباز جمع‌آوری سخنان امامان معصوم در بین شیعیان مرسوم بوده است، از این رو موسسه تحقیقاتی باقر العلوم (ع) اقدام به تهیه و تنظیم مجموعه‌هایی با موضوعات متنوع از بیانات معصومین کرده و آن را با عنوان موسوعه به مخاطبان خود عرضه کرده است.
در این مجموعه گردآوری شده، نزیک به ۱۰۷۰حدیث و سخن نورانی از پیشوای پنجم شیعیان امام زین العابدین (ع) جمع‌آوری شده است. از ویژگی‌های این اثر و بلکه همه موسوعه‌های پژوهشکده این است که شرایط و بستر بیان صدور حدیث مذکور در منابع اصلی آمده است تا سخن امام به خوبی تبیین شود. کتاب دارای پنج فصل کلی است که هر فصل عناوین بسیاری را مانند عقائد احکام اخلاق ادعیه و اشعار را در خود جای داده است.
