تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون

تاریخ پنج ضریح امام رضا از دوره صفویه تاکنون

همزمان با شیوع ویروس کرونا و کم شدن سفرها در سطح کشور به نقاط مختلف حرم مطهر رضوی سر زده و قصد داریم از طریق خواندن سطور مختلف فرشته خیال در آن حریم امن را به پرواز درآوریم.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، ضریح زیبای کنونی حرم مطهر امام رضا علیه السلام پنجمین ضریحی است که در طی تاریخ، در روضه منوره قرار گرفته است و پیش از آن چهار ضریح دیگر در این مکان مقدس قرار داشته‌اند. بنا بر مستندات تاریخی نصب ضریح از دوره صفویه رواج پیدا کرده و پیش از آن چنین چیزی وجود نداشته است. 


تاریخچه هر یک از ضریح‌های پنج گانه در ادامه آمده است.


 


ضریح اول، ضریحی از جنس چوب


نخستین ضریح بارگاه مطهر امام رضا علیه السلام ضریحی چوبی، با تزئیناتی از طلا و نقره بوده که در اواسط قرن دهم هجری و به سال ۹۵۷ هجری قمری بر روی صندوق چوبی حرم مطهر نصب شده است. این ضریح در عهد شاه طهماسب صفوی ساخته شد و درحال حاضر، کتیبه‌ها و تزئینات طلایی آن، در موزه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. سازه اصلی این ضریح هم به مرور زمان از بین رفته و در مرصع آن بالای دیوار غربی قرار داده شده است.


 


ضریح دوم، ضریح نگین نشان نادری


دومین ضریح مرقد مطهر رضوی، معروف به ضریح نگین نشان نادری است. این ضریح در سال۱۱۶۰ هجری قمری، توسط شاهرخ میرزا که نوه نادرشاه افشار بود وقف و تقدیم مضجع منور امام رضا علیه السلام شد. این ضریح از زمان نصب تا سال ۱۳۷۹ هجری شمسی، در طبقه فوقانی و داخل ضریح چهارم جای داشت و بعد از برداشتن ضریح چهارم و قبل از نصب ضریح جدید، به لحاظ وقفی بودنش به درون سرداب مقدس امام رضا و روی مرقد منور ایشان انتقال یافت.


 


سومین ضریح با سقف شیروانی


سومین ضریح، ضریحی فولادی مربوط به دوره قاجاریه است. این ضریح سقف شیروانی چوبی و یک طوق طلایی جواهرنشان داشته است. در سال ۱۳۱۲ هجری قمری، دورتادور قسمت فوقانی آن به متن آیةالکرسی مزین شد.


ضریح سوم در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی به موزه منتقل شد.


 


ضریح چهارم ضریح شیر و شکر


ضریح چهارم معروف به ضریح طلا و نقره یا شیر و شکر است. این ضریح در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی و پس از برداشتن ضریح فولادی قدیمی، در روضه منوره نصب شد.


این ضریح با نظارت مرحوم سید ابوالحسن حافظیان و با هنرمندی استاد، حاج محمدتقی ذوفن اصفهانی و جمعی دیگر از هنرمندان ساخته شد. ضریح چهارم هفت تن وزن دارد و از چهارده دهانه به نماد چهارده معصوم تشکیل شده که در بالای هر دهانه‌اش، در گلبرگی از طلا، نام یکی از معصومان نوشته شده است.


قسمت بالای ضریح، به سوره‌های مبارکه یس و انسان آراسته شده که با خط استاد احمد زنجانی، بر کتیبه‌های طلایی نگاشته شده است.


ضریح شیر و شکر، همزمان با نصب ضریح پنجم در ۱۳۷۹ هجری شمسی به موزه آستان قدس رضوی انتقال یافت.


 


ضریح پنجم حاصل طراحی استاد فرشچیان


با گذشت نزدیک به ۴۱ سال از عمر ضریح چهارم، استحکام سازه‌های آن رفته رفته کم شد؛ درعین حال، ایجاد انفجار توسط منافقان در ضلع بالاسر مبارک امام رضا علیه السلام در عاشورای خونین سال ۱۳۷۳ هجری شمسی، آسیب‌هایی را به ضریح چهارم وارد کرد.


بنابراین در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی طراحی ضریح پنجم با مشورت گرفتن از صاحب نظران و هنرمندان، توسط استاد محمود فرشچیان آغاز شد. خاتم‌کاری این ضریح را استاد کشتی‌آرای شیرازی، قلمزنی آن را استاد خدادادزاده اصفهانی و خطاطی‌‌‌اش را استاد موحد برعهده داشته‌اند.


ساخت ضریح پنجم، با کیفیت عالی و البته استحکام کامل، هفت سال  به طول انجامید.  سرانجام در روز ۱۶ اسفند ۱۳۷۹ و همزمان با عید سعید قربان، کار نصب ضریح جدید با حضور مقام معظم رهبری مدظله العالی پایان پذیرفت.


| شناسه مطلب: 99776




کرونا امام رضا



مطالب مرتبط

نظرات کاربران