نشانههای ظهور ما را از وظیفه دور نکند
حجتالاسلام ملایی ضمن انتقاد از برداشتهای اشتباه پیرامون علائم ظهور تصریح کرد: در عین حال که نشانههای ظهور کارکردهای تربیتی دارد و میتواند برای ما امیدآفرین باشد، ولی نباید ما را از آنچه وظیفهساز است و آنچه باعث تسریع در ظهور امام زمان(عج) میشود، غافل کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، یکی از آسیبهایی که در حوزه مهدویت وجود دارد، بهرهگیری از روایات علائم ظهور برای توجیه وضع موجود و سلب مسئولیت از خود است. در همین زمینه با حجتالاسلام حسن ملایی، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت درباره نحوه برخورد با علائم و شرایط ظهور و آمادگی برای ظهور به گفتوگو نشستیم.
حجتالاسلام حسن ملایی در این گفتوگو بیان کرد: یکی از آموزههایی که در معارف مهدوی مطرح است علائم و شرایط ظهور است. اتفاقاً این آموزه از میان دیگر آموزههای مهدوی که چهبسا بسیار هم مهمتر هستند، مورد استقبال عدهای واقع میشود و شاید جنبه هیجانی آن دلیل بر این مطلب شده است.
وی افزود: متأسفانه بحث علائم و نشانههای ظهور مورد دقت و عمقنگری واقع نمیشود و به صورت سطحی و احساسی مورد توجه قرار میگیرد و این مسئله آسیبهایی را به دنبال دارد. مثلاًً در بحث علائم ظهور اشاره شده است، فساد، مشکلات و گرفتاریها در قبل از ظهور زیاد میشود. همین امر باعث شده است، بدون آنکه ما داستان قبل و بعدش را بدانیم، تحلیل نادرستی ارائه دهیم و در برخی مواقع که مشکلاتی گریبانگیر جامعه اسلامی شود، از این مشکلات چنین برداشت کنیم که به ظهور امام زمان(عج) نزدیک شدیم.
بشریت به عقل جمعی اتکا میکند
کارشناس حوزه مهدویت تصریح کرد: این گونه برداشتها میتواند به یک نحوی درست باشد و به یک نحوی هم میتواند اشتباه باشد که معمولاً این بعد دوم دامنگیر جامعه ما میشود. این امر به خاطر غفلت از آموزههای قرآنی و روایی است. میخواهم از کسانی که هر موقع یک اتفاقی میافتد، مثلاً ویروس کرونا در جامعه جهانی شیوع میکند یا اتفاقاتی در سوریه و یمن یا عربستان میافتد سریع این وقایع را به علائم ظهور گره میزنند، سؤالی بپرسم. سؤال من این است مگر در قرآن کریم که در زمان پیامبر اکرم(ص) نازل شده است، صراحتاً نیامده است که «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ؛ به سبب آنچه دستهاى مردم فراهم آورده فساد در خشکى و دریا نمودار شده است تا [سزاى] بعضى از آنچه را که کردهاند به آنان بچشاند باشد که بازگردند» (روم/۴۱). قرآن کریم به صراحت در زمان پیامبر(ص) میفرماید که فساد، زمین را در بر گرفته است.
وی یادآور شد: با این توصیف، این اخباری که میشنویم اخباری جدیدی نیست. این مشکلات و گرفتاریها به خاطر این است که جهان ما جهان به هم پیوسته است و باید مردی الهی این جهان به هم پیوسته را با قانون الهی اداره کند و چون بشریت فعلاً ولی خدا را کنار گذاشته است و به عقل جمعی خودش اتکا میکند، دچار مشکلاتی شده است. پس این مشکلات و گرفتاریها اختصاص به زمان قبل از ظهور ندارد، بلکه در هزار و چهار صد سال قبل هم وجود داشته است و خداوند در قرآن کریم به ما گزارش داده است.
نشانههای ظهور ما را از وظیفه دور نکند
ملایی در ادامه تأکید کرد: مضاف بر این، مطالعه تاریخ هم میتواند در این زمینه به ما کمک کند. در طول تاریخ بشریت و حتی تاریخ اسلام دورانهای بسیار سختی را داشتیم که انسانهای زیادی کشته شدند؛ مثلاً در حمله مغول یا در جنگهای جهانی اول و دوم؛ در عین حال ظهور اتفاق نیافتده است. میخواهم بیان کنم در عین حال که نشانههای ظهور کارکردهای تربیتی دارد و میتواند برای ما امیدآفرین باشد، ولی نباید ما را از آنچه وظیفهساز است و آنچه باعث تسریع در ظهور امام زمان(عج) میشود غافل کند.
وی افزود: ما در میان مباحث مهدوی بحث شرایط و زمینههای ظهور امام زمان را داریم. ائمه معصومین(ع) به ما فرمودهاند اگر شما این شرایط و زمینهها را فراهم سازید در امر ظهور تسریع میشود. چرا ما وقت ارزشمند و انرژی و امکاناتمان را صرف علائم ظهور بکنیم که تأثیری در تسریع ظهور ندارد. میتوانیم این ظرفیت را صرف شرایط و آمادگیهای لازم برای تسریع در امر ظهور کنیم.
نزول برکات با ظهور امام(عج)
وی ادامه داد: مثلاً در قرآن کریم آمده است: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ؛ و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند قطعاً برکاتى از آسمان و زمین برایشان مىگشودیم» (اعراف/۹۶). یکی از آیاتی که به مباحث مهدوی و ظهور امام زمان(عج) اشاره دارد همین آیه است؛ چون در زمان ظهور امام زمان(عج) برکات آسمان و زمین در اختیار مردم قرار میگیرد. خداوند در این آیه دو پیشنیاز را معرفی کرده است. میفرماید کسانی که اهل ایمان باشند، یعنی خداباور باشند، و همچنین از حیث عملی هم تقوا داشته باشند؛ یعنی خدای متعال در میان انتخابهای زندگیشان حاضر باشد و معیار انتخابهای زندگی آنها باشد، موجبات نزول برکات الهی را فراهم میکنند. پس خدای متعال میفرماید اگر مردم این گونه باشند ما برکات را نازل میکنیم. نزول برکات هم با ظهور امام عصر(عج) اتفاق میافتد.
وی در پایان گفت: در مسیر آمادگی برای ظهور ما وظیفه داریم به عالمان ربانی مراجعه کنیم. علاوه بر آن به نظرم اگر همه منتظران انس بیشتری با قرآن داشته باشند، همچنین رجوع به روایات داشته باشند و تفسیر شرایط ظهور را از بیان عالمان دین جویا شوند مسیر را به درستی خواهند پیمود و از برخی آسیبهایی که به دلیل نداشتن نظام فکری ناشی میشود، مصون خواهند بود.