تبادل تجربه برای راه یابی به صراط مستقیم
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد جواد ابوالقاسمی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری، درباره ظرفيت‌هاي بين‌المللي حج، با نگاه مخاطب‌شناسانه به موضوع هايي مي بپردازم.
موضوع نخست: در دانش ارتباطات؛ بحثي با عنوان «جامعه شناسي مكان» وجود دارد. در اين موضوع براي اثرگذاري بر مخاطب و پايداري گفتگوها، غير از موضوع هاي معنوي و پيراموني كه در اين زمينه وجود دارد، بيان مي‌دارند كه جغرافياي گفت‌وگو و مكان ملاقات مي‌تواند نقش مهمي در اثرگذاري بر مخاطب داشته باشد. سرزمين حجاز به دليل سابقه وحي و سابقه حضور پيامبر اكرم (ص) در مدينه و وجود خانه خدا در مكه مكرمه وساير مشاعر، شرايطي را دارد كه جمع شدن در آن و ديدار در آن مي‌تواند موجب پايدار شدن حرف‌ها و مواضع شود. اگر به خاطر بياوريد مي‌بينيد كه پدران و مادراني كه شايد پنجاه سال قبل به حج رفته‌اند و همچنان از خاطرات حج خود تعريف مي‌كنند و هنوز هم اين خاطرات براي مخاطب خسته كننده نيست.
موضوع دوم : در اثرگذاري؛ وجود همگنان، هم گروه‌ها و همقطاران انسان، از جايگاه مهم و ويژه‌اي برخوردار است. وقتي انسان در جمعي وارد مي‌شود، خود اين ورود و حضور مي‌تواند باعث تقويت باورها شود. مثلا در احزاب از همين فرمول استفاده مي شود، چون حضور افراد در يك حزب موجب تقويت باورهاي حزبي آنها مي‌شود. وقتي انسانها با هم در يك جا جمع مي‌شوند، خود اين اجتماع يك هم افزايي را در آن جمع ايجاد مي‌كند.
موضوع سوم: يكي از عوامل مهم در اثر گذاري، وحدت هدف است. انسانهايي كه در حرمين شريفين اجتماع مي‌كنند ، به دنبال يك هدف مشترك هستند و آن قرب به خداوند است.
با توجه به آنچه بيان شد، افرادي كه در اين مكان‌هاي شريف جمع مي‌شوند، مي‌خواهند به خدا برسند. در عرفان گفته شده است، راه‌هاي رسيدن به خدا بسيار است و تنها نكته‌اي كه وجود دارد مسابقه در يافتن صراط مستقيم و سالم‌ترين و كوتاه‌ترين راهي است كه انسان را به خداوند نزديك مي كند. شايد بتوان گفت يكي از ظرفيت‌هاي بي‌بديل حرمين شريفين، اجتماع تجربه‌هاي عبوديت و خداگرايي است. انسانها در اينجا با گروه‌ها، طوايف و رنگ‌هاي مختلف كه همه به دنبال خداوند و عشق به رسول گرامي اسلام (ص) هستند آشنا مي‌شوند و مي‌توانند نحوه عبوديت خود را نشان دهند. در اينجا تجربيات جهان اسلام در موضوع عبوديت متمركز مي‌شود.
هرچند صراط هاي مختلفي براي رسيدن به خدا وجود دارد ولي قرآن مجيد بر صراط مستقيم تاكيد مي كند. اغلب دعاها مستحب است ولي دعايي كه بر هر مسلمان واجب است، هدايت شدن به سمت صراط مستقيم است و هر روز بارها در نماز مي گويد: «ما را به صراط مستقيم هدايت كن». جامعه اسلامي به دنبال صراط مستقيم است. حال با وجود صراط هاي متنوعي كه در جوامع اسلامي وجود دارد، اين صراط مستقيم كجا بايد حاصل شود؟ چگونه مي‌توان وارد آن جاده الهي شد؟
صحنه حج با توجه به ظرفيت‌هاي سه گانه‌اي كه اشاره شد، يكي از بهترين جاهايي است كه مي‌تواند زمينه وارد شدن به صراط مستقيم را فراهم سازد؛ انسانهايي كه سابقه‌اي بيشتر در عبوديت دارند جمع مي‌شوند تا به نزديك‌ترين راه مورد نظر پيامبر اكرم(ص) برسند.
پيروان اهل البيت(ع) به خوبي مي‌توانند براي ارايه آموزها و بيان معارف اهل البيت (ع) از اين ظرفيت بزرگ الهي استفاده و در مقابل تجربياتي كه از ديگر ملل مي‌توانند دريافت كنند، با گفتار و رفتار شايسته خود، تجربه‌هايشان را به ديگر مسلمانان ارايه دهند و خاطره خوشي براي حج گزاران ديگر ملل فراهم سازند. خاطره‌اي كه در فضاي ملكوتي دريافت شده است و تا آخر عمر فراموش نخواهد شد.