احکام تبعیت در سفر
موضوع تبعیت زن از شوهر یکی از موضوعات مبتلا به است و این موضوع به خصوص در نزد بانوان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، موضوع تبعیت زن از شوهر یکی از موضوعات مبتلا به است و این موضوع برای بانوان به صورت ویژه اهمیت دارد، در این مطلب به مسأله تبعیت در سفر پرداخته شده است.
سؤال) شوهرم برای تصمیم‌گیری در بیشتر موارد به من آزادی و اختیار داده است. حال با توجه به این، آیا در وطنش خودم را از جهت کامل خواندن نماز و صحت روزه تابع او بدانم؟ با اینکه ما در منطقه و شهر دیگری ساکن خواهیم شد؟
جواب) صِرف دادن آزادی در تصمیم‌گیری، ارتباطی به مسأله (اختیار وطن) ندارد؛ بلکه ملاک، مستقل بودن یا عدم استقلال از شوهر در تصمیم و زندگی است. لذا اگر در این دو موضوع، مستقل از شوهرتان هستید، پس در اتخاذ وطن تابع او نیستید.
سؤال) شخصی دارای دو وطن است، در نتیجه نماز خود را در هر دو مکان تمام میخواند و روزه هم میگیرد، آیا واجب است که همسر و فرزندان تحت تکفل وی در این مسأله از سرپرست خود تبعیت نمایند یا اینکه میتوانند مستقل از او عمل کنند؟
جواب) زن میتواند وطن جدید شوهرش را وطن خود قرار ندهد، ولی فرزندان اگر صغیر باشند و در تصمیم‌گیری و کسب درآمد مستقل نباشند و یا در این مسأله تابع اراده پدر باشند، وطن جدید پدر، وطن آنها هم محسوب می‌شود.
سؤال) آیا زن و فرزندان مشمول مسأله 1284 رساله حضرت امام(ره) هستند؟ یعنی در تحقق سفر آنها قصد سفر توسط آنان شرط نیست؟ و آیا وطن پدر موجب تمام بودن نماز کسانی که تابع وی هستند، میگردد؟
جواب) اگر در سفر تابع پدر ولو قهراً باشند، قصد پدر برای پیمودن مسافت در صورت اطلاع آنان از آن کافی است. ولی در انتخاب وطن و اعراض از آن، اگر در تصمیم‌گیری و زندگی مستقل نباشند، یعنی بر حسب طبیعت و ارتکازشان تابع اراده پدر باشند، در اعراض از وطن سابق و اتخاذ وطن جدید که پدر با آنها برای زندگی دائمی به آنجا رفته است، تابع وی خواهند بود.
سؤال) آیا زن در وطن و اقامت تابع شوهر است؟
جواب) مجرّد زوجیّت موجب تبعیّت قهری نمی‌شود، و زن میتواند در انتخاب وطن و قصد اقامت تابع شوهر خود نباشد. بله، اگر زن در انتخاب وطن و اعراض از آن تابع اراده همسرش باشد، قصد شوهرش برای او کافی است و شهری که همسرش با او برای زندگی دائم و به قصد توطن به آنجا رفته است، وطن وی هم محسوب می‌شود و همچنین اعراض شوهر او از وطن مشترکشان با خروج از آن و رفتن به جایی دیگر، اعراض او از وطن هم محسوب میگردد، و برای اقامت ده روز در سفر، اطلاع او از قصد شوهرش مبنی بر اقامت ده روز با این فرض که وی تابع اراده شوهر است برای وی کافی است، بلکه اگر مجبور به همراهی با شوهرش در مدت اقامت در آنجا باشد، نیز حکم همین است.
سؤال) محل تولد من شهر کاشمر است و از سال 1345 هجری شمسی تا سال 1369 ساکن تهران بودهام و آنجا را وطن برای خود انتخاب کردم، و مدت سه سال است که همراه با خانوادهام برای مأموریت اداری به بندرعباس آمده و کمتر از یک سال دیگر به شهر تهران که وطن من است، باز خواهم گشت. با توجه به اینکه در مدتی که در بندرعباس هستم، هر لحظه امکان دارد برای مأموریت به شهرهای تابع بندرعباس بروم و مدتی در آنجا بمانم و زمان مأموریتهای اداری هم که به من ارجاع می‌شود، قابل پیش‌بینی نیست، خواهشمندم اولاً: حکم نماز و روزه مرا بیان فرمایید. ثانیاً: با توجه به اینکه در اغلب اوقات یا در بعضی از ماه‌های سال برای چند روز در مأموریت اداری به سر میبرم، آیا کثیر السفر محسوب میشوم یا خیر؟ ثالثاً: با توجه به اینکه همسرم خانهدار و متولد تهران است و با من به بندرعباس آمده و ساکن آن شده است، حکم شرعی نماز و روزه وی چیست؟
جواب) نماز و روزه شما در محل کار فعلی‌تان که وطن شما نیست، حکم نماز و روزه مسافر را دارد، یعنی نماز شکسته است و روزهتان صحیح نیست، مگر آن‌که در آنجا قصد اقامت ده روز کنید و یا در هر ده روز حداقل یک بار به‌خاطر کاری که مربوط به وظیفه شما است، مسافرت نمایید؛ و اما همسرتان که در محل کار همراه شما است، اگر قصد اقامت ده روز کرده باشد، نماز وی تمام و روزهاش صحیح است و در غیر این صورت نمازش شکسته است و نمیتواند روزه بگیرد.
سؤال) جوانی با زنی از شهری دیگر ازدواج نموده است، هنگامی که این زن به خانه پدرش میرود، نمازش قصر است یا تمام؟
جواب) تا زمانی که از وطن اصلی خود اعراض نکرده، نمازش در آنجا تمام است.
سؤال) اگر شخصی وطنی داشته باشد که در حال حاضر در آن سکونت نمیکند، ولی گاهی با همسرش به آنجا میرود، آیا همسر او در آنجا باید مانند وی نمازش را تمام بخواند یا خیر؟ و اگر همسرش تنها به آنجا برود نمازش چه حکمی دارد؟
جواب) مجرد اینکه آن مکان وطن شوهر اوست باعث نمی‌شود که وطن وی هم باشد و بر او در آنجا احکام وطن جاری شود.
سؤال) نماز و روزه فرزندان در وطن والدین چگونه است؟ و آیا به سن فرزندان و مستقل شدن آنها بستگی دارد؟
جواب) میزان، تبعیت و عدم استقلال است. مادامی که فرزندان در اراده و زندگی تابع پدر باشند، وطنِ پدر، وطن آنها هم محسوب می‌شود (و اگر با مادر زندگی می‌کنند و تابع مادر هستند وطن مادر، وطن آنها هم محسوب می‌شود) و در این حکم فرقی بین اینکه فرزند صغیر باشد یا کبیر نیست. این در صورتی است که فرزندان در وطن پدر یا مادر زندگی کنند اما اگر به قصد مسافرتِ چند روزه به وطن والدین رفته‌اند، در این صورت مادامی که قصد ماندن حداقل ده روز را نداشته باشند حکم سایر مسافرین را دارند.
سؤال) در جایی به دنیا آمده‌ام که وطن پدر و مادرم بوده ولی یک روز بعد از تولّد به جای دیگر منتقل شدیم بدون این که پدر و مادرم از آن وطن خود اعراض نمایند، آیا آنجا وطن من نیز می‌باشد (البته مادامی که از آنجا اعراض نکرده‌ام)؟
جواب) محل مذکور وطن شما محسوب نمی‌شود.
سؤال) نماز و روزه دختری که به مدت شش ماه آغاز تولد در محل تولد اقامت داشت سپس به مدت هفده سال در شهری دیگر زندگی نمود سپس بعد از ازدواج به محل تولد بازگشت، در دو محل اقامت چه حکمی دارد؟
جواب) محل تولد با فرض اینکه پس از تولد فقط شش ماه در آنجا اقامت داشته برای او وطن محسوب نیست؛ و در محل زندگی هفده ساله اگر پدر آنجا را برای خود وطن اتخاذ کرده و فرزند هم به تبعیت از پدر در آنجا زندگی نموده، آنجا وطن فرزند هم محسوب است؛ و نسبت به محل تولد اگر بعد از بلوغ و استقلال در زندگی آنجا را برای خود وطن اتخاذ کند آنجا نیز برای او حکم وطن خواهد داشت.
