شاهچراغ (ع)، چلچراغ شیراز
ششم ذیقعده روز بزرگداشت حضرت احمد ابن موسی شاهچراغ (ع) فرزند بزرگوار امام موسی کاظم (ع) است.
از یکم ذیقعده سالروز تولد حضرت معصومه (س) تا یازدهم ذیقعده ولادت حضرت علی‌بن موسی‌الرضا (ع) به عنوان دهه کرامت نام نهاده شده و روز ششم ذیقعده که در میانه این دهه قرار دارد به عنوان روز بزرگداشت حضرت احمدبن موسی‌الکاظم شاهچراغ (ع) نامگذاری شده است.
احمد بن موسی‌بن جعفر(ع) برپایه سندهای گوناگون در ششم ذیقعده و در شهر مدینه دیده به جهان گشود، اما در روز و سال دقیق تولد وی ابهام وجود دارد. پدر ایشان امام موسی کاظم(ع) و مادرش ام احمد از پرهیزگارترین بانوان آن روزگار بود. از لقب‌های این عالم بزرگ را می‌توان سیدالسادات و شاهچراغ نام برد.
ایشان در دوره ی کودکی، از وجود پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم(ع) بهره‌های فراوانی برد و از سرچشمه ی معنویت سیراب و با والاترین صفت‌های انسانی آشنا شد. وی از نظر تقوا، فضیلت و پرهیزگاری مورد احترام مردم زمانه خویش بود و همگان را به اسلام ناب محمدی هدایت می‌کرد.
پس از آن که امام موسی کاظم(ع) به شهادت رسید، حضرت احمد بن‌موسی بن‌جعفر(ع) با برادر بزرگوار خویش، امام رضا (ع) بیعت کرد و در کنار ایشان به مبارزه با اعمال و رفتار حکومت عباسی پرداخت.
احمد بن موسی(ع) در دوره حکومت مامون روزگار می‌گذراند و این خلیفه برای محکم ساختن پایه‌های قدرت خویش، مردم را زیر فشار قرار داده بود که این امر زمینه شکل‌گیری قیام علیه وی را فراهم ساخت. امام رضا (ع) که هدایت جامعه اسلامی را بر عهده داشت، رهبر این قیام‌ها در راه برقراری اسلام راستین بود تا مسلمانان به سعادت و آرامش حقیقی دست یابند اما مامون که از این جریان بیمناک بود، امام هشتم شیعیان را وادار ساخت تا ولایتعهدی وی را در آن دوره بپذیرد.
مامون، برخلاف میل باطنی امام (ع)، ایشان را از مدینه به توس انتقال داد اما نمی‌دانست که حضور پُر برکت ایشان در خراسان سبب خواهد شد تا پایه‌های حکومتش لرزان و سست شود.
احمد بن موسی(ع) نیز پس از هجرت برادر والامقام خویش به همراه تعدادی از دوستداران و یاران آن امام همام برای دیدار ضامن آهو از مسیر بصره راهی خراسان شد.
امام رضا(ع) در نزد همگان از چندان جایگاه والا و ارزشمندی برخوردار بود که هر روز بیش از پیش مردم به نزد ایشان می‌رفتند و از علم و دانش این امام همام بهره می‌جستند. همین امر موجب خشم و ناخوشایندی مامون شد.
این خلیفه عباسی سرانجام نقشه قتل امام رضا (ع) را طراحی کرد و در سی‌ام صفر سال ۲۰۲ هجری قمری ایشان را به شهادت رساند.
مامون که از هجرت احمدبن موسی(ع) و همراهانش برای دیدار با هشتمین امام شیعیان آگاه شده بود، دستور داد تا تمامی یاران و نزدیکان آن امام بزگوار را به شهادت برسانند.
احمدبن موسی(ع) هنگامی که در نزدیکی شهر شیراز از شهادت برادر خویش آگاهی یافت با همراهانش برای خونخواهی امام رضا (ع)، در مقابل سپاه قتلغ خان، حاکم فارس ایستاد و با آنان به مبارزه برخاست.
نخست در این نبرد با وجود تعداد بی‌شمار نیروهای حکومتی، یاران احمد بن موسی(ع) پیروز و موفق شدند تا آنان را به سمت دروازه‌های شیرازعقب برانند.
هنگامی که یاران اسلام در پشت دروازه‌های شهر شیراز خیمه زده بودند تا بتوانند با پیکاری دوباره پیروز میدان نبرد شوند، قتلغ خان که توان مبارزه را در خود نمی دید، دستور داد تا شبانه، سربازانش به آنها حمله کنند و در نهایت برادر بزرگوار هشتمین پیشوای شیعیان جهان را در هفدهم رجب سال ۲۰۲ هجری قمری به شهادت رساندند.
پس از شهادت احمد بن موسی(ع)، مسلمانان تا سده ششم هجری ازمکان آرامگاه ایشان اطلاعی نداشتند تا آن که در دوره اتابکان فارس، امیرمقرب‌الدین مسعود بن بدر محل دفن پیکر پاک شاهچراغ (ع) را در عمارتی در شیراز یافت و گنبدی برای آن بنا کرد.
شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۶ خورشیدی با هدف بزرگداشت شاهچراغ به دلیل وجود روایت‌های فراوان در باره تاریخ تولد احمدبن موسی (ع)، ششم ذیقعده را که مابین سالروز میلاد امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) است، به نام روز گرامیداشت ایشان در تقویم به ثبت رساند.
