یادداشت/امام جواد(ع)؛ بنیانگذار بحث آزاد
رهبر معظم انقلاب در کتاب انسان ۲۵۰ ساله بیان میکنند: امام جواد(ع) نمودار و نشانه مقاومت است، انسان بزرگی است که تمام دوران کوتاه زندگیاش با قدرت مزور و ریاکار خلیفه عباسی مأمون، مقابله و معارضه کرد، اولین کسی بود که به طور علنی بحث آزاد را بنیانگذاری کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج ، امام محمدتقی(ع) ملقب به جوادالائمه(ع) در سال ۱۹۳ هجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود. در ۱۶ سالگی به طوس رفت و با دختر مأمون ازدواج کرد. بنیعباس از این ماجرا واهمه پیدا کرد و برای کوبیدن آن مقدماتی فراهم آورد.
در کتاب «انسان ۲۵۰ ساله» به بیان رهبر معظم انقلاب آمده است: «امام جواد(ع) مانند دیگر ائمه معصومین علیهمالسلام برای ما اسوه و مقتدا و نمونه بوده است. زندگی کوتاه این بنده شایسته خدا به جهاد با کفر و طغیان گذشت در نوجوانی به رهبری امت اسلام منصوب شد و در سالهایی کوتاه، جهادی فشرده با دشمنان خدا کرد به طوری که در سن بیستوپنج سالگی یعنی هنوز در جوانی، وجودش برای دشمنان خدا غیرقابل تحمل شد و او را با زهر شهید کردند، همانطور که ائمه دیگر ما با جهاد خودشان، هر کدام برگی بر تاریخ پرافتخار اسلام افزودند، این امام بزرگوار هم گوشه مهمی از جهاد همهجانبه اسلام را در عمل پیاده کرد و درس بزرگی را به ما آموخت.
آن درس بزرگ این است، هنگامی که در مقابل قدرتهای منافق و ریاکار قرار میگیریم، باید همت کنیم که هوشیاری مردم را برای مقابله با این قدرتها برانگیزیم. اگر دشمن، صریح و آشکار دشمنی کند و اگر ادعا و ریاکاری نداشته باشد، کار او آسان است؛ اما وقتی دشمن مانند مأمون عباسی چهرهای از قداست و طرفداری از اسلام برای خود میآراید، شناختن او برای مردم مشکل است. در دوران ما و در همه دوران تاریخ، قدرتمندان همیشه سعی کردهاند وقتی از مقابله و رویاروی با مردم عاجز شدند دست به حیله ریاکاری و نفاق بزنند. امام علی بن موسیالرضا و امام جواد همت بر این گماشتند که این ماسک تزویر و ریا را از چهره مأمون کنار بزنند و موفق شوند.
امام جواد(ع) نمودار و نشانه مقاومت است. انسان بزرگی است که تمام دوران کوتاه زندگیاش با قدرت مزور و ریاکار خلیفه عباسی مأمون، مقابله و معارضه کرد. اولین کسی بود که به طور علنی بحث آزاد را بنیانگذاری کرد. در محضر مأمون عباسی. با علماء و داعیهداران و مدعیان و موجهان، درباره دقیقترین مسائل بحث و استدلال کرد و برتری خود و حقانیت سخن خود را ثابت کرد، بحث آزاد، میراث اسلامی ماست، بحث آزاد در زمان ائمه هدی رایج بوده است و در زمان امام جواد (ع) به وسیله آن امام جوان به شکل نظیف انجام گرفته است.»
امام جواد (ع) میفرماید: «با سرمایه امید به دنبال حوائج باید رفت» همچنین در تحفالعقول، آمده است «هرکه از هوس خود پیروی کند، گوئی آرزوی دشمن خود را بر آورده است. و هر که راه ورود به کاری را نداند راه فرار بر روی او بسته شود.»
مناسبتهای مذهبی فرصتی است مغتنم در واکاوی، تحقیق، پژوهش و ریکاوری ذهن در عمل به سیره ائمه هدی در حفظ نظام دینی و سلامت جامعه اسلامی. نسخه شفابخش و مفیدی که بیماری اخلاقی و اجتماعی را درمان وحیات دنیوی و اخروی را بیمه میسازد. قدر مسلم دوری از قرآن و ذات مقدسه موجب خسارت جبرانناپذیری است که امروز در نادیده گرفتن کرامت ذاتی انسان جهان شاهد آن است.
حفظ تعظیم شعائر اسلامی، انسانساز و شروع دوباره در بازگشت به خویشتن خویش و تجدیدنظر در ایفای حقوق بشر در عرصه بینالملل است. دفع حقوق بشر غربی و کاربست حقوق بشر اسلامی که نویدبخش ایجاد تمدن نوین اسلامی است، به نظر میرسد دنیا چارهای جز رجعت به اصلاح امور و دست یازیدن به صلح و آرامش، توسعه و پیشرفت در پرتو تعالیم ترقیخواه اسلام عزیز ندارد.
کاش جهان سالروز شهادت امام جواد(ع) و سخاوت و یا چنین مناسبتهای را مبنای تغییر و تحول قرار میداد، هرچند زنگار غلیظ جهل و نادانی در عالم ذهن را از چنین آرزوی بلند دور میسازد لیکن در کوتاه قدم میتوان از خود و اطرافیان در ترک محرمات، انجام واجبات، التزام عملی به ولایت مطلقه فقیه در عصر غیبت، رعایت حقوق شهروندی که همان حقالناس و پیام شهادت امام جواد(ع) است آغاز کرد و آنگاه عالمگیر خواهد شد.
یادداشت از: محمدجواد بیات؛ پژوهشگر فرهنگی