نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی

نسخ خطی نفیس از کریم اهل بیت(ع) در گنجینه‌ رضوی

کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی افزون بر 150 جلد نسخه خطی و چاپ‌سنگی با محوریت امام حسن مجتبی(ع) را در خود جا داده است که قرآن منسوب به دست‌خط این امام معصوم(ع) نفیس‌ترین این آثار است.

مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیان اینکه بیش از 70 نسخۀ خطی و افزون بر 80 کتاب چاپ‌سنگی با محوریت امام حسن مجتبی(ع) در گنجینه نسخ خطیِ این مرکزنگهداری می شود، مصحف شریفی را که دست‌خط آن به امام حسن مجتبی(ع) منسوب شده است برجسته‌ترین اثر این مجموعه خواند.


سیدمحمدرضا فاضل هاشمی گفت: این مصحف شریفِ هفت سطری به خط کوفی کهن بر روی ۱۲۲ ورق از جنس پوست کتابت شده است و شامل جزء ۲۳ و ۲۴ قرآن کریم است.


وی افزود: این نسخه، وقفی شاه‌عباس اول صفوی در سال 1008 هجری قمری است که در صفحۀ اول آن، وقف‌نامۀ شاه عباس به خط و امضای شیخ بهایی کتابت شده و در صفحۀ آخر،‌ ترقیمۀ «کتبه حسن بن علی ابن ابیطالب فی سنة احدی اربعین» قابل مشاهده است.


وی به عبارت وقف‌نامۀ ابتدای قرآن اشاره کرد و گفت: ابتدای قرآن آمده است «این جزء قرآن مجید را که به خط شریف حضرت امام همام سبط الرسول و قرّة عین الوصی والبتول ابی محمد الحسن علیه الصلوة والسّلم است، وقف نمود بر روضة منورة مطهرة سدره مرتبة رضیّه رضویّه علی صاحبها الف الف سلام و تحیّة، پادشاه اسلام پناه ظل الله خاک آستانة خیر البشر مروّج مذهب حق ائمة اثنی عشر، غلام با اخلاص امیرالمؤمنین حیدر ابوالمظفر شاه عباس الحسینی الموسوی الصّفوی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه و سلطانه و افاض علی العالمین برّه و عدله و احسانه به حق محمد وآله الطاهرین آمین رب العالمین، حررّه الداعی بهاءالدین محمد العاملی


فاضل هاشمی گفت: این نسخه در حال حاضر در موزۀ قرآن و نفایس واقع در صحن کوثر حرم مطهر در معرض نمایش قرار دارد.


این نسخه‌شناس، در ادامه به معرفی برخی از قدیمی‌ترین نسخ خطی با موضوع امام دوم شیعیان پرداخت و اظهار کرد: «مطالِبُ السَؤول فی مناقب آل الرسول صلی‌الله علیه و آله» به زبان عربی توسط محمدبن طلحه نصیبی شافعی متوفی 652 قمری، تألیف شده که نسخۀ موجود در گنجینۀ رضوی در سال 725 قمری به دست محمد بن نصرالله کتابت شده است.


وی همچنین از «کشفُ الغُمّه فی معرفه الأئمه علیهم‌السلام» نوشتة بهاء الدین علی بن عیسی اربلی درگذشته 692 قمری، از عالمان دینی شیعه، به کتابت سال 709 قمری یاد کرد و گفت: این اثر به دست شیخ صنعان در 1063 قمری وقف روضه رضویه شده است.


وی خاطرنشان کرد: از این اثر نسخ دیگری به تاریخ کتابت 784 قمری وقفی میرزا رضاخان نائینی و کتابت 848 قمری وقفی خواجه شیراحمد تونی در قرن دهم نیز وجود دارد.


فاضل هاشمی در ادامه، «تنزیه الأنبیاء و الأئمه» را از دیگر نسخ نفیس این مجموعه نام برد و اظهار داشت: این اثر کتابی کلامی در اثبات عصمت پیامبران و امامان به قلم سید مرتضی علم‌الهدی است. فاضل هاشمی افزود: نسخة بسیار نفیسی از این اثر در مجموعه موجود است که در سال 787 قمری به خط نسخ 37 سطری بر کاغذ حنایی کتابت شده و وقفی میرزا رضاخان نائینی در تیرماه 1311 است.


وی همچنین از «الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف» اثری کلامی حدیثی از سیدعلی بن طاووس حسینی حلی به کتابت سال 987 قمری، «نواقض الروافض» تألیف ابوالفتح بن مخدوم جرجانی به کتابت سال 1012قمری، «احتجاج طبرسی» و «جلاء العیون» از علامه محمدباقر مجلسی، «روضه الواعظین و بصیره المتعظین» نوشتة فتال نیشابوری، «الخرایج و الجرایح» اثر قطب‌الدین سعید بن هبه الله راوندی (متوفی 573 قمری) به کتابت سال 985 قمری در قندهار و «مُحرِقُ القلوب» از ملا مهدی نراقی به زبان فارسی و کتابت سال 1223 قمری از جمله دیگر نفایس خطی این مرکز در حول شخصیت امام حسن مجتبی(ع) نام برد.


کتابخانۀ آستان قدس رضوی بیش از 150هزار نسخۀ خطی و چاپ‌سنگی را در خود جا داده است که همۀ آنها دیجیتال‌سازی شده است. برخی از این آثار از طریق کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی به آدرس https://digital.aqr.ir در دسترس عموم قرار دارد.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران