نشست علمی «سیر تاریخی ردیه‌نویسی بر اندیشه‌های محمد‌بن‌عبدالوهاب» برگزار شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، نشست علمی «سیر تاریخی ردیه‌نویسی بر اندیشه‌های محمد بن عبدالوهاب»، به عنوان ششمین نشست علمی واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت، روز شنبه (15 آبان ماه) به صورت آنلاین و حضوری در سالن نشست‌های این پژوهشکده برگزار شد.

 

ارائه‌دهنده این نشست، دکتر محمدحسین رفیعی، دانش‌آموخته دکتری تاریخ اسلام و پژوهشگر متخصص تاریخ وهابیت بود که مقالات متعددی از وی در این زمینه منتشر شده است.

 

در این نشست، دکتر رفیعی  با ارائه مقدمه‌ای درباره زندگی و زمانه محمد بن عبدالوهاب، به تشریح دو دیدگاه عمده موجود در زمینه ماهیت دعوت و اندیشه‌های دینی وی و بررسی و نقد ضعف‌های هر یک از دو دیدگاه پرداخت.

وی سپس به تبارشناسی ردیه‌نویسی بر ابن‌عبدالوهاب پرداخت و نخستین و قوی‌ترین نسل از این ردیه‌ها را، آنهایی عنوان کرد که در زیستگاه وی در نجد و محیط پیرامون آن نگاشته شده ، به ویژه کتاب «الصواعق الالهیة فی الرد علی الوهابیة» که تألیف برادرش سلیمان بن عبدالوهاب، می باشد.

رفیعی در ادامه‌ی تبارشناسی ردیه‌نویسی‌ها بر اندیشه‌های ابن‌عبدالوهاب، نسل دوم آنها را ردیه‌های نگاشته شده پس از سقوط دولت اول سعودی، و نسل سوم آنها را ردیه‌های نگاشته شده پس از تأسیس دولت سوم سعودی ذکر کرد.

 

این پژوهشگر در پایان مباحث خود، با تأکید بر اینکه نخستین و جدّی‌ترین مخالفت‌ها با ابن‌عبدالوهاب در فضای درون مذهبی حنبلیان و در منطقه نجد ـ محل ظهور وی ـ صورت گرفته بود، ماهیت دعوت وی را یک دعوت سیاسی در راستای ایجاد نظم جدید در سرزمین نجد و متحد کردن قبایل آن دانست.

 

گفتنی است بخش قابل توجهی از زمان نشست، به پرسش‌ها و نقدهای حاضران بر نظریه سخنران و پاسخ‌های وی به این سؤال‌ها و نقدها اختصاص یافت.