آداب زیارت

زیارت بزرگان و اولیای الهی آدابی دارد که مراعات آنها از معرفت افراد سرچشمه می‌گیرد. خود را در محضر رسول خدا دیدن و در برابر قبور پاک اولیای خدا ایستادن، هم آداب ظاهری دارد، هم آداب باطنی. آنچه در منابع روایی و نوشتار علما درباره آداب زیارت آمده بسیار است. برخی از این آداب را با هم مرور می‌کنیم:

1- قبل از تشرف به زیارتگاه، غسل کردن و با طهارت بودن.

2- لباس‌های پاکیزه پوشیدن و عطر و بوی خوش استعمال کردن.

3- هنگام رفتن به زیارت، قدم کوتاه برداشتن، با آرامش و وقار راه رفتن، با خضوع و خشوع آمدن، سر به زیرانداختن و به این طرف و آن طرف و بالا نگاه نکردن، ترک کلمات بیهوده و مخاصمه و مجادله، تا رسیدن به حرم.

4- هنگام رفتن به حرم و زیارت، زبان به تسبیح و حمد خدا گشودن و صلوات بر محمد(ص) و آل او فرستادن و دهان را با یاد خدا و نام اهل بیت (ع) معطر ساختن.

5- بر درگاه حرم ایستادن و دعا خواندن و اجازه ورود خواستن و سعی در تحصیل رقت قلب و خشوع دل نمودن و مقام و عظمت صاحب قبر را توجه داشتن و معرفت به این که او ما را می‌بیند، سخن ما را می‌شنود و سلام ما را پاسخ می‌دهد. هر گاه رقت قلب حاصل شد و آمادگی روحی پدید آمد، در این حال وارد شوید و زیارت نمایید.

6-در وقت داخل شدن، پای راست را مقدم داشتن و هنگام خروج از حرم پای چپ را آنگونه که در ورود و خروج مسجد مستحب است.

7-پس از زیارت بی‌درنگ بیرون آمدن تا هم شدت شوق برای رجوع به زیارت بیشتر شود و هم نوبت و فرصت برای دیگران باشد.

8- حضور قلب داشتن در تمام مراحل زیارت و نیز توبه و استغفار و صدقه به نیازمندان و انفاق به مستحقان.

9- هنگام زیارت باید زمینه‌ای برای کمال روحی و رشد معنوی و تصفیه قلب انسان فراهم شود تا زائر را در اخلاق و زندگی و عفاف و تقوا به اولیاءالله نزدیک سازد. این جز با توفیق الهی و جز با داشتن معرفت و محبت نسبت به این بزرگواران، فراهم نمی‌شود. اساس ارزش زیارت هم به معرفت است.

زیارت بزرگان و اولیای الهی آدابی دارد که مراعات آنها از معرفت افراد سرچشمه می‌گیرد. خود را در محضر رسول خدا دیدن و در برابر قبور پاک اولیای خدا ایستادن، هم آداب ظاهری دارد، هم آداب باطنی. آنچه در منابع روایی و نوشتار علما درباره آداب زیارت آمده بسیار است. برخی از این آداب را با هم مرور می‌کنیم:

1- قبل از تشرف به زیارتگاه، غسل کردن و با طهارت بودن.

2- لباس‌های پاکیزه پوشیدن و عطر و بوی خوش استعمال کردن.

3- هنگام رفتن به زیارت، قدم کوتاه برداشتن، با آرامش و وقار راه رفتن، با خضوع و خشوع آمدن، سر به زیرانداختن و به این طرف و آن طرف و بالا نگاه نکردن، ترک کلمات بیهوده و مخاصمه و مجادله، تا رسیدن به حرم.

4- هنگام رفتن به حرم و زیارت، زبان به تسبیح و حمد خدا گشودن و صلوات بر محمد(ص) و آل او فرستادن و دهان را با یاد خدا و نام اهل بیت (ع) معطر ساختن.

5- بر درگاه حرم ایستادن و دعا خواندن و اجازه ورود خواستن و سعی در تحصیل رقت قلب و خشوع دل نمودن و مقام و عظمت صاحب قبر را توجه داشتن و معرفت به این که او ما را می‌بیند، سخن ما را می‌شنود و سلام ما را پاسخ می‌دهد. هر گاه رقت قلب حاصل شد و آمادگی روحی پدید آمد، در این حال وارد شوید و زیارت نمایید.

6-در وقت داخل شدن، پای راست را مقدم داشتن و هنگام خروج از حرم پای چپ را آنگونه که در ورود و خروج مسجد مستحب است.

7-پس از زیارت بی‌درنگ بیرون آمدن تا هم شدت شوق برای رجوع به زیارت بیشتر شود و هم نوبت و فرصت برای دیگران باشد.

8- حضور قلب داشتن در تمام مراحل زیارت و نیز توبه و استغفار و صدقه به نیازمندان و انفاق به مستحقان.

9- هنگام زیارت باید زمینه‌ای برای کمال روحی و رشد معنوی و تصفیه قلب انسان فراهم شود تا زائر را در اخلاق و زندگی و عفاف و تقوا به اولیاءالله نزدیک سازد. این جز با توفیق الهی و جز با داشتن معرفت و محبت نسبت به این بزرگواران، فراهم نمی‌شود. اساس ارزش زیارت هم به معرفت است.