انواع پاداش حج و حفظ معنویات حج پس از بازگشت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، پاداش و بهره ای که حجاج از این سفر معنوی می برند با یک دیگر برابر نیست و هر کسی به اندازه ی ظرفیت خود و درجه ای که از درک حضور پروردگار دارد، بهره مند خواهد شد.

امام صادق(ع) فرمود: «حاجی ها در بازگشت سه دسته اند: عده ای از آتش نجات می یابند، عده ای از گناهان خود خارج می گردند همانند روزی که از مادر متولد شده اند عده ای خانواده و مال شان محفوظ می ماند و این کمترین بهره ای است که حاجی ها می برند.«

چنان که از این روایت پیداست، عده ای از حاجیان آن چنان در این سفر معنوی خود را پالایش می کنند و جان و روح خویش را رنگ خدایی می زنند که دیگر گرد گناه نخواهند گشت و در نهایت به بهشت خواهند رفت. و عده ای فقط بخشیده می شوند اما چنان خود را ورزش معنوی نداده اند که بعد از این نیز گناه نکنند و بعضی دیگر حتی کاری نکرده اند که گناه شان بخشیده شود ولی در عین حال خداوند متعال از لطف و کرم خویش، در مدت این سفر، خانواده و مال شان را حفظ می کند.

چنان که پیامبر اکرم(ص) فرمود: «پاداشی برای حج مقبول جز بهشت نیست.«

زائر با مراقبت از رفتار خود و آموختن درست مناسک، می تواند از عهده حج و اعمال آن به درآید و با حسنات و ثمرات و حجّی مقبول و مبرور برگردد و نور حج را در قلب و روح خود برای همیشه روشن نگاه دارد; ولی افسوس که این نور با اولین گناه، به خاموشی می گراید و سایه معصیت، پرتو نورانی این عبادت بزرگ را از نورافشانی باز می دارد. امام صادق(علیه السلام) این خطر را گوشزد کرده و بدان هشدار داده است. امام می فرماید: «الحاجّ لایزال علیه نورالحجّ مالم یلمّ بذنب...»; و هم از این روست که به پیروان خود دستور داده اند پیش از آنکه حاجیان و عمره گزاران، آلوه گناه شوند، به دیدارشان بشتابید تا بهره ای از این نور و مغفرت و رحمت خداوندی ببرید. این در حقیقت همان تقوا و دوری از معصیت است که در همه مراحل سفر و پس از آن نیز باید رعایت شود.

علاوه بر این سفارش عام، به بعضی از گناهان که پس از بازگشت احتمال ابتلا به آنها بیشتر وجود دارد، اشاره شده است. یکی از آنها بازگو کردن عیبها و خطاهای سرزده از همسفران است. به هنگام شرح ماجراهای پیش آمده در سفر و یا درد دل کردن از سختی ها و آزارها، سفره دل باز می شود و سخن با غیبت و گاه تهمت آلوده می گردد. در بعضی موقعیت ها، نیز رازهای همراهان را که معمولا در سفر و ضمن خطرات آن برای ما گشوده می شود، افشا می کنیم و آبرو و اعتبار آنان را لکّه دار می سازیم که این کار برخلاف امانت و مروّت است. دلیل های فراوانی بر حرمت این کار داریم که در ابواب مربوط به مجلس و مسافرت آمده است. حتی در بعضی روایات، گفتار به نیکی را نیز نهی کرده اند که شاید وجه آن، ایجاد حریم برای نیفتادن به کار حرام باشد. متن حدیث چنین است: «از جوانمردی به دور است که انسان هرچه را در سفر دیده از خوب و بد بازگوید«.

در پایان، نتیجه می گیریم که وظایف زائر در انجام اعمال و فرائض و مناسک خلاصه نمی گردد; بلکه تحصیل آثار فراوان حج و قبولی این عبادت بزرگ در گرو رعایت دستورات اخلاقی این عبادت اجتماعی است. امید که هر زائر، نمونه ای از مسلمانان مطلوب اسلام باشد و با رفتار نیکو و شایسته خود، در جلب محبّت هم کیشان و توجه دیگران، توفیق یابد.