فرهنگ‌نامه حج و عمره اثر حضرت آیت‌الله جوادی آملی منتشر شد
کتاب فرهنگ‌نامه حج و عمره اثر حضرت آیت‌الله جوادی آملی از سوی انتشارات اسراء منتشر شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري رسا، يكي از پرآوازه‌ترين و در عين حال عميق‌ترين جريان ديني حج است. گرچه حج در قالب يكي از واجبات عبادي و در زمره فروع دين شناخته مي‌شود، ليكن عميق‌ترين و وسيع‌ترين لايه‌هاي ديني را مي‌توان با كاويدن فرهنگ غني حج مشاهده نمود.
حج تنها سنت عظيم و بي‌مانندي است كه به طور مشخص از زمان حضرت ابراهيم عليه‌السلام تاكنون پايدار بوده و انبياء و اولياي فراواني عاشقانه به سوي حرم معشوق مي‌شتافتند اما تاكنون فرصت اقامه حج ابراهيمي كه زمينه‌ساز قيام و اقامه توحيد و عدل كه ميراث بزرگ حج است به درستي فراهم نيامده است.
اين كتاب شامل مطالبي همچون «آب زمزم، آثار حج، آداب حج، آداب حرم، آيات حج، ابراهيم، اتمام حج، احرام، احكام حرم، ادمان بر حج و عمره، ادني الحل، اركان حج، اركان عمره، اركان كعبه، استطاعت، استلام حجر و استظلال» است.
در اين كتاب در رابطه با استطاعت آمده است: «مفهوم مركزي در ماده (ط و ع) عمل كردن براساس مقتضاي فرماني همراه با خاكساري و اشتياق است. و به معناي درخواست طاعت در گفتار يا كردار است. به ديگر سخن، استطاعت همان فراهم‌شدن آمادگي و توانايي براي فرمانبري و عمل به وظيفه است. انجام‌دادن همه تكاليف ديني در گرو استطاعت توامندي است، زيرا خداي حكيم هيچ‌كس را جز به اندازه توانش تكليف نمي‌كند.»
از ديگر مطالب خواندني اين كتاب «استنابه، اشعار، اشواط طواف، ام القري، اميرالحاج، ايام تشريق، ايام معدودات، ايام معلومات، باطن حج، تشريع حج، بقيع، بلدالامين، بيت‌الله‌الحرام، بيت عتيق، بيت‌المعمور، بيتوته در مشعر و منا، ترك حج، تغيير قبله، تلبيه، تمام الحج، توسل، جبل‌الرحمة، جدال، جمرات و چهره سياسي حج» است.
در رابطه با حج و سياست در اين كتاب مي‌خوانيم: «حج در زمره عبادت‌هاي جامع و در بردارنده ابعاد فردي و اجتماعي است، از اين‌رو افزون بر پيامدهاي نيك دنيايي و آخرتي براي حج‌گزاران، بركات فردي و گروهي نيز به همراه دارد. بسا اهميت چهره سياسي آن از جنبه عبادي‌اش بيش‌تر باشد، زيرا خود آن نيز عبادت است. حج و مناسك عبادي آن در حقيقت جايگاه تجلي بيداري و پويايي حكومت اسلامي و آشكارشدن بيزاري مسلمانان از شرك و بت‌پرستي و زدودن پندار دوستي آنان با كافران و مشركان است.
نويسنده در اين كتاب به موضوعاتي همچون «اهميت طواف، شروط طواف، نماز طواف، سعي ميان صفا و مروه، حجر اسماعيل، حجر الاسود، حدود حرم، حلق، خانه حضرت خديجه سلام‌الله عليها، دحوالارض، رفث، رمي جمرات، سقاية الحاج، شرافت كعبه، صيد، ضيوف‌الرحمن، عرفات، غار ثوب، غديرخم، قبر حضرت فاطمه سلام‌الله عليها، قبله، قرباني، اجزاي كعبه، نام‌هاي كعبه، لبيك، مسجد حرام، مسجد شجره، مشعر حرام، مقام ابراهيم، مكه، ملتزم، منا، مواقيت، نماز طواف، وقوف، هدي، هروله و يوم‌الترويه» پرداخته است.
درباره حكمت رمي جمرات در اين كتاب آمده است: «سرزمين منا پهنه آزمون‌هايي است كه سختي آن را با نگاه به رمي جمارش مي‌توان بهتر دريافت؛ گويي نزديك‌ترين نقطه رويارويي با شيطان همين جاست، زيرا چنان پيش آمده كه در برد سنگ‌ريزه‌ها قرار گرفته است! چه كساني او را به روشني مي‌بينند و به سختي مي‌رانند و چه شماري از حاجيان، تنها براي رفع تكليف به رمي جمرات مي‌روند و به چشم تفريح بدان مي‌نگرند و چه ميزان از آنان، پيروزمند اين ميدان بر‌مي‌گردند؟
اركان چهارگانه كعبه نيز در اين كتاب مورد اشاره قرار گرفته كه در آن مي خوانيم: «اركان چهارگانه كعبه بر اساس مسير طواف، چنين‌اند: 1ـ ركن حجر كه سوي مشرق است و حجر اسود در آن قرار دارد. 2ـ ركن عراقي كه به سمت شمال نقطه آغاز حجر اسماعيل عليه‌السلام و سمت مردم عراق است. 3ـ ركن شامي كه در زاويه غربي و در سمت پايان حجر اسماعيل عليه‌السلام و قبله‌گاه مردم شام است. 4ـ ركن يماني كه سوي جنوب و جهت قبله مردم يمن است و مستجار در كنار آن قرار دارد. برپايه روايات، ركن حجر اسود و يماني بر دو ركن ديگر برتري دارند.»
از ديگر مباحث خواندني اين كتاب مي‌توان به «اسرار حج، اهميت حج، تشريع حج، گستره جهاني حج، حج اصغر، حج افراد، حج اكبر، حج قران، حج نيابتي، حج و سياست، حج و ولايت، حجة الاسلام، حكمت حج، فضيلت حج، مناسك حج، ماه‌هاي حج، بهداشت بدن و غسل احرام، محرمات احرام و طواف زيارت» اشاره كرد.
در رابطه با مستحبات طواف آمده است: «گشتن گرد خانه پاك الهي، آداب و مستحبات و دعاهاي ويژه بسياري دارد. شايسته است كه طواف‌كننده كعبه، پياده و با فروتني و خاكساري گرد خانه خدا بچرخد و آهسته و كوچك گام بردارد و نزديك به كعبه طواف كند. در حال طواف، به تلاوت قرآن و دعا سرگرم و به گونه كامل متوجه ذات اقدس الاهي باشد و انديشه غير او را از ذهن بيرون كند.»
لازم به ذكر است كتاب سيري در فرهنگ‌نامه حج و عمره نوشته آيت‌‌الله جوادي آملي از سوي انتشارات اسرا در 340 صفحه و با تيراژ 3000 نسخه و به قيمت 9500 تومان به بازار نشر عرضه شده است.