پاسخ به شبهات مهدویت؛
پاسخ و نقد شبهه انکار وجود حدیث «مَن مات ولم یعرف إمام زمانه ...»

از جمله شبهاتی که در مباحث مهدویت مطرح می‌شود این است که گفته شده حدیث «مَن مات ولم یعرف إمام زمانه ...» وجود ندارد. در جلد ششم از مجموعه "موسوعه رد شبهات" که به همت گروه کلام و معارف پژوهشکده حج و زیارت در قم تهیه و تدوین شده است، این شبهد مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

شبهه: ابن تیمیه می‌گوید: «هذا الحدیث بهذا اللفظ لایعرف»؛ «این حدیث با این لفظ [من مات ولم یعرف امام زمانه] وجود ندارد».[۱]

 

پاسخ به شبهه:

نخست اینکه ابن تیمیه، در حالی صدور این حدیث به لفظ «من مات ولم یعرف امام زمانه» را مورد تردید قرار داده که هیج یک از دانشمندان علوم حدیث اهل سنت، قایل به تفاوت بین تعبیرات این حدیث نشده‌اند؛ بلکه بعضی از آنها بر تفاوت نداشتن تصریح کرده‌اند؛ مثل علامه علی بن سلطان محمد قاری که بعد از آوردن دو حدیث «من خلع یدا من الطاعة لقی الله تعالى یوم القیامة ولاحجة له» و «من مات ولیس فی عنقه بیعة مات میتة جاهلیة»، گفته است: «حدیث من مات ولم یعرف... مترادف این دو حدیث است».[۲]

دوم اینکه این حدیث در منابع معتبر اهل سنت، با همین تعبیر، بسیار آمده است.[۳]

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. منهاج السنة، ج۱و ۲، صص۲۶ ـ ۳۱.

[۲]. مرقاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، علامة قاری، ج۶، ص۲۳۹۸.

[۳]. از جمله: شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۹؛ شرح نهج‌البلاغة، ابن ابی‌الحدید، ج۱۳، ص۲۴۲؛ شرح العقائد النسفیه، محمد عمر نسفی، ص۱۱۰؛ مرقاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، ج۶، ص۲۳۹۸ (در این کتاب بعد از ذکر دو حدیث: «من خلع یدا من الطاعة لقی الله تعالى یوم القیامة ولاحجة له» و «من مات ولیس فی عنقه بیعة مات میتة جاهلیة»، در باب امارة گفته: حدیث «من مات ولم یعرف...» مترادف این دوحدیث است).