به سوی خدا می‌رویم

اين كتاب گزارش سفر حج سيد محمود علايي طالقاني، از نويسندگان علوم ديني و روحانيان مشهور ايران معاصر، است كه در سال 1331ش./1371ق. (ص88) به صورت زميني از مسيرهاي عراق، شام، فلسطين و لبنان انجام پذيرفته است. (ص93-118)

او نزد استاداني مانند سيد محمد تقي خوانساري و شيخ عبدالكريم حائري يزدي به درجه اجتهاد رسيد.[1] از سال 1318ش. وارد مبارزات سياسي بر ضد رژيم پهلوي شد[2] و كنار آن به كوشش‌هاي علمي و فرهنگي مانند تشكيل كانون اسلام و برگزاري كنفرانس‌هاي اسلامي پرداخت. در پيروزي انقلاب اسلامي نقشي مهم داشت. نخستين نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، در تهران به امامت او برگزار شد.[3] از او آثاري گوناگون از جمله تفسير پرتوي از قرآن بر جا مانده است.[4]

نويسنده در سفرنامه خود، افزون بر يادكرد رخدادهاي سفر (براي نمونه: ص88) درباره آيات و روايت‌هاي مربوط به مناسك حج و جايگاه كعبه سخن گفته است. در بخش ديگر، آداب و رسم‌هاي سفر را بازگو نموده است. (ص74-88) آسيب‌شناسي رفتار حج‌گزاران (براي نمونه: ص95)، مأموران سعودي (براي نمونه: ص117-118)، مسؤولان حج (براي نمونه: ص111) و برخي دولت‌ها (براي نمونه: ص68-69) از ديگر مباحث كتاب است. نويسنده افزون بر مباحث تاريخي و جغرافيايي، به مباحث فقهي و فلسفه احكام نيز پرداخته (براي نمونه: ص159) و در اين ميان، مسئله مهم اختلاف در تشخيص اول ماه را بررسي كرده است. (ص182-195) در پايان نيز تصميمات انجمن «شعوب المسلمين» كراچي شامل نمايندگان ملل اسلامي با هدف ايجاد وحدت ميان مسلمانان را ياد نموده كه از جمله تصميمات آن، درخواست تسهيل امر حج و الغاي خاوه* (باج) سعودي است. (ص291)

اين كتاب را نخستين بار به سال 1332ش. انتشارات مسجد هدايت در تهران چاپ كرد. واپسين چاپ آن نيز مربوط به سال 1381ش. در نشر مشعر با ويراست جديد است.

منابع

ابوذر انقلاب: داووديان‌فر، قم، مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما، 1382ش؛ يادنامه ابوذر زمان: بنياد فرهنگي آيت الله طالقاني، تهران، شركت سهامي انتشار، 1360ش.

منصور رمضان‌خاني

 

---