ابوجعفر محمد بن حسن عباسی

ابوجعفر محمد بن حسن بن عبدالعزيز به عباسيان نسب مي‌برد.[1] در منابع از زندگي او اطلاعي ارائه نشده است. بر پايه گزارشي، پس از آرام شدن اوضاع مكه كه به سبب هجوم قرامطه* به سال 317ق. بحراني شده بود، به ولايت مكه رسيد.[2] فاسي به نقل از مورخ مصري، محمد بن يوسف صاحب كتاب الولاة و القضاة، حكمراني‌اش را در سال 338ق. پس از عزل او از منصب قاضي القضات مصر در همين سال دانسته و آورده است كه ولايت او بر مكه مي‌بايست از سوي علي بن اخشيد باشد[3] كه در پي درگذشت پدرش محمد بن طُغْج اخشيد در سال 334ق. اداره امور به دو فرزندش علي و ابوالقاسم رسيد.[4] گفته‌اند كه ابوجعفر، معاون علي در حكومت اخشيديان بوده است.[5]

در سال 331ق. ولايت شام، مصر و حرمين از سوي خليفه عباسي، المتقي، به ابوبكر بن محمد بن طُغْج واگذار شد. او از اوضاع نابسامان عباسيان بهره گرفت و حكومتي مستقل تأسيس كرد.[6]

منابع

امراء مكه عبر عصور الاسلام: عبدالفتاح راوه، الطائف، مكتبة المعارف؛ البداية و النهايه: ابن كثير (م.774ق.)، به كوشش علي شيري، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1408ق؛ تاريخ ابن خلدون: ابن خلدون (م.808ق.)، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1391ق؛ تاريخ مكه: احمد السباعي (م.1404ق.)، نادي مكة الثقافي، 1404ق؛ خلاصة الكلام في بيان امراء البلد الحرام: احمد بن زيني دحلان (م.1304ق.)، مصر، المطبعة الخيريه، 1305ق؛ شفاء الغرام: محمد الفأسي (م.832ق.)، به كوشش مصطفي محمد، مكه، النهضة الحديثه، 1999م؛ العقد الثمين في تاريخ البلد الامين: محمد الفأسي (م.832ق.) به كوشش فؤاد سير، مصر، الرساله، 1406ق.

سيد مجتبي حسيني

 

---