تلاوت آیات در جغرافیای نزول وحی + فیلم

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، معمولا در روز سوم اقامت در شهر مدینه زائران به زیارت اماکن زیارتی و تاریخی مدینه می‌روند که به زیارت دوره معروف است. در این سفر تاریخی راویان کاروان با شرح وقایع در جغرافیای مدینه غبار زمان را کنار می‌زنند و تاریخ صدر اسلام را احضار می‌کنند. آنان نه‌تنها از حوادث می‌گویند، بلکه مفاهیم و پیام‌های این رویدادهای تاریخی را با زندگی امروز پیوند می‌دهند. اما زیباترین لحظه، آنجاست که کلام وحی در همان نقطه‌ای که نازل شده، طنین‌انداز می‌شود.

زیارت دوره در مدینه را باید به حق سفری در زمان دانست؛ زائران، دل در گرو خاطرات صدر اسلام، به دامنه‌های کوه اُحد می‌رسند؛ شکست و پیروزی، ایمان و لغزش، همه در این سرزمین رقم می‌خورد و خداوند درس‌هایی جاودان برای مسلمانان بیان می‌کند: «وَلَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ وَعَصَیْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَاکُم مَّا تُحِبُّونَ...؛ و خداوند وعده‌اش را برای شما راست گردانید، آنگاه که دشمنان را به فرمان او هلاک می‌کردید، تا آنکه سستی کردید و درباره کار به نزاع پرداختید و پس از آنکه آنچه را دوست داشتید، به شما نشان داد، نافرمانی کردید». (آل‌عمران: ۱۵۲)

در ادامه راه، زائران به خندق می‌رسند. هنوز در این سرزمین، گرد و خاک رشادت‌های امیرالمؤمنین (ع) در نبرد با عمرو بن عبدود طنین‌انداز است. این جنگ یکی از سخت‌ترین آزمون‌های تاریخ اسلام بود که در سوره احزاب در توصیف آن آمده است: «إِذْ جَاءُوکُم مِّن فَوْقِکُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنکُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا؛ آنگاه که دشمنان از بالا و پایین به سراغ شما آمدند، و چشم‌ها خیره شد و جان‌ها به گلوگاه رسید و گمان‌ها [ی گوناگون] به خدا بردید». (احزاب: ۱۰)

زائران از مسجد قبا، نخستین مسجد اسلام که پیامبر خدا (ص) با دستان مبارکش بنای آن را نهاد و آیه تطهیر بر آن نازل شد به مسجد ذوقبلتین می‌روند. جایی است که قبله نماز پیامبر (ص) در میانه نماز ظهر، به فرمان الهی، از بیت‌المقدس به سمت کعبه تغییر یافت.

در قرآن کریم درباره این رویداد که آزمونی برای ایمان مسلمانان بود، آمده است: «قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَیْثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ...؛ ما گرداندن روی تو را به آسمان می‌بینیم، پس تو را به سوی قبله‌ای که از آن خشنود شوی برمی‌گردانیم؛ پس روی خود را به سوی مسجدالحرام بگردان». (بقره: ۱۴۴)

در برخی کاروان‌ها، قاریان آیات مرتبط را تلاوت می‌کنند؛ زائران آیات قرآن را در جغرافیای نزول آن درمی‌یابند و جرعه‌ای پر لذت از معارف ناب قرآن کریم می‌نوشند. در مجموع گویی در زیارت دوره تاریخ زنده می‌شود، گذشته و حال در هم می‌آمیزند و زائران نه‌فقط بازدیدکننده فضاهای تاریخی، بلکه همسفر مسلمانان عصر نزول قرآن می‌شوند.