هشت ستون مسجدالنبی (ص) که روایتگر تاریخ اسلام هستند

ستون‌های مسجد النبی(ص) فصل عظیمی از تاریخ سیره نبوی را روایت می‌کنند که همچنان پابرجا مانده است، زیرا هر ‌یک از آن‌ها روایتگر لحظات گران‌بهایی از سیره پیامبر اکرم (ص)، نزول آیات قرآن و رخدادهای مهم صدر اسلام بوده‌ است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، سقف مسجدالنبی (ص) در دوره رسول الله(ص) بر ستون‌هایی از تنه نخل استوار بود که علاوه بر نقش سازه‌ای، مورد استفاده پیامبر (ص) و اصحاب نیز قرار می‌گرفت. هر یک از این ستون‌ها با رویدادهای خاصی همراه بوده و به همین علت ، قداست ویژه‌ای یافته‌ است. با توسعه مسجد نبوی ، این ستون‌ها جای خود را به ستون‌های جدید دادند، اما محل اصلی آن‌ها حفظ شد. امروزه در مسجدالنبی (ص) حدود ۲۱۰۴ ستون وجود دارد، اما هشت ستون تاریخی که در محل اصلی مسجد قرار دارد، با رنگ سفید متمایز شده‌ است.



هر یک از این هشت ستون تاریخی در مسجدالنبی (ص) روایتی دارد ؛


۱. ستون مقام جبرئیل


این ستون در نزدیکی در خانه حضرت فاطمه زهرا (س) و اکنون داخل حجره شریفه قرار دارد. مقام جبرئیل جایی است که این ملک مقرب از آنجا بر رسول خدا(ص) وارد می‌شد و خدمت آن حضرت می‌رسید. اینجا درب ورودی خانه حضرت فاطمه زهرا(س) هم بوده است. این نقطه در محل تلاقی دیوار غربی حجره با دیوار شمالی آن قرار دارد. در فضیلت این ستون آمده است که رسول خدا (ص) چهل روز هر صبح در کنار این در می‌ایستاد و می‌فرمود: «السَّلامُ عَلَیْکُمْ یا أهْلَ الْبَیت» و سپس این آیه را می‌خواند: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» (احزاب: 33).


۲. ستون تهجد


این ستون محلی بود که پیامبر اکرم (ص) شب‌ها در آنجا به عبادت و نماز شب می‌پرداختند. این ستون در انتهای دیوار غربی ضریح پیامبر (ص) و در نقطه‌ای که به دیوار شمالی می‌رسد، قرار داشت. امروزه محراب تهجد در انتهای دیوار شمالی خانه حضرت فاطمه زهرا (س) و در نزدیکی این ستون قرار دارد.



۳. ستون محرس


این ستون، که به ستون علی بن ابیطالب (ع) نیز معروف است، محل نشستن امیرمؤمنان(ع) برای حفاظت از پیامبر اکرم (ص) بود. این ستون روبه‌روی دری قرار دارد که پیامبر اکرم (ص) از آن برای رفتن به نماز استفاده می‌کردند.


۴. ستون توبه (ستون ابو لبابه)


این ستون به نام "ستون ابو لبابه" نیز شناخته می‌شود. ابو لبابه یکی از اصحاب پیامبر (ص) بود که در ماجرای بنی‌قریظه دچار لغزش شد و برای جبران گناه خود، خود را به این ستون بست و توبه کرد. خداوند توبه او را پذیرفت، و این واقعه سبب شد که این ستون به عنوان نمادی از توبه و مغفرت الهی شناخته شود.


۵. ستون مخلقة


این ستون، که به معنای "خوشبو" یا "معطر" است، محلی بود که پیامبر اکرم (ص) در آن نماز می‌گزاردند. این ستون اکنون در نزدیکی محراب نبوی قرار گرفته و نسبت به مکان اصلی خود، کمی به سمت قبله جلوتر آورده شده است.



۶. ستون قرعه


این ستون محلی بود که صحابه مهاجر در آن گرد هم می‌آمدند. نام "قرعه" از آن جهت بر این ستون نهاده شده که نمازگزاران در این مکان برای تعیین امام جماعت قرعه‌کشی می‌کردند.


۷. ستون سریر


این ستون محلی بود که پیامبر اکرم (ص) هنگام اعتکاف در کنار آن استراحت می‌کردند. در کنار این ستون، تختی از ساقه‌های نخل قرار داده شده بود که به عنوان بستر استراحت ایشان استفاده می‌شد.


۸. ستون وفود


این ستون محلی بود که پیامبر اکرم (ص) هیئت‌های خارجی و نمایندگان قبایل را در آنجا می‌پذیرفتند. این مکان به دلیل تجمع صحابه و بزرگان در آن، جایگاه ویژه‌ای داشت و از اهمیت خاصی برخوردار بود.



در زمان پیامبر اکرم (ص)، این ستون‌ها از تنه درختان نخل ساخته شده بود اما در دوران خلیفه سوم، ستون‌های چوبی جای خود را به ستون‌هایی از سنگ بازالت تراشیده داد و با استفاده از آهن و سرب مذاب محکم شد.


این ستون‌های تاریخی نه‌تنها یادگاری از دوران پیامبر اکرم (ص) است ، بلکه گواهی زنده بر رخدادهای مهم صدر اسلام و عبادت‌های آن حضرت در مسجدالنبی (ص) محسوب می‌شود.