احتمال وقوع بارش‌های موسمی شدید در عربستان همزمان با حج
با نزدیک شدن به موسم حج ۱۴۴۶، پژوهش جدیدی از یک دانشگاه هندی احتمال وقوع بارش‌های موسمی در عربستان را مطرح کرده است؛ پدیده‌ای که ممکن است شرایط اقلیمی این کشور را در هفته‌های آینده تحت تأثیر قرار دهد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج و به نقل از خبرگزاری تسنیم، نتایج یک مطالعه علمی جدید از دانشگاهی در هند نشان می‌دهد که جریان‌های موسمی معروف به «مونسون» ممکن است در هفته‌های آینده بر شرایط جوی کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، همزمان با موسم حج، تأثیر قابل توجهی داشته باشند.
این مطالعه که با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای با وضوح بالا و اطلاعات بازتحلیل‌شده از مرکز پیش‌بینی میان‌مدت آب‌وهوای اروپا (ECMWF) انجام شده، به بررسی نقش جریان موسمی «جت سومالی» (یا Findlater Jet) در شکل‌گیری ابرها، انتقال رطوبت و احتمال بروز بارش‌های شدید در منطقه پرداخته است.
جریان مذکور یکی از پدیده‌های جوی کلیدی فصل تابستان است که از سواحل شرقی آفریقا آغاز شده و پس از عبور از اقیانوس هند، بر فراز شبه‌قاره هند و خلیج بنگال ادامه می‌یابد. به‌گفته پژوهشگران، این جریان در ارتفاع حدود ۱.۵ کیلومتری سطح زمین حرکت می‌کند و با انتقال رطوبت از دریا به خشکی، بستر مناسبی برای شکل‌گیری ابرها و بارش‌های سنگین فراهم می‌آورد.
تأثیرات بر عربستان، خلیج فارس و ایران
طبق این مطالعه، شبه‌جزیره عربستان از جمله مناطقی است که در اثر این جریان‌ها ممکن است شاهد افزایش بارش‌های موسمی و حتی سیلاب‌های محلی باشد. این امر در شرایطی که عربستان با خشکسالی‌های مزمن مواجه است، می‌تواند بر تأمین آب، کشاورزی و آمادگی برای حج امسال اثرگذار باشد.
ابرهای موسمی ناشی از جریان جت، علاوه بر افزایش بارش، می‌توانند به شکل‌گیری طوفان‌های محلی در عربستان سعودی، سواحل خلیج فارس و حتی ایران منجر شوند. این تأثیرات به‌ویژه در نواحی جنوبی ایران مانند هرمزگان، بوشهر و خوزستان قابل توجه است؛ مناطقی که در تابستان با کم‌بارشی مواجه‌اند اما ممکن است در اثر این جریان‌ها، بارندگی‌های قابل‌توجهی را تجربه کنند.
بر اساس این تحلیل، مناطق ساحلی خلیج فارس نیز به دلیل ویژگی‌های خاص جوی و نزدیکی به منبع رطوبت، مستعد رطوبت‌زایی بیشتر، گرمای مضاعف و احتمال وقوع سیلاب‌های ناگهانی هستند.
اهمیت درک علمی این پدیده
این مطالعه علمی با تأکید بر نقش ابرهای رول و جریان‌های پایین‌تروپوسفری در شکل‌دهی به وضعیت آب‌وهوای منطقه، بر ضرورت پیش‌بینی دقیق‌تر الگوهای بارشی تأکید کرده است. نتایج این بررسی می‌تواند به مسئولان حوزه هواشناسی، کشاورزی و مدیریت بحران در کشورهای عربی و منطقه خلیج فارس کمک کند تا با تدوین برنامه‌ریزی مناسب، آمادگی لازم برای مواجهه با پیامدهای احتمالی این پدیده را داشته باشند.
درک بهتر این الگوهای جوی و تأثیر آن‌ها، به‌ویژه در ایامی مانند موسم حج، می‌تواند به ارتقاء ایمنی زائران، کاهش خسارات احتمالی ناشی از شرایط جوی و استفاده بهینه از منابع آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک کمک کند.
