تلاش تایلند در بهبود مدیریت حج؛ از تغییر قوانین تا کاهش هزینه

به‌گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، و به نقل از تسنیم، در حالی که جهان اسلام خود را برای بزرگترین گردهمایی سالانه مسلمانان، حج تمتع، آماده می‌کند، کشور تایلند با جمعیتی حدود 8 تا 9 درصد مسلمان و عمدتاً ساکن در استان‌های جنوبی، تلاش‌های گسترده‌ای را برای تسهیل سفر معنوی زائران خود و مدیریت امور مربوط به این فریضه الهی به کار گرفته است.

حج به عنوان یکی از ارکان اساسی دین اسلام و نماد وحدت امت اسلامی، جایگاه ویژه‌ای در میان مسلمانان متعهد تایلندی که نزدیک به 9 درصد از کل جمعیت این کشور را به خود اختصاص می‌دهند، دارد که با ایمان راسخ و پایبندی به احکام دینی خود، در این مناسک معنوی شرکت می‌کنند.

سازمان‌دهی امور حج برای این گروه از مسلمانان تحت نظارت شورای مرکزی امور اسلامی تایلند و وزارت امور مذهبی تایلند صورت می‌پذیرد. دولت تایلند نیز با اعزام تیم‌های پزشکی، مترجمان و کارکنان خدماتی همراه کاروان‌های حج، تلاش می‌کند تا سفری ایمن و پربار را برای آن‌ها فراهم آورد.

به منظور آمادگی هرچه بیشتر زائران تایلندی برای انجام مناسک حج، دوره‌های آموزشی فرهنگی و مذهبی پیش از سفر توسط مساجد و مراکز اسلامی در سراسر کشور برگزار می‌شود. در این دوره‌ها، زائران با جزئیات مناسک حج، احکام مربوطه و نکات مهم بهداشتی آشنا می‌شوند. حضور مسلمانان تایلندی در مراسم حج نه تنها یک وظیفه دینی است، بلکه فرصتی ارزشمند برای تبادل فرهنگی و تعامل با مسلمانان دیگر کشورها به شمار می‌رود و به تقویت هویت دینی و اجتماعی آنان در سطح بین‌المللی کمک شایانی می‌کند.

تکامل ساختار قانونی و اداری امور حج در تایلند

با درک اهمیت فریضه حج و ضرورت تسهیل امور زائران، تایلند در سال‌های اخیر تحولات مهمی را در ساختار قانونی و اداری مرتبط با آن رقم زده است. پس از مشورت‌های گسترده با دفتر شیخ‌الاسلام و کمیته مرکزی اسلامی تایلند، هیئت وزیران این کشور بر این باور رسید که قانون امور حج مصوب سال 1981 با بازنگری سال 1990، نیازمند بازنگری اساسی است. حج به عنوان محور این بازنگری، منشأ پیشنهاد برای تدوین قانونی جدید به منظور ترویج فعالیت‌های حج قرار گرفت.

در همین راستا، در تاریخ 28 ژوئن 2016، مجلس قانونگذاری تایلند جلسه‌ای را برای تدوین پیش‌نویس قانون جدید امور حج برگزار کرد. محتوای اصلی این لایحه، انتقال مسئولیت امور حج از معاونت اوقاف وزارت فرهنگ به معاونت امور استان‌های وزارت کشور و ایجاد شعبه یا دفتری برای نظارت بر این امور بود. علاوه بر این، لایحه جدید به بهبود ساختار و تغییر صلاحیت‌ها و ویژگی‌های ممنوعه کمیته امور حج و همچنین ارتقای وظیفه شیخ‌الاسلام به عنوان امیر حج یا رهبر حجاج تایلندی توجه ویژه‌ای داشت.

در پی تصویب قانون امور حج (شماره 3) 2016 که در 11 دسامبر همان سال ابلاغ شد، دبیرخانه کمیته امور حج تایلند از اداره امور مذهبی وزارت فرهنگ به اداره امور حج وزارت کشور منتقل شد و از آن زمان، وزارت کشور مسئولیت تمامی امور مربوط به حج را بر عهده گرفت. از سال 2017، امور حج تحت نظارت ریاست اداره استان وزارت کشور، به ویژه بخش ترویج تشکل‌های اسلامی و امور حج، قرار گرفت و این بخش با تجهیز به نمایندگی‌ها و پرسنل در مناطق مختلف، قادر به ارائه خدمات متنوع به مسلمانان تایلندی در زمینه‌های گوناگون مرتبط با حج است و در نهایت، وزارت کشور به تدریج برخی وظایف مربوط به امور حج را به معاونت ترویج تشکل‌های اسلامی و امور حج محول کرد که این روند همچنان ادامه دارد.

الزامات بخش امور حج تایلند برای اپراتورهای حج

بخش امور حج تایلند با هدف تضمین ارائه خدمات با کیفیت و حفظ حقوق زائران، الزامات دقیقی را برای اپراتورهای حج فعال در این کشور تعیین کرده است. بر اساس این الزامات، هر عامل تجاری مرتبط با سفر مسلمانان تایلندی برای انجام مراسم حج در مکه، از جمله ارائه خدمات، امکانات رفاهی یا ایمنی قبل، در طول و پس از سفر، و همچنین فعالیت‌های تبلیغاتی مرتبط، باید دارای مجوز فعالیت تجاری مطابق با قانون ترویج فعالیت‌های حج 1981 بوده و تحت نظارت کمیته ترویج حج تایلند قرار گیرند.

فعالیت‌هایی نظیر ارائه خدمات حمل و نقل، ترتیب سایر خدمات مربوط به حج که توسط کمیته اعلام شده و تبلیغ این خدمات به منظور کسب سود تجاری، نیازمند تایید و اجازه اجرا از سوی کمیته است.

تلاش‌ برای کاهش هزینه‌های حج

یکی از دغدغه‌های اصلی دولت تایلند، کاهش هزینه‌های سفر حج برای شهروندان مسلمان این کشور بوده است. در این راستا، در 7 مارس 2005، کمیته فرعی کمک و تسهیل برای حجاج جلسه‌ای برگزار و از دولت درخواست کرد تا بودجه کمک به اپراتورهای حج برای اجاره مسکن زائران در مکه و مدینه را به 300 میلیون بات افزایش دهد. این درخواست پس از آن مطرح شد که بودجه اولیه دولت فقط 100 میلیون بات برای اسکان در نظر گرفته شده بود. همچنین، درخواست غرامت برای جاماندگان از آخرین سفر حج نیز در این جلسه مطرح و در حال حاضر بودجه مذکور تصویب شده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، با تمام این موارد و حواشی موجود، زائران تایلندی از روز 9 اردیبهشت (29آوریل) عازم عربستان سعودی شدند تا خود را آماده مناسک حج 2025 کنند.