نام‌های کعبه در قرآن

در قرآن کریم از خانه خدا به نام‌های مختلفی چون، مکه، بکه، بیت معمور و بیت عتیق و ... یاد شده است که هر کدام معانی خاص خود را دارند. در قرآن از خانه خدا بیست‌ بار و جمعاً در شانزده آیه یاد شده‌ است.

در قرآن کریم از خانه خدا به نام‌های مختلفی چون، مکه، بکه، بیت معمور و بیت عتیق و ... یاد شده است که هر کدام معانی خاص خود را دارند. در قرآن از خانه خدا بیست‌ بار و جمعاً در شانزده آیه یاد شده‌ است.نام‌های کعبه که در آیات قرآن به آن‌ها اشاره شده است؛ عبارتند از:


۱ - بکّه‌


۲ - بیت‌


۳ - بیت‌ الحرام‌


۴ - بیت‌ العتیق‌


۵ - بیت‌ المعمور


 


۱ - بکّه‌


بکّه، از نام‌هاى کعبه:


إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبارَکاً ...؛[۱]نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد در سرزمین مکه است که پر برکت است...


ممکن است «بکّة» به خود «بیت» و کعبه گویند، و علّت‌ آن ازدحام حاجیان براى طواف در اطراف آن است. تأیید این کلام فرمایش امام باقر علیه‌السلام است که فرمود: «بکّة» به موضع بیت گویند و مکّه به اطراف حرم.


 


۲ - بیت‌


بیت (خانه)، از نام‌هاى کعبه:


۱. وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً ...؛ (و بخاطر بیاورید) هنگامی را که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم ...


۲. وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ‌ ...؛ (و نیز بیاد آورید) هنگامی که ابراهیم پایه‌های خانه (کعبه) را بالا می‌بردند ...


۳. ... فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ ...؛... بنا بر این کسانی که حج خانه خدا و یا عمره انجام می‌دهند ...


۴.... وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ‌ ...؛... و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند...


۵. فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ؛پس (به شکرانه این نعمت بزرگ) باید پروردگار این خانه را عبادت کنند.


 


۳ - بیت‌ الحرام‌


بیت‌ الحرام، از نام‌هاى کعبه:


۱. ...وَ لَا آمِّینَ الْبَیْتَ الْحَرامَ‌ ...؛... و نه آنها که به قصد خانه خدا می‌آیند...


۲. جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ‌ ...؛ خداوند، کعبه، بیت الحرام، را وسیله‌ای برای سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده ...


۳. رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ‌ ...؛ پروردگارا من بعضی از فرزندانم را در سرزمین بی‌آب و علفی در کنار خانه‌ای که حرم تو است ساکن ساختم ...


 


۴ - بیت‌ العتیق‌


بیت عتیق، از جمله نام‌هاى کعبه:


۱.... وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ؛ ... و بر گرد خانه گرامی کعبه طواف نمایند


۲.... ثُمَّ مَحِلُّها إِلَى الْبَیْتِ الْعَتِیقِ؛... سپس محل آن خانه کعبه آن خانه قدیمی و گرامی است (اگر قربانی برای عمره مفرده باشد در سرزمین مکه و اگر برای حج باشد در منی نزدیکی مکه محل ذبح آن خواهد بود)


 


۵ - بیت‌ المعمور


بیت‌ المعمور، از جمله نام‌هاى کعبه:


وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ؛ و سوگند به بیت المعمور.